Begrijpen we elkaar? Communicatie in de trialoog tussen de persoon met hersenletsel, naasten / mantelzorgers, en professionals Jean Pierre Wilken Lector Participatie, Zorg en Ondersteuning Kenniscentrum Sociale Innovatie

Communicatie: orde scheppen in de chaos communicatie na vliegtuigcrash Traumatisch Hersenletsel, een persoonlijke ramp * grote impact op sociaal leven * verandert communicatieve handelen dramatisch

Wat leren we uit het onderzoek? Groot verlangen naar dialoog: Communiceren in de driehoekGroot verlangen naar dialoog: Communiceren in de driehoek BegripBegrip OndersteuningOndersteuning ContinuïteitContinuïteit

Regie: maken van keuzes Wonen, werken, leren, recreëren Eigen kracht ervaren In beweging komen Ruimte maken Vertrouwen en gelijkwaardigheid Vaardigheden om te Communiceren Uitwisseling van kennis en informatie Afstemming met elkaar Passende zorg en ondersteuning Sociaal netwerk Zingeving

Trialoog: communiceren in de driehoek Woorden vindenWoorden vinden Elkaar verstaanElkaar verstaan Gezamenlijk zoekenGezamenlijk zoeken persoon met hersenletsel belangrijke belangrijke naaste hulpverlener naaste hulpverlener

Werken aan de trialoog 1. Ruimte maken voor overleg 2. Werken aan vertrouwen en een gelijkwaardige relatie 3. Communicatieve vaardigheden (leren) toepassen 4. Kennisuitwisseling: professionele kennis (zoals informatie over de aandoening en de gevolgen ervan, of kennis van zorgvoorzieningen) en ervaringskennis 5. Afstemming met elkaar

Waar de trialoog aan bijdraagt (1) Persoonlijk herstel * In beweging komen: van een situatie waarin je vast zit in onmacht en afhankelijkheid weer zelf in beweging komen * Het zoveel mogelijk eigen regie in handen nemen, o.a. door het maken van eigen keuzes * Het ontdekken van eigen kracht (de mogelijkheden en onmogelijkheden) * Het zoeken, verkrijgen en behouden van zingevende activiteiten en relaties

Waar de trialoog aan bijdraagt (2) Sociaal herstel * Het verkrijgen en behouden van een passende woonplek, werk, leer- en ontspanningsmogelijkheden * Het behouden en onderhouden van sociale relaties; het ingebed zijn in een sociaal netwerk

Goede communicatie Draagt bij aan kwaliteit en inhoud van de trialoogDraagt bij aan kwaliteit en inhoud van de trialoog Is drager van goede zorgIs drager van goede zorg Helpt een samenwerkingsrelatie tot stand te brengenHelpt een samenwerkingsrelatie tot stand te brengen Draagt bij aan herstelDraagt bij aan herstel Brengt begrip en erkenning tot uitdrukking (van lijden, van behoeftes, van mens-zijn)Brengt begrip en erkenning tot uitdrukking (van lijden, van behoeftes, van mens-zijn)

Goede communicatie Brengt betrokkenheid tot uitdrukkingBrengt betrokkenheid tot uitdrukking Brengt menselijke waardigheid tot uitdrukkingBrengt menselijke waardigheid tot uitdrukking Geeft bemoediging, hoop en steunGeeft bemoediging, hoop en steun Presentiebenadering (Baart, 2001) Zorgethiek (Van Heijst, 2007) Goede zorg (Wilken, 2010)