B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Frank Lierman Arnaud Dessoy 30 maart 2006 Persconferentie.

Presentatie over: "B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Frank Lierman Arnaud Dessoy 30 maart 2006 Persconferentie."— Transcript van de presentatie:

1 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Frank Lierman Arnaud Dessoy 30 maart 2006 Persconferentie

2 2 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Uitdagingen van vergrijzing 250 200 150 100 50 2000‘05‘10‘15‘25‘20‘30‘35‘40‘452050 15-64 jaar Actieven Ouderen mio Bron: Eurostat, European Economy Europa : actieven / niet-actieven Projectie EU-populatie en tewerkstelling :

3 3 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Uitdagingen van vergrijzing • sterke toename afhankelijkheidsratio • omvang van de groep + 65 Cumulatief effect 2050 2025 2000 2050 2025 2000 2010030 16,7 22,9 26,7 16,3 22,5 28,2 Afhankelijkheidsratio ( 65+ / actieve bevolking) Leeftijdsgroep ( 65+ / totale bevolking) 40302010050 26 37 45 24 36 49 Bron: Eurostat, Planbureau %

4 4 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Uitdagingen van vergrijzing Budgettaire kosten (% BBP) 23,5 2030 27,3 2010 Totaal 1,5 Andere sociale uitgaven 1,51,3 Kinderbijslag 0,4 Brugpensioen 1,91,2 Werkloosheid 1,3 Arbeidsongeschiktheid 7,99,5 Gezondheidszorg 9,012,3 Pensioenen 23,7 2004 1,5 1,7 0,4 2,3 1,3 7,2 9,3 Bron: SCvV, jaarverslag 2004 Vergrijzingskosten Opeenvolgende ramingen kwamen steeds hoger te liggen

5 5 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Gezondheidszorg in Europa : divergentie Bron: EC, The social situation in the EU, 2004 EU-15BEDEFRNLVK Pensioenen1992 2001 - 46,1 45,1 46,4 41,3 42,5 43,0 43,7 37,3 41,8 43,3 46,5 Gezondheid1992 2001 - 28,2 29,2 28,4 31,8 28,8 28,5 29,2 29,4 30,4 24,7 28,1 Invaliditeit1992 2001 - 8,0 7,3 7,4 6,3 7,7 6,0 16,2 11,6 9,3 9,4 Werkloosheid1992 2001 - 6,2 8,9 6,9 9,7 8,2 8,9 7,1 8,4 5,0 7,3 2,9 Familie1992 2001 - 8,0 7,2 8,1 8,2 10,4 9,7 9,5 5,0 4,4 8,7 6,8 Andere1992 2001 - 3,6 2,3 2,8 2,6 2,5 4,0 4,5 3,8 6,7 6,8 6,3 Procentuele verdeling naar soort van uitkering

6 6 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Gezondheidszorg in Europa : divergentie Belgi ë Bron: OESO 199020002001 7,1 9,6 1980 6,4 8,5 11,98,7 8,6 10,1n.b. 8,0 9,87,5 6,0 8,35,6 7,7 9,37,2 11,9 15,08,7 EU-15 VK Nederland VS Frankrijk Duitsland Totale gezondheidsuitgaven (overheid & gezinnen) in % BPP Verontrustende stijging

7 7 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Gezondheidszorg in Europa : divergentie Bron: Eurostat Belgi ë 199020002001 75,374,172,9 1980 73,1 76,278,678,278,1 76,675,876,3n.g. 67,163,462,469,4 83,680,983,889,4 75,676,174,980,4 39,644,244,441,5 EU-15 VK Nederland VS Frankrijk Duitsland Overheidsuitgaven in % van totale gezondheidsuitgaven Geleidelijke afbouw, behalve in VS

8 8 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Gezondheidszorg in Belgi ë : ontsporing, maar... Bron: Verslag Kamercommissie voor de Vergrijzing, 2004. OESO voor 1999-2003 Kosten gezondheidszorg stijgen sneller dan BBP Gezond- heidszorg BBP Gezond- heidszorg BBP 1980-2002 1980-1990 1990-1995 1995-2002 1999-2003 6,8 7,9 6,0 5,2 6,2 5,1 6,2 4,2 3,8 3,4 3,5 3,2 3,8 3,4 4,5 1,9 1,6 2,1 1,9 1,7 Nominale groei Re ë le groei

9 9 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Gezondheidszorg in Belgi ë : ontsporing van de uitgaven Uitgaven naar soort (index en gemiddelde groei 1980- 2001) Bron: Verslag Kamercommissie voor de Vergrijzing, 2004

10 10 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Gezondheidszorg in Belgi ë : ontsporing van de uitgaven De beheersing van de uitgaven wordt gehypothekeerd door... • de vrijheid inzake keuze arts, diagnose, therapie • vrije toegang tot specialisten • vergoeding per prestatie • vrije voorschrijving medicamenten • preventie en gezondheidspromotie gedecentraliseerd, maar budgettaire impact vooral federaal • verzekeringsmaatschappijen zonder impact • maximumfactuur versus remgeld •... Bron: Verslag Kamercommissie voor de Vergrijzing, 2004

