GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienstgeschiedenis van de antieke wereld Hoorcollege september-december 2009 Dr. F.G. Naerebout

Presentatie over: "GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienstgeschiedenis van de antieke wereld Hoorcollege september-december 2009 Dr. F.G. Naerebout"— Transcript van de presentatie:

1 GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienstgeschiedenis van de antieke wereld Hoorcollege september-december 2009 Dr. F.G. Naerebout f.g.naerebout@hum.leidenuniv.nl www.oudegeschiedenis.info

2 Hoofdpunten vorige college Tekst(en): gesproken  geschreven Gesproken tekst Fonisch A Gesproken tekst Grafisch B Geschreven tekst Fonisch D Geschreven tekst Grafisch C

3 informeel  geformaliseerd / gestileerd tekst over ‘heilige zaken’  heilige tekst mensenwerk  openbaring niet-canonisch  canonisch Gebruik/functionaliteit 1‘Letterlijk’ 1.1 Informatief 1.1.1 Descriptief 1.1.2 Prescriptief 1.2 Performatief 2 Symbolisch

4 College-thema’s 2Bovennatuurlijke wezens [Deities and demons; Monotheism and polytheism] 3 3Cosmologie [Cosmology: time and history; Myth; Theology, theodicy, philosophy; Myth and sacred narrative ] 4‘Heilige’ tijd en ruimte [Sacred times and spaces] 5Intermediairs [Religious personnel] 6Tekst(en) [Religion and writing; Sacred texts and canonicity] 7Offer [Sacrifice, offerings, and votives] 8Divinatie [Divination and prophecy] 9Onreinheid [Pollution, sin and atonement; Sin, pollution and purity] 10Ziekte en dood [Illness and other crises; Death, afterlife and other last things] 11Mysterieculten [Mysteries] 12Magie [Magic]

5 Offer = gift aan de bovennatuur Plantaardig Vloeistoffen Reukstoffen Dieren Mensen Objecten – anders dan in kolom 2 Onroerend goed Energie Representaties van de zaken in kolom 1 Representaties van de goden Representaties van de gelovigen Representaties van de daad van het offeren of van het offer, in beeld en/of tekst

6 wierrook-, geuroffer

7 wijgeschenk: depositie van objecten

8 wijgeschenk: opstelling van objecten

9 wijgeschenk

10 geld

11 wijgeschenken: representaties van (offer)dieren, objecten, gelovigen en bovennatuurlijke wezens

12 wijgeschenk: representatie van de godheid

13 wijgeschenken: representaties van (te) genezen lichaamsdeel

14 wijgeschenken met representaties van een plantaardig offer

15 wijgeschenk: representatie van een haaroffer

16 represen- tatie: miniatuur, wijgeschenk

17 representaties van wierrook- of geuroffer: wijgeschenken?

18 representatie van dieroffer: wijgeschenk

19 representaties van dieroffers: wijgeschenken

20 representatie van dieroffer: wijgeschenk?

21 representaties van dieroffer: wijgeschenken

22 Wijgeschenk met representatie van offer

23 representatie van plengoffer: wijgeschenk?

24 representaties van plengoffers: wijgeschenken

25 wijgeschenk met een representatie van het schenken van een representatie

26 wijgeschenk: ex voto

27 Offers: behandeling 1 afstand doen van /spenderen [2 doden] 3 vernietigen (verbranden) of: consumeren / verbruiken of: opstellen / opbergen * geheel onttrokken aan de menselijke sfeer * ten behoeve van de intermediairs / van ‘het heiligdom’ * voor ‘iedereen’

28 Offers: motieven gift exchange, reciprociteit, giri sociale motieven: uitdragen van godsvrucht, status, macht, welvaart enz schenken zonder specifiek doel schenken uit dank voor X schenken in verwachting van X (do ut des) schenken ter inlossing van een gelofte (ex voto)