Kwetsbaarheid bij oudere patiënten met psychiatrische problemen Carolien Benraad, LOAG 14 oktober 2015

Kwetsbaarheid bij ouderen met psychiatrische problemen Begrip kwetsbaarheid: kort opfrissen Wat weten we: met name iets bekend over depressie Klinische relevantie ? Hoe wordt frailty gemeten Hoe kunnen we kwetsbaarheid in de GGz meten ? Pilot

Frailty operationalisatie fysiek fenotype: Cardiovascular Health Study Fried J. Gerontol A. Biol Med Sci. 2001

Fried Fenotype Frail: ≥ 3 items Intermediate : 1 of 2 items Non-frail: 0 items

Frailty operationalisatie Cumulative Burden model: Canadian Stydy of Health and ageing Rockwood, Mitniski, Searle, Clegg 2002, 2004 Accumulatie factoren op somatisch, sociaal en psychisch gebied: Frailty Index Aanvankelijk 92, 70 items, gereduceerd tot 38, 36 en later 21 items. CSHA Clinical Frailty Scale (7 punts)

Rockwood criteria Alle items worden gedichotomiseerd (getrichotomiseerd, gequatradeerd) 0 = afwezig, 1 = aanwezig Totaal aantal punten / aantal gescoorde items = Frailty index: 0 – 1 Maximaal 0,65 Mediane scores: Frail: 0,44 Pre-frail: 0,30 Robust: 0,12

Correlatie tussen beiden Rockwood 2007

Relatie Frailty mortaliteit Fried J. Gerontol A. Biol Med Sci. 2001

Overlap disability = comorbidity = frailty

Kwetsbaarheid Prevalentie Collard 2012 JAGS

Relatie kwetsbaarheid en ouderenpsychiatrie Fried 2001Cardiovascular Health Study: Ouderen met antidepressiva en MMSE < 18 uitgesloten Toch in groep met kwetsbaarheid meer depressie en cognitieve problemen. Andrew en Rockwood 2007 Can. Study of Health and Ageing Depressie negatief geassocieerd in groep met laagste 10 % frailty (OR 0,22), idem laagste 50 % (OR 0,25) Depressie positief geassocieerd in groep met hoogste 10 % frailty (OR 4,28) Mensen met depressie hogere FI

Associatie Frailty (FI) en psychiatrische stoornis Andrew 2007

Relatie somatoforme stoornissen en kwetsbaarheid: onverklaarde en deels verklaarde klachten Benraad 2013

Relatie frailty, depressie en leeftijd

Depressie en Frailty NESDO studie : 378 depressieve en 132 niet depressieve ptn Fried criteria (≥ 3 van 5 criteria positief) 27 % van depressieve populatie frail volgens Fried criteria 9,1 % frail in niet depressieve populatie Associatie tussen frailty en ernst van depressie Collard 2013

Frailty Identity crisis Frailty als ‘next to last’ stage. Afname van toekomst en kansen in het leven. Psychologisch: spijt, depressie, verbitterd Sociaal: mantelzorgbelasting, eenzaamheid Persoonlijkheid Zelfbeeld, lichamelijk en psychologisch Neurobiology, cognitieve stoornissen Fillit JAGS 2009, Andrew Int Psychogeriatrics 2012

Positief affect Positief affect negatief gecorreleerd met frailty Ostir 2004

SR en MA naar behandeling van depressie bij ouderen Kok 2013: Alle klassen AD hebben hogere response dan placebo Alleen pooling van alle klassen AD laat ook hogere remissie zien dan placebo Tedeschini 2011: Uitkomsten van studies bij ouderen > 65 jaar zijn slechter dan studies bij ouderen > 55 jaar en jongere volwassenen Calati 2013: Lagere response bij oudere leeftijd, mannen en langere duur van depressieve episode

Hoe komt dit? Zijn de ouderen in de studies kwetsbaarder?