11 11 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Ziekenhuizen in Europa : sanering Belgi ë 199020012003 32,835,032,3 1980 33,1 34,736,138,033,2 45,741,640,248,2 49,244,942,654,6 43,942,8n.b.53,5 VK Nederland Frankrijk Duitsland Bron: OESO, Eco-santé, 2005 1980- 2001/3 +4,8 -8,0 -12,0 -10,7 -0,8 Publieke uitgaven voor ziekenhuizen (in%van publieke gezondheiddsuitgaven) Daling behalve in Duitsland

12 12 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Ziekenhuizen in Europa : sanering Belgi ë 199020002002 8,78,07,7 1980 10,8 14,19,79,214,5 7,05,65,79,9 11,29,07,814,0 5,77,06,98,5 8,87,06,911,3 EU-15 VK Nederland Frankrijk Duitsland Bron: OESO, Eco-santé, 2005 2003 n.b. 5,6 7,5 6,7 n.b. Rationalisatie Verblijfsduur daalt fors

13 13 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Ziekenhuizen in Europa : sanering Belgi ë 199020002003 81,979,976,4 1980 77,7 86,481,980,183,3 78,275,074,880,4 73,365,766,083,5 n.a.83,385,175,1 75,776,7n.b.76,4 EU-15 VK Nederland Frankrijk Duitsland Bron: OESO, Eco-santé, 2005 1980-2003 - 3,2 - 5,6 - 17,5 + 10,0 + 0,3 - 1,3 Bezettingsgraad (in % van beschikbare bedden) Rationalisatie Bezettingsgraad daalt, behalve in VK

14 14 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Samenstelling 94 instellingen = 87% sector 90% bedden Steekproef 2004 Aantal instellingen 20 40 60 80 100 0 W-Br. 10 30 60 tov sector 20 40 60 80 100 0 95 80 69 W-Br. # bedden tov sector 97 81 77 W-Br. 20 40 60 80 100 0 %% 8 univ. instellingen = 100% sector

15 15 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Financiering ziekenhuis • Belgische gezondheidszorgen = bij wet geregeld • Zorgverzekering = verplicht geregeld via de RSZ • Werkingsmiddelen van een ziekenhuis = afkomstig • Investeringen worden door de overheid gesubsideerd a rato van 40 tot 60 % Mutualiteiten en Zorgverstrekkers (15%) Patiënten en Private verzekering (10%) RIZIV (75%) Werkingsmiddelen Ziekenhuis Macro-ecomomisch

16 16 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Subsidiëring infrastructuur (Gemeenschappen) Financiering werkingskosten hospitalisatiediensten + resterende 40% Financiering van medisch-techn. infrastr. & werkingskost. medische-techn. diensten 60 % via subsidies: -VIPA Vlaanderen (Vlaams infrastructuurfonds voor persoonsgebonden aangelegenheden) - CRAC Wallonië (Centre Rég. d’Aide aux Communes) 3 peilers Financiering ziekenhuis

17 17 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner --> budget van financiële middelen (oude verpleegdagprijs) - via systeem 3de betaler = mutualiteiten (onderfinanciering) - uitbetaald via 12den sinds 01/07/2002 ipv facturatie Subsidiëring infrastructuur (Gemeenschappen) Financiering werkingskosten hospitalisatiediensten + resterende 40% Financiering van medisch-techn. infrastr. & werkingskost. medische-techn. diensten --> meer en meer geforfaitariseerd ( cfr pathologiefinanciering : ziekenhuizen worden meer en meer gefinancierd op basis van nationale gemiddelde ligduur per pathologie - sanctionering ) 3 peilers Financiering ziekenhuis

18 18 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner --> afhoudingen op artsenhonoraria, te onderhandelen door ziekenhuis met de artsen (meestal overschot) Subsidiëring infrastructuur (Gemeenschappen) Financiering werkingskosten hospitalisatiediensten + resterende 40% Financiering van medisch-techn. infrastr. & werkingskost. medische-techn. diensten 3 peilers Financiering ziekenhuis

19 19 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner - Tonus project in Wallonië voor Publieke ZH - Reconversie Psychiatrie - Nieuwe ziekenhuisfinanciering Belangrijkste factoren : Uitbetaling op basis van 12 den basis = verantwoorde activiteit Financiering ziekenhuis

20 20 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner 2004 (%) Balansstructuur AZ PA 12,5 % + bedrijfskap. Schulden kort Vaste activa Vlottende activa + Permanent vermogen Bedrijfskapitaal 10,7%

21 21 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Bedrijfskapitaal (% balanstotaal) 5 10 20 30 0 94 % 15 25 10,0 Geag. gemiddelde 2004 : + 12,2 % 95969798990001020304 9,9 6,4 12,7 12,9 15,1 20,2 22,0 24,4 23,3 20,220,0 21,7 9,3 11,1 11,6 11,9 11,2 10,4 11,4 13,7 15,2 9,3 8,5 7,5 11,3 13,3 4,0 1,4 1,3 1,9 3,8 5,0 8,0 UZ Private AZ Publieke AZ Psy- chiatrie Duidelijk herstel

