Francée Aarts Arts Medische Milieukunde GGD Rivierenland, Tiel

Gezondheidsrisico’s bodemverontreiniging  Verontreiniging eerste 0,5 meter  Welke stoffen?  Ernst verontreiniging?  Welke blootstellingroutes?

Interventiewaarden Ernstige verontreiniging=concentratie > interventiewaarde Interventiewaarden:  Risico voor de mens  Risico voor het milieu Interventiewaarden gebaseerd op meest gevoelige risico

Resultaten bodemonderzoek speelplaats - Matige verontreiniging met zink en barium - Sterke verontreiniging met lood in 3 van de 27 boringen - Waarden: 460, 1000 en 1100 mg/kg ds

Resultaten bodemonderzoek tuinen - Matige tot sterke verontreiniging met koper, lood, zink en PAK ( polycylische aromatische koolwaterstoffen) - In een paar tuinen een loodgehalte boven de 600 mg/kg ds - Groot aantal tuinen loodgehalte boven de 150 mg/kg ds - Matig tot sterke verontreiniging met PAK in een paar tuinen

Barium, zink, koper: risico voor milieu Lood, PAK: mogelijk gezondheidsrisico

Bronnen van lood  Voeding  Drinkwater (loodhoudende waterleidingen)  Lucht (loodhoudende benzine)

Bronnen van PAK  Houtkachels/open haarden  Roken  Voedselbereiding (bakken barbecuen)  Uitstoot verkeer

Blootstelling aan lood en PAK bij bodemverontreiniging  Inname van gronddeeltjes: m.n. kinderen bij spelen  Inname via gewassen, geteeld op verontreinigde bodem

Gezondheidsrisico Lood: risico voor kleine kinderen (1 tot 6 jaar); lager IQ (intelligentie quotiënt) PAK: aantal PAK’s zijn kankerverwekkend

Lood Toetsing aan GGD-normen Inname van gronddeeltjes: Maximaal aanvaardbare concentratie is 600 mg/kg ds (landelijke GGD-waarde) Inname via gewassen: Signaalwaarde 150 mg/kg ds - bodemkenmerken - soort gewas - hoeveelheid consumptie

PAK  Toetsing met model: wonen met tuin  Gezondheidsrisico individuele PAK’s  Gezondheidsrisico combinatie PAK’s

Conclusie gezondheidsrisico speelplaats  Barium en zink geen gezondheidsrisico  Lood mogelijk gezondheidsrisico door inname van bodemdeeltjes

Advies GGD speelplaats In afwachting van de sanering contactmogelijkheden beperken: volledige begroeiing/bedekking van het terrein

Conclusie gezondheidsrisico tuinen  Koper, zink, PAK: geen gezondheidsrisico  Lood: in een aantal tuinen: mogelijk gezondheidsrisico door inname van bodemdeeltjes  Bodem is niet geschikt voor moestuingebruik

 Vragen, opmerkingen?  Contactgegevens: GGD Rivierenland