Oriëntatie op Communicatie- en Informatiewetenschappen Hoorcollege 1
Mededelingen Discussie-fora: als je achternaam voorzetsel(s) bevat, sta je onder de beginletter van het eerste voorzetsel ingeschreven! Problemen/vragen? Kijk of er al iets over gezegd is op het Forum “Vraag en Antwoord”. Zo niet, plaats dan een bericht of mail mij. Problemen met inloggen: stuur mail aan
Overzicht hoorcolleges Vormen en functies van communicatie Taal en tekst Interactiepatronen Interculturele communicatie Organisationele communicatie Informatie- en communicatietechnologie Mediatheorie Massacommunicatie [ De praktijk ]
Overzicht Hoorcollege 1 Tekenleer (semiotiek) Communicatiemodellen Communicatie als samenwerking
Communicatie als proces Communicatie is een proces waarbij door middel van tekens informatie wordt overgedragen let op: Oomkes (2000: 20-21) gebruikt de term ‘symbolische’ informatie; dit is verwarrend, zoals we zullen zien
‘Signs’ (Tekens) ‘the semiotic triangle’ (de semiotische driehoek) Sign vehicle (betekenisdrager): de vorm van het teken Sense (betekenis): de betekenis van het teken Referent (referent; object): waar het teken naar verwijst betekenis TEKEN betekenisdrager referent
Indeling van tekens (C.S. Peirce) TEKENRELATIE TEKEN - OBJECTVOORBEELD icoon gelijkenis (afbeelden)foto, tekening index nabijheid (aanwijzen)pijl symbool conventie (afspraak, regel)woord vaak wordt nog een bijzonder soort index onderscheiden: symptoomcausale relatie (inductie)rook (- vuur)
Lineaire Communicatiemodellen Harold Lasswell (1948) wie zegt wat in welk kanaal tegen wie met welk effect ? Shannon & Weaver (1949): ‘Transmission model’ ruis zender coderen kanaal decoderen ontvanger feedback
Hoeveel dieren van elke soort nam Moses mee in de ark?
Kritiek op het ‘transmission model’ geen onderscheid tussen referentiële, expressieve, relationele en appellerende aspecten van een boodschap transport-metafoor vooronderstelt vaste code, maar betekenis zit niet in woorden maar wordt door mensen toegekend de rol van het medium ? van de context ?
SPEAKING-model (Dell Hymes 1974) Setting, scene P articipants E nd A ct sequence K ey I nstrumentalities N orms G enre fysieke + sociale context deelnemers doel(en) (taal-)handelingen toon taal, kanaal / medium normen, regels genre (tekst-/gesprekssoort)
Basis voor coördinatie: Common Ground fysieke aanwezigheid eerdere communicatie gemeenschappelijke ervaringen lid zijn van een bepaalde groep/maatschappij
Kennis-elementen in groep of maatschappij objecten, personen, feiten conventies, gewoontes (‘scripts’) instituties, procedures, regels, wetten