©Deloitte © 2009 Deloitte Touche Tohmatsu Bevindingen jaarrekeningcontrole 2013 Gemeente Dordrecht Dordrecht Rein-Aart van Vugt JaapJan Visser 1 Auditcommissie 13 mei 2014

©Deloitte © 2010 Deloitte Touche Tohmatsu Agenda: 1. Controleproces 2. Hoofdlijnen bevindingen 3. Grondexploitaties 4. Resultaat Vragen? 2

© 2012 Deloitte The Netherlands 3 Fase 5 Eindbespreking Evaluatie Fase 1 Vaststellen controleplan en randvoorwaarden Fase 2 Risico-evaluatie Fase 3 Testen bedrijfs- processen Fase 4 Controle jaarrekening Opdracht- bevestiging & Controleplan Identificatie Interne controle- maatregelen Uitvoeren en bespreken Interim-controle- Managementletter Controle- verklaring juni augustus N sept. maart april Communicatie met gemeenteraad in alle fasen Accountants- Fasering accountantscontrole gemeente Dordrecht Communicatie met de Raad in alle fasen RAAD verslag

©Deloitte © 2010 Deloitte Touche Tohmatsu Hoofdlijnen bevindingen (1) 4 SpeerpuntBevinding Grondexploitaties-Verhoogde aandacht voor tijdens controle -Flinke afboekingen in 2013 als gevolg van keuzes in het kader van Richting Kiezen. -Afboekingen op projecten Stadswerven, Gezondheidspark, Amstelwijck en Belthurepark. -Grondpositie blijft aandachtspunt (zie afzonderlijke sheet) Risicomanagement en Weerstandsvermogen -Afgelopen jaren volop aandacht binnen de gemeente. (nota / aandacht volledig risico-profiel). -In 2013 weerstandscapaciteit versterkt. -Daling risico’s door verliesname in Uitgebreide inventarisaties risico’s / strenge definitie weerstandscapaciteit beïnvloeden ratio. -Niet blindstaren op ratio van 1,0

©Deloitte © 2010 Deloitte Touche Tohmatsu Hoofdlijnen bevindingen(2) 5 SpeerpuntBevinding Verbonden partijen-Uitgebreide aandacht voor monitoring en (indien mogelijk) sturing verbonden partijen. -Recent nota vastgesteld in de raad. -Alle bekende resultaten verwerkt in de jaarrekening Aandachtspunt tijdens controle was afspraak rondom verwerking resultaat GR Drechtsteden met dochters. -Risico’s op verbonden partijen blijven, maar zijn bekend. (voorbeelden: Drechtwerk, Dienst Jeugd en Gezin) IT-audit- Conclusie over 2013: niet steunen op IT-omgeving - Aandacht voor follow-up bevindingen 2013.

©Deloitte Grondexploitaties (bedragen x € 1 miljoen) Post in jaarrekening Voorraad gronden niet in exploitatie€58,864,866,962,863,058,2 Voorraad gronden in exploitatie € 87,899,7105,8118,694,8100,7 Subtotaal € 146,6164,5172,7181,4157,8158,9 Voorzieningen € 28,435,247,247,741,993,8 Saldo balanspost € 118,2129,3125,5133,7115,965,1 Aandachtspunten: In 2012 en 2013 flinke daling boekwaarde door Richting Kiezen. Belangrijkste projecten met daarbij behorende risico’s: Stadswerven, Amstelwijck, Belthurepark Verder ook belangrijk: de niet in exploitatie genomen gronden.

©Deloitte Jaarrekening 2013 – saldo 2013 (bedragen x € 1 miljoen) OmschrijvingBedrag Totaal baten programma’s 446,3 Totaal lasten programma’s489,2 Saldo voor bestemming (tekort) -/- 42,8 Totaal eigen vermogen eind ,8 Saldo voor bestemming-/- 42,8 Totaal eigen vermogen eind ,0 Saldo voor bestemming-42,8 Mutaties reserves in jaarrekening 2013 (per saldo bate)51,6 Saldo na bestemming8,8 Technische resultaatbestemming / budgetoverheveling1,4 Nog vrij te bestemmen7,4

©Deloitte

© 2010 Deloitte Touche Tohmatsu Vragen ? 9