Elektro shock wave therapie: de behandeling bij hielspoor? Marianne van der Windt Groep

De patiënt  Man, 55 jaar  Sinds 4 weken diffuse pijn onder aan de hiel  Mn net na het opstaan  Na aantal stappen gaat het beter  Geen trauma  Bij lo drukpijn thv aangegeven plaatsen, verder gb

PICO  P: Patiënten met fasciitis plantaris dan wel hielspoor  I: Elektro shock wave therapie  C: Placebo  O: vermindering pijnscore (VAS) voor ochtendpijn

Zoekstrategie  Zoekactie via Pubmed middels Mesh terms  Zoektermen:  (heel spur OR plantar fasciitis OR heel-pain) AND (hesw OR high-energy shock waves OR shock waves OR shock wave OR ultrasonics OR ultrasonic therapy)  In totaal 112 studies  Waarvan 8 systematic reviews  Selectie op therapie  Duur zoekactie ca 2 uur

Gekozen artikel  “The effectiveness of extra corporeal shock wave therapy for plantar heel pain: a systematic review and meta- analysis”  Colin E Thomson, Fay Crawford and Gordon D Murray  BMC Musculoskeletal Disorders 2005 april 22;6:19

Beoordeling: Validiteit (1) Patiëntencategorie:  patiënten met klinische diagnose van fasciitis plantaris/hielspoor Onderzochte interventie:  Elektro shock wave therapie Controlebehandelingen:  placebo of laag amplitude shock wave therapie (subtherapeutisch)

Beoordeling: Validiteit (2) 1. Vraagstelling adequaat geformuleerd? Is extra corporale shock wave therapie(ESWT) effectief in de behandeling van patiënten met plantaire hielpijn in vergelijking met een controle groep?

Beoordeling: Validiteit (3) 2. Zoekactie adequaat uitgevoerd? Gebruikte databanken:  Cochrane Controlled trials register  Medline  Embase  Cinahl  Referentielijsten en proefschriften  Periode van 1966 tot september 2004

Beoordeling: Validiteit (4) 3. Selectieprocedure adequaat uitgevoerd?  Inclusie- en exclusiecriteria  2 afzonderlijke auteurs  Geen taalrestrictie

Beoordeling: Validiteit (5) Inclusiecriteria:  Patiënten met klinische diagnose fasciitis plantaris/hielspoor  Volwassenen (algemene bevolking, atleten, individuen met seronegatieve arthropathieen)  Ip alle leeftijden, maar studies met alleen kinderen of jonge atleten werden apart beoordeeld Exclusiecriteria:  Hielspoor veroorzaakt door calcaneusfractuur, calcaneus tumor, eerdere chirurgie voor plantaire hielpijn, posterior hielsyndroom

Beoordeling: Validiteit (6) 4. Kwaliteitsbeoordeling adequaat toegepast?  Quality assessment tool (Cochrane library) toegepast

Beoordeling: Validiteit (7) 5. Data extractie adequaat beschreven?  Door 2 afzonderlijke auteurs  Weergegeven in tabellen

Beoordeling: Validiteit (8) 6. Belangrijkste kenmerken van oorspronkelijke onderzoeken beschreven?  Baseline karakteristieken in tabellen  Identieke associatiematen  95% BI  Verschil van gemiddelden

Beoordeling: Validiteit (9) 7. Adequaat omgegaan met klinische en statistische heterogeniteit?  Subgroepen  Geen bewijs voor klinische heterogeniteit  Fixed effects model toegepast

Beoordeling: Validiteit (10) 8. Statistische pooling correct uitgevoerd?

Beoordeling: Validiteit (11) 9. Zijn de resultaten van de systematische review valide en toepasbaar?  Voldoende valide en toepasbaar

Beoordeling: Resultaat 10. Resultaten  Continue uitkomst, nl pijnscore (cm)  Uitkomst: Pijnscore  Follow-up:12 weken  Aantal trials:6 AssociatiemaatWaarde95% BIHomogeen Verschil van gemiddelden (MD) 0,42 0,02 – 0,83Nee Gestandaardiseerd verschil van gemiddelden (SMD) 2,03-1,96 – 1,96Nee

Beoordeling: Toepasbaarheid 11. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse situatie? Ja, kan worden toegepast op Nederlandse situatie

Beoordeling: Toepasbaarheid 12. Op welke echelons kan het resultaat worden toegepast?  In principe 1 e (podotherapeut) en 2 e lijn.

Conclusie  Significant verschil tussen ESWT en placebo  Echter, bij verwijderen studies met minste kwaliteit, geen significant verschil meer  ESWT niet aanbevolen als behandeling bij hielspoor

Epiloog  Patiënt op hoogte gebracht van gevonden resultaat  Toch, mede op eigen verzoek, naar podotherapeute gegaan