ICT Bouwstenen voor lokale besturen Gebruikersbeheer Toegangsbeheer Digitaal Ondertekenen V-ICT-OR Regionale kenniskring Midwest (26 april 2016) Stefanie Kerkhof

Het Facilitair Bedrijf Website: http://overheid.vlaanderen.be/ict https://overheid.vlaanderen.be/facilitairbedrijf Afdeling “ICT & beleid” Afdelingshoofd: Barbara Van Den Haute barbara.vandenhaute@kb.vlaanderen.be Cel “Eigen ICT-diensten” Strategiebeheerder : Wim Martens wimdm.martens@kb.vlaanderen.be

Lokale besturen vs. Facilitair Bedrijf 2 keer “klant” – verschillende “noden”: Als eindgebruiker van onze gratis diensten: Omdat het moet: Gebruikersbeheer Toegangsbeheer Omdat het kan: Digitaal ondertekenen Als betalend afnemer van onze raamcontracten: Beperkte projectkost Om te integreren in jullie eigen ICT-toepassingen of in jullie eigen werking Meer informatie: https://overheid.vlaanderen.be/ict

Gebruikersbeheer (IDM) TOEGANG GEVEN (gebruikers en rechten beheren) Printscreen toevoegen van het huidige IDM2

Gebruikersbeheer – Wat? Gebruikers en hun gebruikersrechten voor online toepassingen en informatie beheren. Lokaal bestuur als eindgebruiker: Wordt gebruikt door ALLE lokale besturen Lokale beheerder Toegang tot toepassingen Vlaamse overheid (+ sommige federale) Lokaal bestuur als afnemer raamcontract: Wordt door nog niet afgenomen door lokaal besturen Rechten van eigen toepassingen lokaal bestuur Beheer van rechten en rollen op Vlaamse en federale toepassingen. Actueel zijn volgende toepassingen ontsloten: VKBO-GO, Centaurus, e-Birth, Digiflow, IRG, KBOSelect, eRijbewijzen, GeoMob Verkeersborden, ABB Digitaal Loket, IPC Productcatalogus, Milieuloket, Belpas, Magdageo VMM_RGS (Gemeentelijke Rapportering Rioolbeheer), Certificatenbeheer (DCB)

Gebruikersbeheer – Voordelen? Het gebruikersbeheer van de Vlaamse overheid is efficiënt: Centralisatie en uniformiteit Gedelegeerd beheer als basisprincipe Lokale beheerder Applicatiebeheerder Snel reageren op wijzigende situaties Maximaal hergebruik van beschikbare informatie en authentieke bronnen Bulkupload mogelijk “Provisionering” naar toepassingen mogelijk Rechtenstructuur op 3 niveau’s mogelijk Het gebruikersbeheer van de Vlaamse overheid is veilig: Maximaal aansluiten op ICT-veiligheidsbeleid Op het vlak van de wet voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (Privacywet) Formele goedkeuringsflows mogelijk Uitgebreide rapportering voorzien Het gebruikersbeheer van de Vlaamse overheid is dé oplossing om gebruikers en hun toegang tot digitale toepassingen of middelen centraal te laten beheren. Veiligheid en efficiëntie zijn dé garanties van deze oplossing. Dé voordelen van online informatie zijn toegankelijkheid en beschikbaarheid. Door het ontwikkelen van egov-applicaties, digitale toepassingen van overheidsinstellingen, geldt dit ook voor overheidsinformatie. Echter, niet alle informatie kan of mag vrij toegankelijk en beschikbaar zijn. U wilt uw egov-applicatie beschermen tegen onrechtmatig gebruik? U wilt weten wie uw informatie consulteert? U wilt gegevens delen met derden, zonder dat die vrij beschikbaar zijn? Dan moet u kunnen beheren welke informatie, volledig of gedeeltelijk, beschikbaar mag zijn en wie er toegang kan toe krijgen. “Toegang” mag u in deze context zeer ruim zien. Het gaat niet enkel over letterlijk een applicatie of informatie kunnen bereiken, maar ook over het geven van een (formeel) mandaat, een delegatie, een groepslidmaatschap, beschikken over ICT-middelen, …

Gebruikersbeheer – Nieuws? “Zomer” 2016: Nieuwe look en feel Aansluiten op federale “BTB” (beheer der toegangsbeheerders) “Mijn Profiel” Online rechtenoverzicht Instructiefilmpjes 1 centrale helpdesk

Gebruikersbeheer – Nieuws? Op iets langere termijn: Online aanvragen van rechten bij lokale beheerder Werkstromen voor goedkeuring van toegangen mogelijk Implementatie van organisatiestructuur lokale besturen Uitbreiding online, generieke informatie-aanbod

Toegangssbeheer (ACM) TOEGANG KRIJGEN (aanmelden) Printscreen toevoegen van het huidige IDM2

Toegangsbeheer – Wat ? Aanmelden op of toegang krijgen tot online informatie of toepassingen Burger of medewerker lokaal bestuur als eindgebruiker: Wordt gebruikt door ALLE lokale besturen Aanmelden met eID, federaal token, Vlaams token, ... Lokaal bestuur als afnemer raamcontract: Wordt door nog niet afgenomen door lokaal besturen Toegang tot eigen toepassingen lokaal bestuur

