Frank Huisman UMC Utrecht / Descartes Centrum UU

Ontwikkelingen in de afgelopen 30 jaar Big Science: internationaal, interdisciplinair, kapitaalintensief, competitief Schaalvergroting en verzakelijking Prikkels en beloningen zijn veranderd: kwantitatieve criteria voor meten van kwaliteit en impact

Het ideaal: een academische gemeenschap met hoogstaande normen

De realiteit: competitie om onderzoeksgelden

Terecht hoge verwachtingen van wetenschap, maar bezorgdheid om: De rol van de wetenschap als producent van nuttige kennis De rol van de universiteit als producent van de intellectuele elite van de toekomst De manier waarop deze uitdagingen worden tegemoetgetreden: mbv financiële prikkels en kwantitatieve beoordelingscriteria

Twee citaten ‘There is a strong feeling among many scientists that something has gone wrong with our system for assessing the quality of scientific research’ … ‘We need less research, better research, and research done for the right reasons’ - The Lancet, 8 Januari 2014 ‘Many fields of science now resemble war zones’ … ‘Every decade now produces as many scientists as have ever lived before’ - Nature, juni 2014

De initiatiefnemers Prof. Frank Miedema (vice-voorzitter RvB UMCU en decaan Medische Faculteit) Prof. Frank Huisman (UMCU / Descartes Centrum UU) Prof. Huub Dijstelbloem (UvA / WRR) Prof. Wijnand Mijnhardt (Descartes Centrum)

‘A sense of urgency’ Fraude: incidenten of gevolg van systeemfouten? Nadruk op kwantiteit ipv kwaliteit (publicaties, studenten) Terugtredende overheid en valorisatie-eis Ontstaan van een audit culture Burn out-gevallen onder academisch personeel In het algemeen: wezenlijk andere prikkels en prioriteiten, vergeleken met de periode vóor 1970 → Democratische participatie in de kennissamenleving?

Probleemanalyse: 7 thema’s Wetenschapsbeelden Vertrouwen Kwaliteit * Corruptie Democratie * Communicatie Universiteit / onderwijs * - - Position paper en website - - Vier workshops (2013) - - Twee internationale congressen (2013 en 2014) - - Volgende congress 15 maart 2016 (

Kwaliteit: analyse De dominante methode om kwaliteit vast te stellen is kwantitatief (aantal publicaties, citaties, prijzen, beurzen, patenten). Dit geldt vooral in de geneeskunde, maar smeert zich ook uit over alfa en gamma Sterke neiging tot risicoloos onderzoek en snelle (‘sexy’) resultaten

The credit cycle van Latour en Woolgar (1979)

Lancet: reduce waste, increase value ‘85% of research investment - equating to $200 billion of the investment in is wasted’ Bayer HealthCare only about 25% of published preclinical studies could be validated Amgen of 53 landmark oncology papers in only 6 (11%) cases scientific findings were confirmed

Kwaliteit: aanbevelingen Hanteer een inhoudelijke evaluatie van artikelen, beursaanvragen en talent ipv een mechanistisch- bibliometrische Publiceer minder maar hoogwaardige artikelen Organiseer (mmv KNAW, NWO, VSNU, NFU) debatten waar kwaliteitsstandaarden worden besproken Differentieer kwaliteitsmeting naar discipline Betrek maatschappelijke stakeholders bij het stellen van prioriteiten en de verdeling van gelden

Democratie: analyse Wetenschap zoekt waarheid, politiek gaat over collectieve besluitvorming Wetenschap is zeer kapitaalintensief, en wordt betaald uit collectieve middelen In een democratische kennissamenleving heeft het publiek recht op medezeggenschap en verantwoording Echter: problemen zijn complex, kennis is gespecialiseerd, adviezen zijn soms gepolitiseerd Hoe organiseren we democratische participatie en accountability?

