3.2 Het bestuur van de polis Monarchie, aristocratie, tirannie, democratie
Wat gaan we doen? Bestuur door een persoon of door een kleine groep Koningen van vroeger Monarchie, aristocratie, tirannie opdracht Democratie De volksvergadering van Athene Goede sprekers Schervengericht Burgerschap
Koningen van vroeger
Monarchie, aristocratie, tirannie Tot 8ste eeuw meeste poleis een monarchie (monarch = vorst) Opvolging geregeld door erfopvolging! Vanaf 8ste eeuw klein groep grootgrondbezitters trokken alle macht naar zich toe: de aristocratie (aristos = het beste) Bekendste aristocratie: Sparta Af en toe één aristocraat die alle macht naar zich toe trok tiran Let op! Niet per definitie een slecht persoon (tot de 5e eeuw v. Chr.)
De volksvergadering van Athene Pentakosiomedimnoi 500 schepelmannen Hippeis Ruiters / ridders Zeugitai Hoplieten Theten armen Onderverdeling door Solon (594 v. Chr.) Pisistrateus goede tiran van Athene (546 v. Chr.) Landbouw hervormingen Stimuleren nijverheid Verbetering van de rechtspraak Aristocraat Kleisthenes ontwierp nieuwe bestuursvorm democratie (510 v. Chr.)
Democratie Invoering Ekklèsia (volksvergadering) Oorlog en vrede Benoeming van ambtenaren Financiën Alleen burgers mochten in deze vergadering meestemmen Burgers: Alle vrije mannen, geboren in de polis boven de 18 jaar Dit is een directe democratie! Tegenwoordig een indirecte democratie
Goede sprekers Volksvergadering 40x p.j. bijeen op een heuvel nabij de agora Belangrijke beslissingen aantal burgers > 6000
Schervengericht (=ostracisme) Zonen Pisistrateus waren slechte tirannen. Om te voorkomen dat er meer slechte tirannen kwamen: Ostracisme schervengericht (tot 415 v. Chr.)
Burgerschap Kleisthenes vergroot het aantal burgers: Alle vrije mannen die op dat moment in Attica verbleven (+/- 30.000) Ondertussen word je alleen burger als: Je beide ouders in Athene waren geboren!