Toegangsbeheer – Wat? (2) Effectief beveiligen van de toegang tot toepassingen

Gebruikersbeheer – Voordelen? Functies: Identificatie Authenticatie Autorisatie Publicatie van “attributen” over gebruiker naar bedrijfstoepassing: Gegevens uit authentieke bronnen Applicatie-specifieke toegangen Functies: Identificatie: wie is de gebruiker ? Authenticatie: is de gebruiker degene voor wie hij zich uitgeeft? Autorisatie: heeft deze gebruiker toegang tot de toepassing ? Gebruiker Bedrijfs-toepassing Gegevens uit Authentieke Bronnen Applicatie-specifieke toegangen vb. “is architect”

Gebruikersbeheer – Voordelen? Authenticatie van gebruikers a.d.h.v. sterke authenticatiemiddelen (eID én pincode) Keuze tussen authenticatiemiddelen Gedeelde investeringen in authenticatiemiddelen (samenwerking met federale overheid en andere initiatieven binnen Vlaamse overheid) Single-sign-on tussen gekoppelde toepassingen Verschillende “hoedanigheden” mogelijk Ondersteunt “federatie” (saml-gebaseerd) Geïntegreerd met VO Gebruikersbeheer Ondersteunt als authenticatiemiddelen de e-ID, het federaal burgertoken, het VO-token (voor niet buitenlanders). VO-ACM ondersteunt dat met meerdere rollen (bijv. beheerder, supergebruiker, gewone gebruiker) wordt gewerkt. Deze rollen kunnen doorgegeven worden naar de toepassing.

Toegangsbeheer – Nieuws? Q2 2016: Gebruiksvriendelijker schermen Hulp en FAQ in de schermen 1 centrale helpdesk Uitbreiding online, generieke informatie- aanbod Mobiele authenticator

Toegangsbeheer – Nieuws? Op iets langere termijn: Continue verbeteren met oog op gebruiksgemak Doorgedreven eindgebruikersonderzoek om het aanmelden blijvend te verbeteren Constructief overleg federale overheid

Toegangs- en gebruikersbeheer - Meer informatie? Nieuwe webpagina’s: http://overheid.vlaanderen.be/gebruikersbeheer http://overheid.vlaanderen.be/toegangsbeheer Maar ook nog: http://overheid.vlaanderen.be/gebruikersbeheer-lokale-besturen Mailtje sturen? gebruikersbeheer@vlaanderen.be gebruikersbeheer.lokalebesturen@vlaanderen.be De mensen achter: Programma manager : Pieter Lenaerts Service Delivery Manager : Marc Borgers Product manager : Stefanie Kerkhof En nog veel collega’s

Digitaal ondertekenen DIGITAAL TEKENPLATFORM (DTP) Printscreen toevoegen van het huidige IDM2

Digitaal tekenplatform – Wat? DTP bestaat uit 3 luiken: DTP V1 Tekenklaar maken van documenten via Webservices Versturen naar e-mailadres Validatie via webservices DTP V2 Remote signature door zowel natuurlijke personen als rechtspersonen SigningHub Documenten kunnen op de server (niet lokaal op PC) getekend worden door middel van de eID. Jeroen: ook al met Martine Waeckens besproken: de termen ‘remote signing’ en ‘online signing’ zijn niet transparant. Spreken van ‘remote signature’ en ‘eID signature’ is wellicht al beter, want geeft aan waar de e-handtekening vandaan komt. Verder duidelijke slide

DTP V1 (as is) - Eigenschappen Juridisch geldige gekwalificeerde handtekening Integreerbaar in toepassingen Rechtstreeks te gebruiken via e-mail Gebaseerd op eID Tekenklaar maken + timestamp op server Ondertekenen gebeurt op pc Meerdere handtekeningen “What you see is what you sign” Open standaarden Minder papier

DTP V1 (as is) - Praktisch Tekenklaar maken via e-mailinterface Nodig : E-maildomein van het lokaal bestuur moet gekend zijn op het DTP platform Het tekenklaar maken wordt gratis aangeboden Voor het integreren van een eigen toepassing: Neem contact op via dtp.lokalebesturen@vlaanderen.be Certificaat nodig (VO-DCB of commercieel certificaat) Configuratie van het certificaat in VO-WSS (via werkaanvraag naar HB+) Toepassing aanpassen voor integratie met DTP Voor het ondertekenen van een document eID-reader (extern of intern) Adobe Reader versie 9.3 of recenter (http://get.adobe.com/nl/reader/ (link is external)), eID-middleware (http://eid.belgium.be/nl/ (link is external) Jeroen: helder!

