Humanitaire hulpverlening Een inleiding over hulp bij rampen

 Rampen  Humanitaire hulpverlening  Humanitaire actoren  Coördinatie  Principes Inleiding

1. Na een ramp moet er zo snel mogelijk internationaal medisch personeel ter plaatse gestuurd worden. 2. Na een ramp moet een hulporganisatie onmiddellijk alle mogelijke hulpgoederen verzenden. 3. Rampen doden willekeurig: iedereen heeft evenveel kans om te sterven door een ramp. 4. Hulporganisaties werken niet samen tijdens een ramp. 5. Rampen maken het slechtste in een mens los. 6. Slachtoffer onderbrengen in tijdelijke kampen is goed. 7. Na een ramp zijn epidemieën onvermijdelijk. 8. Een paar weken na de ramp kent het dagelijkse leven zijn normale gangetje. Waar of niet waar?

Zijn dit rampen?

Vijf componenten: - Persoonlijk welzijn voor de ramp - Veerkracht - Zelfbescherming - Maatschappelijke bescherming - Sociaal kapitaal Kwetsbaarheid en weerbaarheid

Aantal natuurrampen

Criteria EM-DAT - 10 of meer mensen dood of meer mensen getroffen - Noodtoestand uitgeroepen - Oproep tot internationale hulp Alleen natuurrampen – geen technologische rampen! Criteria meting

Evoluties

Rapport IPCC 2012: 95% kans op: - Toename hevige regenbuien - Toename warme dagen - Stijging zeeniveau 66% kans op: - Afname of status-quo van aantal tropische stormen - Toename windsnelheid tropische stormen Klimaatverandering

- Meer mensen, meer kans op slachtoffer ramp - Megasteden (Mexico City, Kobe, Manilla) veelal in risicogebieden - Veel stadsbewoners leven in wijken zonder/met weinig toegang tot basisvoorzieningen Bevolkingsgroei en verstedelijking

Gevolgen van een ramp proberen te beperken… voor een ramp/risicovermindering: - Rampenpreventie - Rampenbeheersing/mitigatie - Rampenparaatheid Humanitaire hulpverlening

Aardbeving in Bam, Iran (2004) Er waren meer dan 50 ‘search and resque’-teams uit meer dan 40 landen actief bij het zoeken naar overlevenden Deze ‘S&R’-teams redden 22 mensen van onder het puin De vrijwilligers van de Iraanse Rode Halve Maan konden in de eerste uren na de ramp meer dan mensen levend van onder het puin halen. Belang van rampenparaatheid

Gevolgen van een ramp proberen te beperken… tijdens een ramp/noodhulp: - Voorzien in basisbehoeftes: voedsel, water, sanitair, kledij, onderdak, medische en psychische zorgen Humanitaire hulpverlening

Voedsel Water en sanitatie Preventieve gezondheids- zorg Curatieve zorgen Onderdak De gezondheidspiramide

Gevolgen van een ramp proberen te beperken… na een ramp/herstel: - Wederopbouw: herstelling infrastructuur - Rehabilitatie: ook op psychologisch, sociaal, economisch, cultureel,… vlak Humanitaire hulpverlening

Humanitaire actoren

Intergouvernementele organisatie die werkt rond mondiale veiligheid, mensenrechten, (wereld)economie,… Sommige suborganisaties zijn relevant voor humanitaire bijstand: - UNICEF (kinderrechten) - UNHCR (vluchtelingen) - WFP (voedsel) - WHO (gezondheid) - FAO (landbouw) Verenigde Naties

3 soorten: - Levensbeschouwelijk bv Caritas, Islamic Relief - Doelgroep bv Save The Children, Handicap International - Discipline bv Artsen Zonder Grenzen, Piloten Zonder Grenzen Ngo’s

Internationale Rode Kruisbeweging

- Een land (de overheid) bepaalt of ze al dan niet beroep wil doen op internationale bijstand. - Een land dat beslist om beroep te doen op internationale bijstand zal dit doen via het coördinatiemechanisme van de Verenigde Naties. Coördinatie van internationale hulp

- OCHA (Office for the coordination of humanitarian affairs) heeft mandaat van VN voor coördinatie van hulpverlening bij natuurrampen en ‘complex emergencies’. - Aan het hoofd staat de Emergency Relief Coordinator (ERC) (= ook Under-Secretary- General VN) (Valerie Amos) Emergency Relief Coordinator en OCHA