Worden geriatrische parameters als frailty meegenomen in studies naar depressie bij ouderen? SR: geriatrische parameters in RCT’s naar depressiebehandeling voor major depressie bij ouderen (≥ 60 jr en gem ≥ 65 jr). Studies na 2000 Resultaten: 27 studies

N = 27

Depressie en frailty Relevant Wat zijn de consequenties voor behandeling ? Hoe kunnen we het meten ? Andere psychiatrische stoornissen?

Operationalisatie Fried Fried J. Gerontol A. Biol Med Sci. 2001

Operationalisatie

Operationalisatie

Frailty index Rockwood, Mitnitsky, Searle

A standard procedure for creating a frailty index Searle SD, Mitniski A, Gahbauer EA, Gill TM and Rockwood, K BMC geriatrics 2008, :24 doi:10.1186/1471-2318-8-24 Associated with health status Generally increasing with age Not saturate too early (eg accommodation difficulty of eyes) The deficits must cover a range of systems If het index has to be used serially on the same population, items need to be the same from one iteration to the next. This requirement need not apply to comparisons between samples i.e samples that use different frailty indices appear too yield similar results.

Reductie tot een 7-puntsschaal

Eén maat als voorspeller mortaliteit: loopsnelheid Studenski 2011

Relatie loopsnelheid en depressie van Iersel 2005

Frailty Index Onderzoek Maria Mackenzie 2009-2010

Frailty Loopsnelheid: 6 meter looptest MNA: ondervoeding Handknijpkracht Funcionele status ADL (Barthell index) Co-morbiditeit Comorbiditeit (CIRS-G)

Ouderen in algemene ziekenhuizen Risico op Delier Functieverlies Vallen Ondervoeding Allemaal weer onderling gerelateerd en gerelateerd aan slechte kwaliteit van leven, institutionalisering en mortaliteit Is deze assessment geschikt voor de oudere patiënt in de GGZ?

Straks verder

Resultaten pilot studie VMS in de GGZ Doel: Feasability: haalbaarheid Doel op langere termijn: Hoe vaak komt het voor Voorspeller van uitkomstmaten ? Geriatrische medebehandeling ? Kunnen deze patiënten behandeling krijgen in de GGz? Helpen gerichte interventies?

Resultaten pilot 7 klinieken 50 patiënten Leeftijd: 70 – 93 gem 77,9 (sd 5,4) 37 vrouwen, 13 mannen

Resultaten pilot 29 13 5 3

Uitkomsten VMS scores N (%) Delierrisico score ≥ 1 42 (84)   N (%) Delierrisico score ≥ 1 42 (84) Geheugenproblemen 36 (72) Eerder in de war 17 (34) Afgelopen 24 uur hulp 27 (54) Afgelopen half jaar gevallen KATZ score 0/1 onafhankelijk 32 (64) 2/3/4 matig afhankelijk 12 (24) 5/6 volledig afhankelijk 6 (12) SNAQ risico op ondervoeding 0/1 laag risico 21 (43,8) 2 middel hoog risico 4 ( 8,3) ≥ 3 hoog risico 23 (47,9) missing 2

SNAQ uitgesplitst N (%) SNAQ items Onbedoeld afgevallen ≥ 3 kg maand   N (%) SNAQ items Onbedoeld afgevallen ≥ 3 kg maand ≥ 6 kg half jaar 42 (84) 11 (22,9) 15 (31,3) Verminderde eetlust missing Drink of sondevoeding 25 (52,1) 2 6 (12)

BMI

Vergelijking onderzoek Oud ea 77,9 jaar (spreiding 70,0 - 93 Delier 84 % Vallen 54 % Ondervoeding 56,2 % Fysieke beperkingen 36%

Discussie Wat valt op ? Delier items hoge scores Vallen: hoog Zijn delier items allen gerelateerd aan delier Vallen: hoog KATZ ADL: valt mee Ondervoeding: hoog

Haalbaarheid Missing Tijdsinvestering Motivatie

Verder…