Het zelfstandig bijberoep Persconferentie 14 juni 2012 Een onderzoek door Wendy Compernol (studente Handelswetenschappen) In opdracht van UniZeb.

Presentatie over: "Het zelfstandig bijberoep Persconferentie 14 juni 2012 Een onderzoek door Wendy Compernol (studente Handelswetenschappen) In opdracht van UniZeb."— Transcript van de presentatie:

1 Het zelfstandig bijberoep Persconferentie 14 juni 2012 Een onderzoek door Wendy Compernol (studente Handelswetenschappen) In opdracht van UniZeb

2 UniZeb vzw • Unie van zelfstandigen in bijberoep • Opgericht in juli 2011 • Yves Vandewal – directeur • Dirk Pareit - Voorzitter • www.unizeb.be www.unizeb.be • 09/225.98.34

3 Unizeb: onze missie • UniZeb heeft als doelstelling de zelfstandige ondernemers in bijberoep te verenigen, te informeren, te adviseren, hun belangen te behartigen en aangepaste sociale en bedrijfseconomische dienstverlening aan te bieden. • UniZeb ijvert voor de economische leefbaarheid van de zelfstandige ondernemer in bijberoep en voor een overheidsbeleid dat de gelijkwaardige toegang van alle ondernemers op de economische markt verzekert.

4 1. Inleiding • We vroegen aan de Hogeschool Gent om een bevraging uit te voeren bij de zelfstandigen in bijberoep. • Doel onderzoek: waarom zit het ZB zo in de lift? Wat drijft mensen naar het ZB? Hoeveel verdienen ze hiermee? Resulteert het ZB in een zelfstandig hoofdberoep? Welke is de economische relevantie van het ZB in Vlaanderen? • Kunnen er beleidsaanbevelingen gedistilleerd worden uit het onderzoek? • Het onderzoek leverde 440 respondenten op.

5 Overzicht • Inleiding • Enkele cijfers • Algemene gegevens • Economische toegevoegde waarde • Stellingen • Besluit • Beleidsaanbevelingen UniZeb

6 2. Enkele cijfers • De populariteit van het ZB blijft pijlsnel stijgen. • 178.936 in 2006, • 212.665 in 2010 • 219.369 in 2011. • Zo’n 140.000 daarvan wonen in Vlaanderen.

7 Procentuele groei van het aantal zelfstandigen ten opzichte van het vorig jaar Aard van bezigheid20062007200820092010 2011 Hoofdbezigheid + 0,59%+ 1,71%+ 1,17%+ 0,27%+ 1,07% Nevenbezigheid + 5,06%+ 6,25%+ 5,02%+ 3,07%+ 3,38%+ 3,10% Actief na pensioen + 1,11%+ 2,74%+ 2,64%+ 3,54%+ 5,07%

8 Evolutie aantal zelfstandigen per categorie JarenHoofdbezigheidBijkomende bezigheid Actief na pensioenleeftijd Totaal Absol.% % % % 2006 640.73272,76178.92620,3260.9646,92880.622100 2007 652.00072,05190.26821,0262.6866,93904.954100 2008 659.90771,42199.65021,6164.3896,97923.642100 2009 662.03970,83205.86222,0366.7417,14934.642100 2010 669.72670,31212.66522,3270.1947,37952.585100

9 Evolutie startende zelfstandigen per categorie Aard van bezigheid 20062007200820092010 Hoofdbezigheid 45.91852.27951.39347.84253.768 Nevenbezigheid 24.80127.26827.08626.30429.659 Actief na pensioen 1.1541.2551.2701.4461.605 Totaal 71.87380.80279.74975.59285.032

10 3. Resultaten onderzoek Leeftijd, geslacht • Gemiddelde leeftijd van de respondenten is 39 jaar. • 72% mannen, 28% vrouwen. • De zelfstandige in bijberoep start gemiddeld op de leeftijd van 33,5 jaar.

11 3. Resultaten onderzoek Hoogste diploma • Lager onderwijs 3% • Middelbaar onderwijs30% • Bachelor38% • Master29%

12 3. Resultaten onderzoek Inkomsten uit het hoofdberoep

13 Reden waarom men koos voor een zelfstandige activiteit in bijberoep.

14 Gemiddeld aantal uur per week gespendeerd aan zelfstandig bijberoep Categorie Aantal uur Landbouw 11,75 Nijverheid en ambachten 15,22 Handel 14,13 Intellectuele beroepen 13,12 Diensten 13,16 Andere 9,10 Gemiddeld13,30

15 Natuurlijk persoon of vennootschap ? Natuurlijk persoonRechtspersoon Bestaande vennootschap Landbouw 100,00%0,00% Nijverheid en ambachten 96,90%3,10%0,00% Handel 62,50%33,90%3,60% Intellectuele beroepen 88,10%10,40%1,50% Diensten 93,50%0,00%6,50% Andere 85,00%15,00%0,00% • 83% start als natuurlijk persoon • 14% richt een vennootschap op.