- Is het belangrijkste VN mechanisme voor coördinatie tussen de verschillende humanitaire agentschappen - Voorgezeten door de Emergency Relief Coordinator - Stelt de CAP op (Consolidated Appeal Process) Inter Agency Standing Committee - IASC

Donoren CAP en Flash appeals OCHA

Leden IASC FULL MEMBERS STANDING INVITATION OBSERVERS OCHAInternational Committee of the Red Cross UNICEFInternational Federation of Red Cross UNDPInternational Organisation for Migration FAOSteering Committee for Humanitarian Response WFPINTERACTION WHOInternational Council of Voluntary Agencies UNHCROffice of the High Commissioner for Human Rights World Bank

- Overheid getroffen land duidt coördinator aan bv minister voor Binnenlandse Zaken - OCHA duidt Humanitarian Coordinator (HC) aan (meestal UNDP-vertegenwoordiger) -> nauwe samenwerking Landen hebben nationaal coördinatieplatform voor rampenhulpverlening HC is verantwoordelijk voor de coördinatie van internationale organisaties en leidt clustersysteem -> eindverantwoordelijkheid blijft bij overheid getroffen land Coördinatie op het terrein

Clustersysteem

- Een land roept hulp in van VN na ramp - Aanstellen Humanitarian Coordinator en nationale coördinator - Eerste assessments (door leden nationaal rampencoördinatie platform, lokale organisaties, ngo’s,…) - ‘appeals’ : CAP en appeals van individuele organisaties - Coördinatie van de geleverde hulp via cluster coördinatie Coördinatie hulp

- 22 organisaties in CAP oa Action contre la Faim, Save the Children, UNDP, WFP, WHO, Plan International - Bedrag CAP: $135.5 miljoen - Begunstigden: − 724,780 for agriculture − 1,400,000 for food assistance − 50,000 for multi-sector (refugees) − 581,000 for nutrition − 60,000 for protection − 20,000 refugee children − for education − 587,550 for WASH − 253,895 for early recovery − 7,405,530 for health Voedselcrisis Burkina Faso 2013

Cluster voedselzekerheid Voedselcrisis Burkina Faso 2013

Cluster gezondheid Voedselcrisis Burkina Faso 2013

 102 organisaties in CAP oa Handicap International, Oxfam, CARE, Caritas  Bedrag CAP: $  Begunstigden: 2,1 miljoen Aardbeving Haïti 2010

Cluster gezondheid Aardbeving Haïti 2010

Cluster logistiek Aardbeving Haïti 2010

Central Emergency Response Fund  Doelstelling: de hulpverleners binnen de 72 uur met voldoende middelen voorzien om een efficiënte hulpverlening mogelijk te maken  Geld gaat naar de clusters  500 miljoen $ CERF

 Menselijkheid  Neutraliteit  Onpartijdigheid  Onafhankelijkheid Humanitaire principes

 Humanitaire nood komt eerst  Geen discriminatie  Geen promotie van politieke of religieuze standpunten  Geen verlengstuk (buitenlands) overheidsbeleid  Respect voor cultuur  Gebruik maken van lokale capaciteiten  Begunstigden betrekken  Toekomstige kwetsbaarheid niet vergroten  Verantwoording tov donoren en begunstigden  Slachtoffers met respect portretteren -> ondertekend door meeste ngo’s en Rode Kruisbeweging Gedragscode

 Zelfde initiatiefnemers ‘Gedragscode’ lanceerden Sphere-project om kwaliteit te verbeteren  Sphere = minimumstandaarden waarop mensen recht hebben Sphere

 Initiatief om kwaliteit hulp te verbeteren  Verzamelt evidence-based info in databank  Stimuleert nieuw onderzoek Evidence-based practice: = wetenschappelijke studies aangevuld met praktijkervaringen en expertise van deskundigen Evidence Aid

1. Na een ramp moet er zo snel mogelijk internationaal medisch personeel ter plaatse gestuurd worden. 2. Na een ramp moet een hulporganisatie onmiddellijk alle mogelijke hulpgoederen verzenden. 3. Rampen doden willekeurig: iedereen heeft evenveel kans om te sterven door een ramp. 4. Hulporganisaties werken niet samen tijdens een ramp. 5. Rampen maken het slechtste in een mens los. 6. Slachtoffer onderbrengen in tijdelijke kampen is goed. 7. Na een ramp zijn epidemieën onvermijdelijk. 8. Een paar weken na de ramp kent het dagelijkse leven zijn normale gangetje. Waar of niet waar?

        Interessante bronnen