3 vwo 4 Conflicten, macht en onmacht par 7 t/m 9

Grootschalige landverkopen Wat is grootschalig? 400 voetbalvelden Wanneer begon het? 2007: toen voedselprijzen stegen Waar wordt land verkocht? In ontwikkelingslanden Aan wie wordt land verkocht? Bedrijven uit westerse landen en opkomende economieën

Grootschalige transnationale grondverkoop Informatie beschikbaar dankzij: Land Matrix. Doel: Kopers: Bedrijven uit westerse landen en opkomende economieën Wie zijn de kopers? Transparantie. Nodig om machtelozen te beschermen. Verkopers: overheid, kleine boeren of slechtlopende bedrijven in ontwikkelingslanden of opkomende economieën Wie zijn de verkopers?

Voor en tegen Voordelen landverkoop aan grootschalige bedrijven? Hogere productiviteit Winst voor investeerder Belastinginkomsten voor de staat Werkgelegenheid (maar er gaat ook werk verloren…)

Voor en tegen Kleinschalig wordt grootschalig. Vaak nadelige gevolgen. Welke? Minder werkgelegenheid Boeren raken hun land of pachtgrond kwijt Hogere opbrengsten, maar wel vaak exportgewassen of non-food, dan voedselschaarste Kans op milieuschade Inzet productiemiddelen kapitaal en arbeid? Kapitaalintensief, arbeidsextensief Taak en rol VN- Wereldbank? Leningen om armoede uit te roeien.

Landjepik? Waarom is ‘landjepik’ nadelig? Arme boeren raken hun bestaansmiddelen kwijt Er wordt geen voedsel meer verbouwd, alleen exportproducten De mensen lijden honger. Waarom is ‘landjepik’ nadelig? Grootschalige landaankopen positief als: Goede prijs voor het land Geen conflicten over eigendom Geen gedwongen uitzettingen (pachters) Geen mensenrechten geschonden

Aardolie en aardgas ?? Peak Oil olieproductie Wanneer? Spoedig, tenzij nieuwe bronnen (schaliegas) Gevolgen? Steeds meer conflicten Alternatieven? Mogelijk, maar nog onvoldoende

Noordpoolgebied Terra incognita: gebied buiten de EEZ’s van de landen rond de Noordpool ?? Waarom claimen landen dit gebied? Toekomstige oliewinning. Nu nog te koud! Inheemse groepen eisen: Moratorium, vanwege… ecologische kwetsbaarheid

Andere mineralen Conflictmineraal: bloeddiamant Conflictmineraal of kritisch mineraal? Conflictmineaal: bloeddiamant Rebellen verkopen ze en kopen wapens, waardoor het conflict langer duurt. Verklaar de term: conflictmineraal

Kritische mineralen Zeldzaam? Nee. Grote hoeveelheden maar zeer dun verspreid Schaars? Ja, door exportbeperkingen en door milieubelastende mijnen te sluiten

Dammen in stroomgebieden Indus Grens India en Pakistan

Water Dam zorgt voor stuwmeer: Bovenstrooms of benedenstrooms? Welk land heeft de macht over het water? Bovenstrooms of benedenstrooms? bovenstrooms Problemen? Aanpak? waterverdrag

Vruchtbare Halvemaan Welk land? En: bovenstrooms of benedenstrooms? Turkije, bovenstrooms Syrië, benedenstrooms Soedan, benedenstrooms

Vruchtbare Halvemaan Waarom zo interessant? Waterstress Veel conflicten Blauwe vrede? Door betere verdeling van het water kunnen arme gebieden zich ontwikkelen. Dan komt vrede misschien dichterbij.