Leren lezen in het Engels Ans van Berkel Vrije Universiteit Amsterdam Toegepaste Taalwetenschap

Aanleiding onderzoek 1. Vragen als Hallo basisschooldocenten Engels, vanaf welke groep laten jullie de leerlingen lezen en schrijven in het Engels? ( digischool juni 2008) Moet er leesinstructie gegeven worden of leren leerlingen vanzelf lezen in het Engels? 2. Analyse van de leergang Backpack (gebruikt vanaf groep 6).

Hoe gaat de leergang met lezen (en spellen) om? Een voorbeeld. Analyse Backpack 3 (in gebruik vanaf groep 6, het eerste jaar dat een leergang gebruikt wordt) Woorden Geen systematische aandacht voor relatie tussen letters en klanken. Alle mogelijke woordstructuren, er is geen rekening gehouden met een opbouw in moeilijkheid vergelijkbaar met DMT 1, 2 en 3. Teksten Er is geen rekening gehouden met een met AVI- niveaus vergelijkbare opbouw in moeilijkheid van de teksten.

Woorden uit Backpack 3, ch. 5 hotleaflike plantswimwindy coldhatgo coolwearspring bootslideumbrella winterjumpshirt coatsummerautumn wetballoutside cloudysocksnowy

Woorden uit Backpack 3, ch. 5 letters en klanken Voorbeelden van 1 klank, meer schrijfwijzen cold, go, coat, snowy ball, autumn Voorbeelden van 1 letter, meer klanken i in winter, slide, shirt u in summer, autumn

Woordstructuren (m) – k –(m) hot, coat, wet, cool enz. (m)mm – k – (m)mm plant, cold, swim, slide, spring enz. meer dan een lettergreep winter, cloudy, summer, windy, umbrella, autumn, outside, snowy

Indeling AVI-niveaus AVIzinslengte aantal woorden per zin woordlengte aantal lettergrepen per woord 681,32 791, , ,46

Teksten uit Backpack 3 ch zins lengte woord lengte zins lengte woord lengte zins lengte woord lengte Little books 8,11,38,31,2212,91,35 Look and read 9,61,299,01,2810,21,22 songs6,71,218,31,148,31,16 exerci ces 7,41,155,11,259,41,25

Teksten uit Backpack 3 AVI 6 rood: zl 8, wl 1,32 ch zins lengte woord lengte zins lengte woord lengte zins lengte woord lengte Little books 8,11,38,31,2212,91,35 Look and read 9,61,299,01,2810,21,22 songs6,71,218,31,148,31,16 exerci ces 7,41,155,11,259,41,25

Teksten uit Backpack 3 AVI 7 rood: zl 9, wl 1,36 ch zins lengte woord lengte zins lengte woord lengte zins lengte woord lengte Little books 8,11,38,31,2212,91,35 Look and read 9,61,299,01,2810,21,22 songs6,71,218,31,148,31,16 exerci ces 7,41,155,11,259,41,25

Teksten uit Backpack 3 AVI 8 rood: zl 10, wl 1,41 ch zins lengte woord lengte zins lengte woord lengte zins lengte woord lengte Little books 8,11,38,31,2212,91,35 Look and read 9,61,299,01,2810,21,22 songs6,71,218,31,148,31,16 exerci ces 7,41,155,11,259,41,25

Teksten uit Backpack 3 AVI 9 rood: zl 11, wl 1,46 ch zins lengte woord lengte zins lengte woord lengte zins lengte woord lengte Little books 8,11,38,31,2212,91,35 Look and read 9,61,299,01,2810,21,22 songs6,71,218,31,148,31,16 exerci ces 7,41,155,11,259,41,25

Conclusie analyse Backpack De leergang lijkt gemaakt voor leerlingen die in het Engels het technisch lezen beheersen. Kennelijk gaan de auteurs ervan uit dat leesinstructie in het Nederlands voldoende basis biedt om ook in het Engels te kunnen lezen.

Onderzoek naar leesontwikkeling Engels T2 Start in 2008: leesprestatie in het Engels na een en twee jaar leesinstructie in het Nederlands (begin groep 4 en 5). Vervolg in 2009: leesprestatie in het Engels na twee en drie jaar leesinstructie in het Nederlands (eind groep 4 en 5).

Kenmerken van de scholen Engels vanaf groep 1, t/m groep 3 gemiddeld 135 à 180 minuten p.w. Op school (en thuis?) geen enkel dan wel “natuurlijk” contact met woorden op schrift. Geen leesinstructie Engels.