Democratie: aanbevelingen Wees niet bang voor tegenstrijdige adviezen, probeer te achterhalen waar de verschillen vandaan komen, laat experimenten toe Laat het vaststellen van onderzoeksprioriteiten niet uitsluitend over aan wetenschappers; betrek ook maatschappelijke stakeholders Brede debatten en afwegingen nodig in publieke arena’s (parlement, WRR, Rathenau, NWO, KNAW) Meer risicodragende langetermijn financiering tbv complexe problemen

Universiteit: analyse Het ideaal van ‘hoger onderwijs voor velen’ onder druk Output funding: in concurrentie met andere universiteiten wordt een bonus gezet op de productie van zoveel mogelijk afgestudeerden Burn out onder stafleden; de kwaliteit van curricula staat onder druk Diploma-inflatie: overproduktie van afgestudeerden en gepromoveerden, bul minder relevant op de arbeidsmarkt

Onderwijs vs onderzoek Bron: IBO Wetenschappelijk onderzoek,

‘Perverse prikkels’, Vrij Nederland, 8 febr 2014

Universiteit: aanbevelingen Stop perverse financiële prikkels als output funding; denk na over de optimale staf-student ratio Verlaat de 50%-norm als ambitieniveau; denk na over het aantal studenten dat de universiteit moet afleveren Spreek een arbeidsverdeling af binnen de VSNU Geen financiële obstakels voor aspirant-studenten Inhoudelijke selectie aan de poort en BSA Rehabiliteer de academisch gevormde leraar in het middelbaar onderwijs

Reacties op SiT Enorm veel media-aandacht; veel adhesie Brede belangstelling op universiteiten duidt op herkenning van de problematiek Ook kritiek: de toon is te ‘populistisch’; vuile was niet buiten hangen; publieke vertrouwen in wetenschap geschaad; angst voor bezuinigingen Winst: debat op gang gebracht, binnen en buiten de universiteit; kans op fundamentele reflectie

Activiteiten Tientallen gesprekken met KNAW, NWO, VSNU, NFU, Rathenau Instituut, De Jonge Akademie, ministeries van OCW en EZ Ook met individuele universiteiten: o.a. UvA, LU, UU, UvT, EUR (CvB’s en decanen) Universiteitsbrede debatten in Maastricht, Utrecht, Groningen, Middelburg, Rotterdam en Amsterdam Presentaties in Rome, Boekarest en Oslo Verzamelen van input voor IBO Toekomstvisie Wetenschap (= Interdepartementaal Beleidsonderzoek)

Beweging… Project Systeemfalen van ZonMW: aandacht voor ongewenste / perverse prikkels in het huidige systeem van gezondheidsonderzoek Aanscherping beleid wetenschappelijke integriteit door NWO: bewustwording, melding, maatregelen Nieuw Standard Evaluation Protocol: productiviteit vervalt als criterium (signaal: ‘meer is niet beter’) Het CWTS (Leiden) doet onderzoek naar de invloed van impactfactoren op de Nederlandse UMC’s De Europese Commissie consulteert het publiek over wetenschap, onder de naam ‘Science in Transition’ VSNU ondertekent DORA Toekomstvisie en –agenda van Ministerie OWC

Rik Torfs in de Standaard (9-3-15) over het rendementsdenken onder universitaire bestuurders ‘Natuurlijk moet een Universiteit gezond blijven… Tegelijk kan een financieel gezonde universiteit heel erg ziek zijn… Hoe is het met het bestuur van universiteiten zo fout kunnen gaan dat een studentengeneratie die te jong is om heimwee te hebben naar de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw het Maagdenhuis bezet, daarbij het ontheemde hart van oude knarren met heimwee vervullend?... De triomf van de mammon… De zegepraal van de bureaucratie… De universiteit dient een lichtbaken voor de samenleving te zijn’

Ter discussie: Volgens welk (normatief) model moeten we de nieuwe universiteit vormgeven? Is transparantie een bedreiging of de oplossing? Wie is probleemeigenaar, wie bepaalt de onderzoeksagenda?