16 4. Indirecte toegevoegde economische waarde Diensten% Gemiddelde uitgaven (€) Boekhouder74%1.064,81 Reclamebureau8%1.096,15 Web ontwikkelaar17%1.226,56 Advocaat, notaris14%693,55 Verzekeringsmakelaars32%1.477,27 Zelfstandigenorganisatie25%/ Beroepsfederaties28%/ Andere:8%1.111,11

17 4. Indirecte toegevoegde waarde BoekhouderReclameWebontwikkelaar % Gemiddelde uitgave (€) % % Landbouw 100%750,000%.. Nijverheid en ambachten 55%750,003%750,006%250,00 Handel 69%1.554,0511%1.083,3328%1.300,00 Intellectuele beroepen 61%931,252%750,0014%916,67 Diensten 74%663,0410%416,676%750,00 Andere 57%1.326,929%2.500,0017%2.375,00 Totaal 74%1.064,818%1.096,1517%1.226,56

18 4. Indirecte toegevoegde economische waarde VerzekeraarAdvocaatAndere % Gemiddelde uitgave (€) % % Landbouw 25%750,000%.25%750,00 Nijverheid en ambachten 27%1.555,5615%250,006%250,00 Handel 35%1.723,6820%840,916%583,33 Intellectuele beroepen 21%1.464,2914%361,113%500,00 Diensten 32%650,0016%350,000%. Andere 9%3.375,004%6.000,004%6.000,00 Totaal 32%1.477,2714%693,558%1.111,11

19 4. Indirecte toegevoegde economische waarde Soort verzekering% Geen45% Objectieve aansprakelijkheid12% BA Uitbating32% BA Voertuigen20% Bestuurdersaansprakelijkheid7% Brand12% Omnium voertuigen12% Rechtsbijstand22% Arbeidsongevallen6% Groepsverzekering3% Hospitalisatieverzekering5% Persoonlijke ongevallen7% Gewaarborgd inkomen4% VAPZ4% Andere:4% Aangegane verzekeringen in functie van het zelfstandig bijberoep 45% is NIET verzekerd!

20 4. Indirecte toegevoegde economische waarde Categorie % Landbouw 50,00% Nijverheid en ambachten 46,90% Handel 41,10% Intellectuele beroepen 41,80% Diensten 45,20% Andere 45,00% Totaal 45,00% Percentage per categorie van personen die geen verzekering hebben aangegaan Meest risicovolle sector onderverzekerd

21 4. Indirecte toegevoegde economische waarde Soort verzekering % Objectieve aansprakelijkheid 23% BA Uitbating 58% BA Voertuigen 34% Bestuurdersaansprakelijkheid 11% Brand 23% Omnium voertuigen 22% Rechtsbijstand 40% Arbeidsongevallen 11% Groepsverzekering 6% Hospitalisatieverzekering 10% Persoonlijke ongevallen 13% Gewaarborgd inkomen 8% VAPZ 7% Andere: 7% Welke verzekeringen heeft u aangegaan in het kader van het zelfstandig bijberoep? 42 % is niet verzekerd tegen BA

22 5. Directe toegevoegde economische waarde • Investeringen gedaan bij de opstart van de onderneming Investeringen%Gemiddelde uitgave (€) Onroerend goed11%55.729,17 Rollend materieel (auto, camionette, vrachtwagen,...) 32%14.017,86 Overnamesom3%8.714,29 Inrichting32%1.858,33 Kantoormeubilair (pc, meubels,...) 56%1.300,48 Ander materieel44%1.584,42 Opleiding44% Niet bevraagd Andere:9%

23 5. Directe toegevoegde economische waarde • Investeringen gedaan de afgelopen 3 inkomstenjaren Investering%Gemiddelde uitgave (€) Onroerend goed14%69.500,00 Rollend materieel (auto, camionette, vrachtwagen,...) 44%16.583,33 Inrichting36%2.160,71 Kantoormeubilair33%2.047,62 Andere:34%2.087,12

24 5. Directe toegevoegde economische waarde • Toekomstige investeringen Investeringen%Gemiddelde uitgaven (€) Onroerend goed15%76.195,65 Rollend materieel (auto, camionette, vrachtwagen,...) 34%15.817,55 Inrichting30%2.762,20 Kantoormeubilair27%1.647,44 Andere:40%2.135,87

25 5. Directe toegevoegde economische waarde • Financiering CategorieEigen middelen (€)Geen lening Landbouw12.812,550,00% Nijverheid en ambachten4.132,8168,80% Handel10.609,0969,10% Intellectuele beroepen7.534,0971,20% Diensten7.758,3383,30% Andere6.171,1194,70% Gemiddelde7.836,1777%

26 5. Directe toegevoegde economische waarde

27 GeenEen leningNiet ingevuld Minder dan drie jaar actief80,50%17,10%2,40% Meer dan drie jaar actief60,90%28,80%10,30% Percentage van de personen die een lening hebben aangegaan in functie van het aantal jaar actief