Leestaak Oplezen van bekende Engelse woorden (of de woorden bekend zijn werd van te voren gecontroleerd). one, high, home, school, boy, bird, play, yellow, birthday, house, boat, two, teacher, toy, elephant, tree, Tuesday, blue

Lezers in het Engels uit groep 5 Type 1 (Bijna) alle woorden in hoog tempo correct gelezen. Soms na aanloop: bbb..... /bз:θdeı/. Type 2 Woorden worden in rustig tempo overwegend op de Nederlandse manier verklankt: o-ne, hich, birdai, te-acher, tu-es-dai, ko-at, two. Type 3 Spellen (op Nederlandse manier) en raden; langere woorden niet geheel gelezen; “ik weet het niet”; traag tempo: hing (high), birrit (bird), birtbai (birthday), bo-at, tacher (teacher), ellep-hant (elephant), te-ou-ba (Tuesday), blu-è (blue).

Type 1 lezer (Bijna) alle woorden in hoog tempo correct gelezen. Soms na aanloop: bbb...../bз:θdeı/. Overwegend A- en B-lezers (DMT3-niveau). Hoewel een groot deel van de kinderen niet eerder geschreven Engels onder ogen heeft gehad, noch op school, noch thuis, lezen zij alsof de woorden direkt herkend worden. Aan het begin van de toetssessie zijn van alle woorden betekenis en uitspraak de revue gepasseerd. Deze kinderen lijken aan een paar letters genoeg te hebben om te weten welk woord er moet staan.

Type 2 lezer Woorden worden overwegend op de Nederlandse manier verklankt: o-ne, hich, birdai, te-acher, tu-es-dai, ko-at, two. Overwegend C-lezers (DMT3-niveau). Hoewel aan het begin van de sessie van alle woorden uitspraak en betekenis aan bod kwamen, lijkt geen herkenning van de (bekende) woorden plaats te vinden. Wat eigenlijk niet verbazend is, gezien hun verklankende leesstrategie. Deze kinderen beheersen de techniek van teken-klankkoppeling, maar de kennis over verklanking in het Engels ontbreekt.

Type 3 lezer Spellen (op Nederlandse manier) en raden, langere woorden niet geheel gelezen, “ik weet het niet”, traag tempo: hing (high), birrit (bird), birtbai (birthday), tacher (teacher) Overwegend D- en E-lezers (DMT3-niveau). Deze kinderen worstelen nog met de leestechniek: problematisch zijn letterclusters, woorden met meer dan een lettergreep, soms letterkennis (b / d).

Voorbereiding in groep 5 op het lezen in groep 6: differentiatie naar type lezer Type 1-lezer Dit zijn waarschijnlijk de kinderen die inderdaad als vanzelf in het Engels leren lezen. Voor hen geldt dat leesinstructie in het Nederlands volstaat om in het Engels te leren lezen. Zij zouden kunnen gaan lezen zodra zij daaraan toe zijn. De aandacht voor het lezen in het Engels zal nauwelijks ten koste gaan van het leren lezen in het Nederlands. Het zijn immers overwegend lezers van A- en B-niveau.

Type 2-lezers Het lezen leren in het Engels zou op gang gebracht kunnen worden door het geven van instructie. Onderzocht zou moeten worden op welke manier dat het beste kan: door middel van intensief, herhaald bandgestuurd lezen (holistische aanpak), of door het aanbieden van veel voorkomende teken- klankkoppelingen (analytische aanpak), of door een combinatie van beide. Te beginnen met hoogfrequente woorden.

Type 3-lezers De leestraining van deze kinderen zou gericht moeten zijn op de techniek van het lezen. Dat kan het best in de moedertaal gebeuren. Het is de vraag of zij in groep 6 wel een voldoende leesniveau zullen hebben om met geschreven taal in het Engels om te kunnen gaan. Ondersteuning van het lezen in het Engels vanaf groep 6 zou kunnen bestaan uit het zoveel mogelijk aanbieden van het geschreven materiaal met audio.

Hoe verder? Lopend onderzoek uitwerken en voortzetten. Onderscheid in drie typen lezers uitwerken. Onderzoek naar beste werkwijze van begeleiding type 2-lezers. In het verlengde daarvan: ontwikkelen van geschikt materiaal. Onderzoek naar begeleiding type 3-lezers. Mogelijkheden van audio-ondersteuning bij geschreven materiaal vanaf groep 6 onderzoeken en uitwerken.