Het vakdossier: Informatica onder de loep Victor Schmidt I&I conferentie Lerende netwerken 21 november 2007

Wat is een vakdossier? Stand van zaken met betrekking tot een vak Aanbevelingen voor de toekomst van het vak Wordt door SLO geschreven in opdracht van Ministerie van OC&W Vakdossiers Informatica: 2000, 2001, 2002, 2003

Probleemstelling (1) “Bij ons op school kun je ook Informatica kiezen. Dat heb ik gekozen, want dat leek me wel leuk. Toen ik de eerste les bezocht, moest ik in Google “PHP Tutorial” intoetsen en het eerste zoekresultaat uitprinten en doornemen. Dat waren de eerste zes lessen. Toen ik een vraag stelde aan de docent, wist hij het antwoord niet en moest ik het maar aan een medeleerling vragen of op Google zoeken.”

Probleemstelling (2)

Probleemstelling (3) “Tijdens de CODI-jaren was er veel aanwas van onderwijsmateriaal. Nu CODI voorbij is, droogt de toestroom op”

Probleemstelling (4) “Ik ben net begonnen als docent Informatica. Een eerstegraads bevoegdheid heb ik niet, maar dat vindt mijn school geen bezwaar. Ik weet eigenlijk niet goed hoe het vak er uit ziet. Dat is ook niet zo’n probleem, want er is toch alleen maar een schoolexamen. Ik zou anders best wel wat meer willen weten en contacten met Informaticadocenten op andere scholen willen aangaan. Maar waar moet ik dan zijn?”

Onderzoeksmiddelen Verzamelen kwantitatieve informatie Inspectie HBO-raad VSNU Interviews/vragenlijst Bestuur I&I Twee auteursteams ITs Amsterdam Samenwerkende Didactici Informatica Enquêtes

Voor scholen die Informatica niet meer aanbieden  27 respondenten Voor scholen die van plan zijn Informatica op korte termijn aan te bieden  7 respondenten Voor sectieleiders Informatica  69 respondenten  responspercentage ~ 20%

Kengetallen 2006 (1) Algemeen havovwo Percentage scholen dat Informatica aanbiedt 61,8% Percentage leerlingen dat examen Informatica aflegt 9,3%10,3% Absolute aantallen examenkandidaten

Kengetallen 2006 (2) Percentage leerlingen dat Informatica kiest per examenprofiel N&TN&GE&MC&M havo28,4%12,3%8,7%4,2% vwo25,3%9,2%10,1%4,0%

Kengetallen 2006 (3) Samenstelling leerlingpopulatie N&TN&GE&MC&M havo25,8%22,7%33,5%15,5% vwo29,0%27,2%31,2%7,9%

Kengetallen 2006 (4) Instroom verwante bacheloropleidingen WO ICT en Recht12 Informatica190 Informatiekunde197 Kunstmatige Intelligentie191 Technische Informatica254 Totaal844 2,8% van alle vwo-kandidaten

Kengetallen 2006 (5) Instroom verwante bacheloropleidingen HBO Bedrijfskundige Informatica1146instroom van havo: 518 (schatting) Communicatiesystemen777instroom van havo: 351 (schatting) (Hogere) Informatica1921instroom van havo: 833 (schatting) Netwerk Infrastructuur Design81instroom van havo: 35 (schatting) Technische Informatica696instroom van havo: 302 (schatting) Totaal4621van havo: ,3% van alle havo-kandidaten

Docenten Informatica rommelen maar wat aan Informatica kent geen theorietoetsen Docenten Informatica weten niet wat er in de vervolgopleidingen aan bod komt Docenten Informatica kennen hun vakgebied onvoldoende Docenten Informatica beperken zich tot de lesmethode The Mythbusters BUSTED

The Mythbusters Meisjes kiezen weinig Informatica Informatica is vooral een vak voor N-profielen Leerlingen kiezen Informatica vooral uit interesse De leerlingkeuze voor Informatica is vooral negatief gemotiveerd De keuzevoorlichting over Informatica laat te wensen over BUSTED PLAUSIBLE CONFIRMED PLAUSIBLE BUSTED

The Mythbusters Informatica is op scholen een bedreigd vak Informaticadocenten hebben weinig gelegenheid voor bijscholing, deskundigheidsbevordering Informatica is een te breed vak Informatica zou meer ruimte moeten moeten voor een conceptuele en abstractie denkwijze BUSTED CONFIRMED BUSTED PLAUSIBLE

The Mythbusters Vereniging I&I is de belangenbehartiger van Informaticadocenten Er bestaat behoefte aan een nieuw tijdschrift voor docenten Informatica De belangstelling voor loopt terugwww.informaticavo.nl Onderwijsmateriaal voor Informatica is onbekend en onvindbaar De aanwas van nieuwe docenten Informatica is niet voldoende om de vergrijzing teniet te doen BUSTED CONFIRMED BUSTED PLAUSIBLE CONFIRMED

Belangrijkste voorwaarden voor vakontwikkeling van Informatica Meer tijd voor deskundigheidsbevordering, bijscholing, enzovoorts Meer bijscholingsaanbod Meer deelname aan de eerstegraads lerarenopleidingen Meer scholen dienen Informatica aan te bieden Meer deelname van vrouwelijke leerlingen Afdoende voorlichting Heldere infrastructuur voor vakontwikkeling Minder vrijblijvend karakter Groter aandeel van leerlingen die Informatica kiezen Betere doorstroming naar vervolgopleidingen Beperking overlap havo - vwo

Bedreigingen Onvoldoende instroom van docenten Informatica Informatica wordt als een verzameling modulen aangeboden Inflexibel ICT-beheer op school Strikte naleving 1040-norm Verschil in vakinhoud per school Afname omvang leerlingpopulatie Versnippering vakontwikkelactiviteiten Profielkeuzevak N&T Overlap in vwo- en havocurriculum Instandhouding ICT-voorzieningen te kostbaar voor scholen

Sterker benadrukken Samenwerkingscompetenties Creativiteit Zorgvuldigheid en nauwgezetheid Conceptueel en abstract denken Dienstverlenende houding

Positieversterking vak Informatica in de onderbouw Verplicht vak in gemeenschappelijk deel + profiel(keuze)vakken voor een of meer examenprofielen Overige suggesties

Centraal examen een centraal examen is voor mij onbespreekbaareen centraal examen is voor mij slechs onder voorwaarden bespreekbaarik ben geen voorstander van een centraal examen, maar heb er geen bezwaar tegenik zie wel voordelen van een centraal examenik ben warm voorstander van een centraal examen %26%17%14%12%

Argumenten voor een CE Beter beeld van Informatica bij vervolgopleidingen Minder niveauverschillen Meer lijn in de vakinhoud Vak krijgt betere positie op school

Argumenten tegen een CE Docent verliest zijn vrijheid CE is overbodig Informatica wordt niet vereist in vervolgopleidingen Er zijn ook andere Tweede Fasevakken zonder CE

Inhoudelijke wijzigingen havovwo A1Wetenschap en Technologie A2Maatschappij A3Studie en beroepsomgeving A4Individu B1Gegevensrepresentatie B2Hardware B3Software B4Organisatie C1Communicatie en netwerken C2Besturingssystemen C3Systemen in de praktijk C4Informatiesysteemontwikkeling C5Informatiestromen C6Informatieanalyse C7Relationele databases C8Interactie mens-machine C9Systeemontwikkeltraject DToepassingen in samenhang

Nieuwe onderwerpen havovwo XML Systeembeheer Mobiele technologie Theoretische achtergronden Informatiebeveiliging