DTP V2 (to be) - Eigenschappen Idem als DTPv1 met: Oplossing voor huidige gebreken Uitbreiding met “digitale zegels” Uitdoven van de mailinterface Later ook uitdoven van het DTP platform Is momenteel nog in ontwikkelfase Jeroen: met ‘digitale stempels’ bedoel je niet ‘zegels’ (verbonden aan rechtspersoon)? Zeker goed toelichten

DTP - Toepassingsgebieden Digitaliseren informatiestromen Vlaamse overheid - lokale besturen Bv.: omgevingsvergunning Informatiestromen lokale besturen intern, met burgers, bedrijven en andere overheden De Vlaamse overheid zet in op het digitaliseren van haar informatiestromen met de lokale besturen. In de processen die een handtekening vereisen wordt maximaal gebruik gemaakt van het VO-DTP (bijvoorbeeld : de digitale bouwaanvraag en omgevingsvergunning). Daardoor kunnen heel wat kosten worden vermeden en tijd worden bespaard. De lokale besturen kunnen het VO-DTP gebruiken in de context van hun informatiestromen intern, met burgers, bedrijven en andere overheden door : de digitale handtekening te integreren binnen hun toepassingen door gebruik te maken van de web service interface. documenten digitaal te ondertekenen via de mail interface.

SigningHub (to be) – Wat? Standalone toepassing voor het online ondertekenen van PDF-documenten met behulp van de eID door 1 of meerdere medewerkers van de VO (inclusief lokale besturen) Gratis aangeboden aan Provinciale en lokale besturen VO Jeroen: zeer belangrijk voor lokale besturen is dat ze met zo’n tool processen waarin docu’s getekend moeten worden, digitaal kunnen houden; nu worden digitale processen zeer vaak papieren processen vanaf het punt dat er getekend moet worden, wat op meerdere manieren omslachtig is  evt. integreren in volgende slide?

SigningHub (to be) – Wat? Standalone toepassing voor het online ondertekenen van PDF-documenten met behulp van de eID door 1 of meerdere medewerkers van de VO (inclusief lokale besturen) Belangrijkste functionaliteiten Opvolgen of het document al of niet werd ondertekend aan de hand van werkstroom BulkSigning Tegelijkertijd ondertekenen van meerdere documenten door slechts 1 keer je PINCODE in te geven. Goedkeuren van een document Belangrijk Acceptatie van gebruikersvoorwaarden Jeroen: zeer belangrijk voor lokale besturen is dat ze met zo’n tool processen waarin docu’s getekend moeten worden, digitaal kunnen houden; nu worden digitale processen zeer vaak papieren processen vanaf het punt dat er getekend moet worden, wat op meerdere manieren omslachtig is  evt. integreren in volgende slide?

SigningHub – Voordelen? Online ondertekenen Documenten dienen niet meer gedownload/geüpload worden voor ondertekening door ondertekenaar Opvolging De eigenaar van het document kan onmiddellijk zien wie al of niet ondertekend/goedgekeurd heeft Alle betrokkenen in de werkstroom kunnen zien wie ondertekend heeft zonder het document te openen Herinnering sturen Goedkeuren van een document zonder een handtekening te plaatsen Meerdere handtekeningen Meeste courante formaten worden ondersteund

SigningHub – Voordelen? Juridische waarde “What you see is what you sign” Open standaarden Minder papier Bulk signing Verschillende rollen configureerbaar Workflows mogelijk Bundelen van documenten in dossiers (later) Gebruik van “digitale zegels” (later) Jeroen: waarom sommige punten cursief?

SigningHub - Opmerkingen GEEN archief GEEN validatie Tijdslijn Ontwikkelfase Verwachte uitrol september 2016 Niet rechtstreeks aangeboden aan burgers en ondernemingen Regelgeving ‘Gesloten circuit’ valt niet onder de nieuwe Europese regelgeving BulkSigning is juridisch correct op voorwaarde dat er duidelijk wordt aangegeven wat er getekend wordt

SigningHub – Vereisten? Wat heb je nodig als eigenaar van een document? Toegang via toegangs- en gebruikersbeheer Adobe reader (niet strikt noodzakelijk) Wat heb je nodig als ondertekenaar? Middleware (GEEN Fedict middleware) Kaartlezer Toegang via https://signinghub.vlaanderen.be/ Geen specifieke kennisvereisten nodig Geen specifieke technische vereisten nodig Jeroen: handig overzicht; evt. duidelijker opsplitsen in: wat heeft aanbieder documenten nodig, vs. ondertekenaar documenten

SigningHub - Dienst Aangeboden aan Gratis Documentatie Helpdesk SLA’s VO Provinciale en lokale besturen Gratis Documentatie Gebruikershandleiding Installatiegids voor ondertekenaar Online help van SigningHub (Engelse versie) Helpdesk Nog uit te werken SLA’s Opleiding Jeroen: met die eerste twee punten de presentatie van signing hub beginnen! Da’s noodzakelijke info om aandacht te creëren ;-)

DTP - Meer informatie? Nieuwe webpagina’s: Mailtje sturen? http://overheid.vlaanderen.be/dtp Mailtje sturen? dtp.lokalebesturen@vlaanderen.be De mensen achter: Programma/Product manager : Martine Waeckens Service Delivery Manager : Jan Heirman

Bestook ons met tips, vragen, opmerkingen, feedback, kleine en grote problemen, … Wat we niet weten, daar kunnen we geen rekening mee houden! Wat jullie ons niet vertellen, daar kunnen we niets mee doen!