Onderzoek naar de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog in België

1.overheid en historiografie fase vaderlandse geschiedenis fase de toon gedempt fase overschaduwd fase … hernieuwde belangstelling?

fase glorierijk verleden = staats- en natieversterkend cement monumenten en herdenkingen 1919 regering richt Commissie van de Oorlogsarchieven op (o.l.v. H. Pirenne) = rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie

fase economische en nationale (communautaire tegenstelling) en internationale (relatie met Duitsland) politieke context leiden tot verzwakking geschiedpolitiek 1928 opheffing Commissie van de Oorlogsarchieven

fase plan Musée belge de la Guerre Mondiale, maar off. belangstelling belandt door Koningskwestie in vrieskist 1961 Centrum voor de Geschiedenis van de Twee Wereldoorlogen, 1967: Navorsings- en Studiecentrum voor de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog

fase … interesse voor politieke instrumentalisering WOI beperkt i.v.m. WOII: beperkte rol in off. geschiedbeeld (ook in dat van Vlaamse deelstaat) 1997 NSCWOII wordt Studie- en documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij interesse beleidsmakers toch hernieuwd: uit toeristisch-commerciële overwegingen?

2. Belgisch onderzoek over WOI: wie, wanneer, waar? gros onderzoek in diverse universiteiten (+verruimde SOMA) sterke toename interesse vanaf +/-1995, eerst Franstalig België (UCL), dan ook in Vlaanderen

3. Etappes internationale historiografie fase Histoire bataille fase politiek-diplomatieke geschiedenis fase socio-economische analyse fase cultuurgeschiedenis fase 5. synthese socio-econ. en cult. gesch.?

4. Belgisch onderzoek Interbellum diverse massale productie culminerend in synthese Pirenne, La Belgique et la guerre mondiale controverse over Flamenpolitik en sociaal-economische analyse Aarzelend aansluiten bij internationale tendenzen, ingeluid door synthese Sophie de Schaepdrijver, De groote oorlog.

invasie en bezetting (cultuurpolitiek, deportatie arbeiders, politie, ‘German atrocities’) herinnering (monumenten, herdenking, de Koning-Ridder) vluchtelingen straf en bestraffing (zuivering, bestraffing oorlogsmisdaden)

5. Publiek debat en historiografie twee controversen brengen vanaf interbellum pennen in beweging: - Flamenpolitik, activisme, Frontbeweging - German atrocities maatschappelijke controverse dikke halve eeuw gewoed, nu enkel debat onder historici; de ‘oorlog’ is echt voorbij

6. Werkinstrumenten retrospectieve bibliografieën België Lefèvre en Pirotte, België en de EersteWereldoorlog, I., (1987) Tallier en Soupart, België en de Eerste Wereldoorlog, II., (2001)

Encyclopedieën internationaal Enzyklopädie Erster Weltkrieg (2003) Encyclopédie de la Grande Guerre (2004) Europe since Encyclopedia of the age of war and reconstruction (2006)

Nuttige sites PALLASwww.cegesoma.be (oorlogs)bibliotheekwww.arch.be

7. Bronnen Koninklijk Legermuseum Rijksarchief (Aarts)bisschoppelijke archieven Lokale archieven Duitse archieven Zie Art & Vanhaute, Inleiding tot de lokale geschiedenis van de 19de en 20ste eeuw