28 5. Directe toegevoegde economische waarde • Omzet CategorieGemiddelde (€) Landbouw67.092,50 Nijverheid en ambachten13.109,03 Handel47.542,91 Intellectuele beroepen22.341,23 Diensten11.914,33 Andere45.716,67 Gemiddelde:29.173,00

29 5. Directe toegevoegde economische waarde • Financieel resultaat 2/3 van ZIB maken winst

30 5. Directe toegevoegde economische waarde • Gemiddelde winst/verlies per categorie CategorieWinst (€)Verlies (€) Landbouw2.166,673.000,00 Nijverheid en ambachten5.653,852.500,00 Handel4.896,554.142,86 Intellectuele beroepen5.277,782.600,00 Diensten2.947,371.500,00 Andere6.500,00500,00 Gemiddelde4.845,452.928,57 De sector handel kamp met het grootste verlies.

31 5. Directe toegevoegde economische waarde • Gerealiseerde winst/verlies in functie van het aantal jaar Gerealiseerde winst recht evenredig met duur zelfstandige activiteit.

32 5. Directe toegevoegde economische waarde • Vergelijking winst/verlies met omzet Omzet (€)0-5580 5.580- 10.000 10.000- 50.000 50.000- 100.000 100.000- 200.000 > 200.000 Winst52,60%81,80%87,80%75,00% 85,71% Verlies47,40%18,20%12,20%25,00% 14,29% Stijging winst recht evenredig met stijging omzet

33 5. Directe toegevoegde economische waarde 56% betaalt sociale bijdragen!

34 6. Plannen Keuze% Volledig zelfstandig worden19,9 Behoud van het zelfstandig bijberoep69,2 Stoppen met het zelfstandig bijberoep4,3 • 1/5 wil overstappen naar het zelfstandig hoofdberoep. • Slechts 4% denkt te stoppen.

35 7. Stellingen Vraag Helemaal akkoord Akkoord Geen mening Niet akkoord Helemaal niet akkoord 1 Het statuut van het zelfstandig bijberoep moet beperkt worden tot maximum 3 jaar 1,5%0,5%5,9%12,8%79,3% 2 De bedrijfsverliezen in het kader van het zelfstandig bijberoep mogen niet langer aftrekbaar zijn van de persoonsbelasting 3,5%12,4%19,3%16,3%48,5% 3 Het zelfstandig bijberoep dient strenger gereglementeerd te worden 2,5%7,8%11,8%34,8%43,1% 4 Men zou de mogelijkheid moeten krijgen om pensioenrechten op te bouwen in verhouding tot de betaalde sociale bijdragen 48,8%35,5%13,3%0,5%2,0% 5 Zelfstandigen in bijberoep die geen sociale bijdragen betalen zijn een verliespost voor de sociale kassen. Een forfaitaire bijdrage voor administratiekosten zou dit tekort wegwerken 6,4%17,2%28,9%22,1%25,5%

36 8. Besluit • De ZIB maken een steeds belangrijker deel uit van alle ondernemers in België (22%). Het is dan ook hoog tijd om dit statuut te herkwalificeren en het belang ervan te erkennen. • De bijdrage van ZB tot de economie is relevant! • De connotatie met oneerlijke concurrentie en zwartwerk moet met alle mogelijke middelen bestreden worden door een positief klimaat te scheppen. Bestaande misbruiken moeten evenzeer geweerd worden.

37 8. Besluit • ZIB vaak onvoldoende geïnformeerd. (zie verzekeringskwestie) • De veel gehoorde kritiek dat ZB geen sociale bijdragen betalen is onterecht. • 1 op 5 ZIB groeit door naar een hoofdberoep. Reden dus om het ZB aan te moedigen. • Ondernemerszin in Vlaanderen duidelijk aanwezig. • Winst uit ZB matig.

38 9. Beleidsaanbevelingen UniZeb • 9 BELEIDSAANBEVELINGEN van UNIZEB • 1. Sensibiliseren om te ondernemen, mogelijks via Zelfstandig Bijberoep. • 2. Negatieve bijklank van het Zelfstandig Bijberoep wegwerken. • 3. Startleningen en begeleiding voor startende zelfstandigen in bijberoep (nav Plan Jonge Zelfstandigen van het Participatiefonds). • 4. Stimuli creëren voor zelfstandigen die van bijberoep naar hoofdberoep overschakelen. • 5. Het statuut van zelfstandig bijberoep niet uithollen.

39 9. Beleidsaanbevelingen UniZeb • 6. Beperkte forfaitaire sociale bijdrage verplicht maken maar tegelijkertijd opbouw van sociale rechten creëren voor zelfstandigen in bijberoep. • 7. Winsten uit het zelfstandig bijberoep apart belasten in de personenbelasting. • 8. Inkomengrenzen na pensioen mogen niet gelimiteerd worden. • 9. Misbruiken en/of oneerlijke concurrentie bestrijden. Wanneer de ZIB dezelfde activiteit uitoefent als zijn werkgever moet hij de toelating vragen aan zijn werkgever.