Meten Laagfrequent geluid (LFG) Jack Ummels Jos Vissers Afdeling Handhaving Bureau Onderzoek en Advies Vakgroep Geluid en Trillingen

LFG Algemeen In het natuurlijke omgevingsgeluid is het aandeel LFG relatief groot, hoewel het meestal voor een groot deel beneden de waarnemingsdrempel ligt. We kunnen het dus meestal zelf niet waarnemen. Bij storm kan LFG echter duidelijk hoorbaar zijn, omdat bij een storm LFG veel luider kan zijn. Voorbeelden voor natuurlijke bronnen van LFG  Donder / watervallen / vulkanen / wind / aardbevingen  lichaam (b.v. ruisen van bloed, borrelen van maag) Technische bronnen kunnen binnenshuis of buitenshuis de bron van LFG zijn. Op tientallen meters en soms, in enkele gevallen aangetoond, zelfs kilometers afstand, kunnen deze nog te vinden zijn.

Doel metingen Objectiveren klacht  Vaststellen aanwezigheid geluid; luidheid (sterkte) en frequentie (toonhoogte) Opsporen hinderbron

Uitvoering metingen 1 In de woning Waar?  Vertrek waar het geluid meeste hinder veroorzaakt en/of best waarneembaar is. Wanneer?  In de nachtelijke uren  Goede meteocondities:  droog  lage windsnelheid

Uitvoering metingen Voorbeelden van technische bronnen binnenshuis  wasmachine  liftmotor  koelkast / koelcompressor  meterkast / transformatoren  elektrische voeding van apparaten en/of lampen verwarmingspomp  Trillende / resonerende muren en vloeren (als er een trillingsbron is) ventilator

Uitvoering metingen 2In het veld Waar?  Bij of in de richting van mogelijke hinderbronnen  bepaald met behulp van kaartmateriaal en op basis van informatie gehinderde

Uitvoering metingen Voorbeelden van technische bronnen buitenshuis  verbrandingsmotor (auto, boot, vliegtuig)  klimaatbeheersingsapparatuur (airco, afzuiging, ventilator)  transformator  trillende / resonerende bruggen  compressor  trillende / resonerende gevels  koelinstallatie  hei- en graafwerkzaamheden  verbrandingsinstallatie  discotheken (bastonen van popmuziek)

Uitvoering metingen Grafisch overzicht Invloed bronnen zoals:  industrieterein(nen)  leidingen  spoorwegen  wegen  overige bronnen

Uitvoering metingen Luchtfoto’s  Weergave reële situatie

Metingen FFT analyse  Ter bepaling hinderfrequentie

Metingen Tertsbandanalyse  Toetsing aan NSG richtlijn NSG curve

Resultaat metingen 1 Hindertoon gevonden Mogelijke bronbepaling door bekijken van o.a.:  Invloed ‘huisbronnen’ (hoofdzekering aan/uit)  Invloed bronnen directe omgeving (eventuele medewerking van o.a. buren vereist)  Invloed verder afgelegen (bekende) bronnen zoals bedrijven en installaties.

Resultaat metingen 2 Hindertoon niet gevonden ( Geen pieken in gemeten spectra, kan duiden op LFG-tinnitus)  Advisering ander hulptraject (training Adelante)

Oplossingen Maatregelen aan de bron  vervanging  isolatie Technisch aanpassingen zoals:  vervanging lagers / balanceren assen  luchtuitlaat draaien/modificeren (ventilator)  toerental aanpassen Geen wettelijk kader  Medewerking van bedrijf/veroorzaker vereist!

Feiten LFG Onderzoeken i.k.v klachtenmelding Milieuklachtentelefoon Provincie Limburg  Bij duidelijke pieken in het spectrum (>NSG norm) werd bron altijd gevonden  Vacuümcompressoren/pompen (Maastricht, Roermond)  Ventilatoren t.b.v. afzuiging en verwarming (Roermond, Brunssum, Maastricht)  Verwarmingspomp bij buren (Herten, Maastricht)  Beregeningspomp in het vrije veld (Linne)  Transformatoren/Condensatoren (Maastricht)  Extruder kunststoffenindustrie (Venray)  Uitbreekinstallatie ijzergietindustrie (Belfeld)  Breekinstallatie mineralen (Echt)  Luchtbehandelingsinstallatie zwembad (Gulpen-Wittem + Kerkrade)  Chemelot Nak 3 (Geleen)  Bedrijven zijn doorgaans coöperatief bij bronopsporing

Opmerkelijke Feiten 5 LFG onderzoeken i.k.v. werkgroep  Duidelijke onderschrijding NSG curve in hindergebied  Tijdens metingen wordt geluid door gehinderde altijd als minder sterk ervaren  Na melding van de klacht bij werkgroep neemt de hinder vaak af of verdwijnt  Inbreuk op privacy (‘s nachts in woning meten) maakt “hinder” in sommige gevallen acceptabel

Feiten  Periode gemiddeld 5 onderzoeken op jaarbasis.  Bespreking meldingen binnen multidisciplinaire werkgroep (o.a. GGD, Adelante, Provincie Limburg)  Publicatie LFG therapie Adelante (Dyon Scheyen) in The Lancet.