Valpreventie bij ouderen (65+) 15 april Therapeutisch Centrum van Berkel

VALLEN BIJ OUDEREN Komt vaak voor door de normale (fysiologische) veroudering van het lichaam: dit zorgt voor een afname van reactiesnelheid, spierkracht, balans en uithoudingsvermogen en toename van valangst. Veelal spelen meerdere factoren een rol (lichamelijk en verstandelijk vermogen zoals het verwerken van informatie en geheugen) Therapeutisch Centrum van Berkel2

HOE VAAK KOMT HET VOOR Ongeveer 30% van de zelfstandig wonende ouderen van 65 jaar en ouder valt tenminste één keer per jaar Bij thuiswonenden met dementie loopt dit op tot 66% Een derde van de thuiswonende ouderen die vallen, valt zelfs meerdere keren per jaar Therapeutisch Centrum van Berkel3

GEVOLGEN VAN VALLEN Lichamelijk letsel. Ongeveer 5% van de valincidenten leidt tot een fractuur en 2% tot ernstig letsel. Psychische gevolgen zoals valangst, somberheid en sociaal isolement Therapeutisch Centrum van Berkel4

RISICOFACTOREN (AFHANKELIJK VAN DE PERSOON) HOGE LEEFTIJD VALGESCHIEDENIS DEMENTIE BEPERKINGEN IN HET UITVOEREN VAN BEWEGINGEN LAGE LOOPSNELHEID SPIERZWAKTE DUIZELIGHEID PROBLEMEN MET HET ZIEN Therapeutisch Centrum van Berkel5

RISICOFACTOREN (AFHANKELIJK VAN DE OMGEVING) Natte vloer Verkeerde bed- of stoelhoogte Overvolle kamer (meubilair, spullen) Type vloerbedekking (meer risico tapijt dan met vinyl, kleedjes op de vloer) Slechte verlichting Verkeerd schoeisel Therapeutisch Centrum van Berkel6

VALKANS Beste voorspeller voor een val zijn te zien als je goed naar het lopen kijkt: - stoppen met lopen tijdens praten - lagere staphoogte (< 13 mm, voet niet helemaal van de grond) - kortere staplengte (voet niet voor de andere voet) - minder stapcontinuïteit (stoppen tussen passen) - moeite met draaien tijdens lopen (niet vloeiend) Valkans neemt toe naarmate het aantal risicofactoren die afhankelijk zijn van de persoon en/of de omgeving en/of de situatie toenemen Een verminderd evenwicht bij draai van 360 graden Therapeutisch Centrum van Berkel7

RISICOMEDICATIE Rustgevende en angstwerende medicatie Slaapmedicatie Antipsychotica Antidepressivia Bloeddrukverlagende middelen (diuretica, vaatverwijders, bètablokkers) Therapeutisch Centrum van Berkel8

VALANGST VISCIEUZE CIRKEL Val verhoogd valrisico angst om te vallen verminderde reflexen verminderde activiteit contractuur verminderde conditie verlies van spiersterkte Therapeutisch Centrum van Berkel9

BIJ FREQUENT VALLEN Kan een behandeling door verschillende disciplines zinvol zijn zoals: - Specialist ouderengeneeskunde - Psycholoog - Fysiotherapeut - Ergotherapeut - Diëtiste - Verzorgende - podotherapeut of orthopedisch schoenmaker Therapeutisch Centrum van Berkel10

Fysiotherapeutisch onderzoek Anamnese (algemeen en valanamnese) Functie-onderzoek (mobiliteit, spierkracht, algemeen uithoudingsvermogen, balans en coördinatie) Meetinstrumenten: voor loopsnelheid en tijd die ervoor nodig is om op te staan en stukje e lopen, bewegingen waarvoor balans/evenwicht nodig is, valangst, vermoeidheid bij inspanning enz. Bijvoorbeeld: tienmeter looptest -Bij een loopsnelheid van meer dan 0,58 m/sec (17,2 sec over 10 m) is binnenshuis zelfstandig functioneren waarschijnlijk. -Je hebt een snelheid van 13 sec. over 10 meter nodig om een straat over te kunnen steken. Therapeutisch Centrum van Berkel11

Behandeling fysiotherapeut Keuze en instructie gebruik loophulpmiddel Instructies aan familie/verzorgenden Oefenprogramma gericht op mobiliteitstraining, kracht en balanstraining en functionele training (zoals looptraining, transfers) Valprogramma: functionele aspecten als hindernisbaan, specifieke valtraining, sport-spelelement Aandacht voor aanpassingen in en rond huis (eventueel inschakelen ergotherapie) Therapeutisch Centrum van Berkel12

ADVIEZEN WOONOMGEVING VOLDOENDE EN VEILIGE LOOPRUIMTE OF RIJRUIMTE ROLSTOELEN (GEEN OBSTAKELS, GEEN GLADDE VLOEREN, LOSSE MATTEN, STABIELE STOELEN) BEUGELS EN LEUNINGEN GOEDE (NACHT)VERLICHTING, VERMIJDEN SCHADUW EN REFLECTIE GOED FUNCTIONEREND ALARMERINGSSYSTEEM/TELEFOONCIRKEL GEBRUIK VAN VEILIG MEUBILAIR (GOEDE BED- EN STOELHOOGTE, LEUNINGEN AAN STOELEN, LAMPSCHAKELAARS GOED TE BEDIENEN ENZ.) GEBRUIK VAN VEILIGE HULP- EN BESCHERMMIDDELEN AANDACHT BESTEDEN AAN HET VERTROUWD EN HERKENBAAR MAKEN VAN DE OMGEVING DOOR MARKERINGEN (STREPEN OP DE VLOER) EN/OF KLEUREN AAN TE BRENGEN Therapeutisch Centrum van Berkel13

DANK JE WEL Therapeutisch Centrum van Berkel14