SLO ● nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Desirée Houkema & Yvonne Janssen Conferentie ‘Passend onderwijs en (hoog)begaafdheid’ – 11/12 november 2014 (Hoog)begaafdheid: Het label voorbij

Doelen workshop Verkenning van het spanningsveld m.b.t. het ‘label(en)’ (van) (hoog)begaafdheid Kennis delen Ervaringen uitwisselen  Samen (beter) richting kunnen geven aan de invulling van Passend onderwijs voor begaafden

Verwachtingen?

Welke taal spreken we? Criteria voor verrijkingsmateriaal  rijke leeractiviteiten Compacten en “verrijken”  rijk onderwijs Kader voor verrijking  kader voor ontwikkeling Informatiepunt (Hoog)begaafdheid  Informatiepunt Onderwijs & Talentontwikkeling Maar… waar blijft het thema Begaafdheid en “onze” doelgroep???

Een rijke leeractiviteit…  bevat open opdrachten, met ruimte voor eigen inbreng;  bevat een hoge mate van complexiteit en een hoog abstractieniveau;  bevat authentieke contexten (complexe real-life problemen);  doet een beroep op de zelfstandigheid van leerlingen;  doet een beroep op meerdere begaafdheidsgebieden (leervoorkeuren);  doet een beroep op hogere orde denkvaardigheden (analytisch, creatief en kritisch);  doet een beroep op metacognitieve vaardigheden (denken over denken);  stimuleert de autonomie en eigen verantwoordelijkheid (zelfsturing);  stimuleert tot een onderzoekende houding (nieuwsgierigheid);  lokt uit tot een reflectieve houding (evaluatie, zelfreflectie)  draagt bij aan meer zelfinzicht bij leerlingen (kwaliteiten, leer- en denkvoorkeuren).

(Ver)rijk(t) onderwijs gemiddeldbovengemiddeld zeer hoog  Compacten en verrijken (20-30%)  per vakgebied! Mate van gewenste differentiatie is groot: een hele uitdaging om een afgestemd verrijkend aanbod samen te stellen voor bovengemiddelde t/m (hoog)begaafde leerlingen Bron: Informatiepunt Onderwijs & Talentontwikkeling (SLO) Mate van gewenste differentiatie is groot: een hele uitdaging om een afgestemd verrijkend aanbod samen te stellen voor alle leerlingen op alle talent-/vakgebieden

“What’s good for the best is good for the rest”

Hoe ontwikkel je een ‘open mindset’ gericht op persoonlijke groei?

(hoog)begaafdheid ontwikkelings- potentieel gedrevenheid creërend (denk)vermogen probleem  oplossing problemen herkennen meerdere oplossingen meerdere invalshoeken autonoom scherpe waarneming intens snel zelfsturend zelf ontdekkend reflecterend procesgericht plezier in creëren productief flow origineel enthousiast voor passies brede interesse specifieke, diepgaande interesses kritisch sterk rechtvaardigheidsgevoel zoekend naar betekenis zet door actief veel energie ondernemend initiatiefrijk nonconformistisch nieuwsgierig intrinsiek gemotiveerd gefocust veel ideeën Dweck: FIXED vs growth mindset Luc Stevens Dabrowski: overexcitabilities rijk en levendig voorstellingsvermogen Ken Robinson rijke fantasie flexibel omgaan met ambiguïteit Csikszentmihalyi perfectionistisch veeleisend eigengereid eigen-wijsheid veel willend leergierig kennishonger opvallend gevoel voor humor gevoelig

Stimulerende (leer)omgeving Leerling GezinSchoolVrienden  continu proces van afstemmen! [Renzulli & Mönks]

Passend Onderwijs Dekkend onderwijs- en ondersteuningscontinuüm, dus… … óók voor (hoog)begaafden Uitdaging binnen samenwerkingsverbanden: Voorzien in alle ondersteuningsbehoeften van alle leerlingen op “de” 3 ondersteuningsniveaus binnen Passend onderwijs. 1.Basisondersteuning Passend aanbod voor begaafden in elke klas, … 2.Lichte ondersteuning Specifieke voorzieningen voor begaafden binnen school/samenwerkingsverband, … 3.Zware ondersteuning Extra ondersteuning voor leerlingen die 'dubbel bijzonder' zijn, …

Ondersteuningspiramide Toenemende complexiteit van uitdagingen en belemmeringen  Toenemende intensiteit van begeleiden en mate van specialisatie voor passende ondersteuning

Ondersteuningscontinuüm Toenemende complexiteit van uitdagingen en belemmeringen  Toenemende intensiteit van begeleiden en mate van specialisatie voor passende ondersteuning

& Passend onderwijs (Hoe) is dat passend? (hoog)begaafdheid

Uit het artikel: “Hoogbegaafdheid: het label voorbij” In de jaren 80 was het nodig hoogbegaafdheid op de kaart te zetten, nu niet meer Professionals kijken al genuanceerd, nu nog de ‘leken’

Ook internationaal is ‘labelen’ een punt van discussie “ Gifted education without gifted children!” Is the label of “gifted” necessary to get an appropriate education? Does the label of “gifted” assure an appropriate education?

Spanningsveld? Stelling: Het hanteren van het begrip ‘(hoog)begaafdheid’ heeft een positief effect voor passend onderwijs (aan begaafde leerlingen)

Verkenning hoe het spanningsveld beleefd wordt vanuit eigen ervaring en overtuigingen

Hoe realiseren we de verbinding? Welke denkrichting gaat helpen?