22 22 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Solvabiliteit (% balanstotaal) 20 25 35 60 15 94 % 30 40 Geag. gemiddelde 2004 : 33,1 % 95969798990001020304 38,0 23,6 38,4 38,6 38,0 38,2 38,4 37,2 36,7 39,4 39,0 24,0 25,3 30,4 30,1 21,4 19,5 19,7 20,5 22,322,4 45 50 55 41,4 43,0 45,4 49,2 51,5 53,1 55,8 53,3 51,4 50,6 51,5 Stabilisering op hoog peil UZ Private AZ Publieke AZ Psy- chiatrie

23 23 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Financiële schuldgraad (% balanstotal) Evolutie De afnemende schuldgraad = trend voor de laatste 4 jaar 40 25 % 35,5 33,3 34,5 32,0 2001200220032004 35 30 Geaggregeerd gemiddelde Fin. LT-schuld + fin. KT-schuld + verval. LT-schuld

24 24 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Resultaat (% omzet) - 2 - 4 94 % Geag. gemiddelde 2004 : 1,9 % 95969798990001020304 -1,0 -2,1 -2,2 -2,0 -0,2 -0,9 1,2 0,8 1,9 3,5 1,3 2,3 0,0 1,4 2,3 3,3 0,7 0,6 0,0 0 4 12 2 6 4,7 1,3 4,4 2,5 6,2 11,0 7,3 10,3 2,6 2,5 2,1 2,7 8 10 2,4 2,1 1,8 24,0 UZ Private AZ Psy- chiatrie Publieke AZ Hoopgevend herstel

25 25 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Resultaat 2004 (%) De beweging van het resultaat van 133 instellingen - 5 5 0 10 - 10 -50510 Resultaat 2003 UZ Private AZ Publieke AZ Psychiatrie Vrijwel algemene verbetering Resultaat (% omzet)

26 26 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Zeer uiteenlopend beeld (mio EUR) : 2004 Publieke AZPsychiatrieUZPrivate AZ 195 204 416 38 163 41 143 23 32 163 273 15 verval- lende LT- schuld vrije marge Totale cashflow Cashflow / vervallende LT-schuld geagg. gem. 1,651,205,012,91 Instellingen met cashflow < vervallende LT-schuld 6/29 21% 15/35 43% 0/8 0% 3/56 5% Cashflow mio EUR 2004

27 27 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Slechts een beperkt aantal instellingen boven de gevarengrens # jaren terugbet. VVLT 1 0 2 4 6 131 Anders bekeken 14 8 10 12 UZ Private AZ Publieke AZ Psychiatrie Steekproef (131 instellingen) Cashflow VVLT/netto cashflow

28 28 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner 1995 70 % 80 85 82,7 199619971998199920002001200220032004 82,1 81,0 81,7 81,6 76,7 76,0 78,0 Continue daling 79,6 83,5 75 90 Bezetting en ligduur CD: private AZ Gevolg van financiering, ondanks daghosp. + technologie 95 100 7,9 7,8 8,0 7,5 7,4 6,8 6,7 7,1 7,2 8,3 Bezettingsgraad CD-dienst Ligduur CD-dienst

29 29 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner 45 40 2001 % Boekwaarde MVA / aansch.waarde MVA 60 55 49 Psy- chiatrie Publieke AZ 200220032004 47 46 44 Ouderdomsindicator voor 75 instellingen Te weinig investeringen voor de algemene ziekenhuizen 50 UZ Private AZ 49 47 49 47 46 45 55 56 57

30 30 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Gecombineerde test Opgenomen ratio’s Liquiditeit (acid test) Solvabiliteit Resultaat Continu ï teit MVA op 1 jaar >1 >25% >0 >1

31 31 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner 0 % Evolutie 2001 -2004 (geaggregeerd gemiddelde) Aantal criteria (%) waaraan de ziekenhuissector voldoet 100 75 instellingen De sector is financieel gezonder geworden 2001200220032004 25 75 50 3 11 26,9 31 29 2 9 19,2 40 30 2 16 23,1 25 34 2 18 24,0 23 33 1 criterium 2 criteria 3 criteria 4 criteria 0 criteria Gecombineerde test Deugddoende ommekeer

32 32 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Historische gegevens - Onderkapitalisatie - Speciaal statuut personeel - Beslissingsstructuur - Sociaal profiel van de patiënten - Deficietregeling (aanzuivering) Verschillen Publiek & Privaat :

33 33 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Resultaat 2004 -Solvabiliteit op peil houden (cfr afschrijving van kapitaalsubsidies) -Geen deficietregeling voor private ziekenhuizen - 2004 beste jaar ooit, maar 2005 zal heel wat lager uitvallen (o.m. besparingen artsenhonoraria) - 2003 en 2004 minder geïnvesteerd - Afhouding artsenhonoraria : grens bereikt ? (compensatie onderfinanciering via BFM) Waarmee rekening houden ?

34 34 B a n k Ziekenhuissector onder de scanner B a n k Ziekenhuissector onder de scanner Frank Lierman Arnaud Dessoy 30 maart 2006 Persconferentie