Anke Snoek Elske Wits, Wim Meulders & Dike van de Mheen

Presentatie over: "Anke Snoek Elske Wits, Wim Meulders & Dike van de Mheen"— Transcript van de presentatie:

1 Anke Snoek Elske Wits, Wim Meulders & Dike van de Mheen
Richtlijn behandeling comorbide angststoornis en middelenmisbruik of -afhankelijkheid (voorlopige) resultaten en methodologische aandachtspunten Anke Snoek Elske Wits, Wim Meulders & Dike van de Mheen

2 Richtlijn ontwikkeld door:
Mondriaan Zorggroep & IVO In opdracht van: Resultaten Scoren 2

3 Addendum bij de MDR angststoornissen
Nieuwe generatie Resultaten Scoren richtlijnen die zich richten op comorbiditeit

4 Methode: Masterprotocol Resultaten Scoren
Veldverkenning (telefonische consultatie experts) Literatuurstudie Opstellen concept Toetsing concept bij patiëntengroepen en experts 1e pilot (Mondriaan Zorggroep) 2e pilot (Iriszorg) Goedkeuring beroepsgroepen Jansen & Snoek, 2007

5 Kloof tussen evidence-based en practice-based
Comorbiditeit versus multimorbiditeit Zelfmedicatie-model versus vicieuze cirkel Abstinentie en hulpvraag

6 Comorbiditeit: theorie
posttraumatische stressstoornis (PTSS) sociale angststoornis gegeneraliseerde angststoornis paniekstoornis met of zonder agorafobie specifieke fobie obsessief compulsieve stoornis hypochondrie Middelen: alle middelen, inclusief benzodiazepine- en nicotineafhankelijkheid

7 Comorbiditeit: praktijk
Er is vaak sprake van multimorbiditeit: Meerdere problemen met verslavende middelen Meerdere psychische problemen Angststoornis is niet altijd het overheersende psychische probleem

8 Comorbiditeit: gevolgen voor richtlijn
Veel RCT-studies zijn uitgevoerd op ‘zuivere’ groepen: 2 stoornissen, weinig bijkomende problematiek Richtlijn: Naslagwerk voor specifieke comorbide evidentie Veel aandacht voor mogelijke interacties tussen stoornissen en tussen de behandelingen van de stoornissen

9 Relatie angst & middelen
Theorie Angststoornis veroorzaakt middelenmisbruik Middelenmisbruik veroorzaakt angststoornis Gemeenschappelijke veroorzaker Bestaan onafhankelijk van elkaar Vicieuze cirkel Praktijk Veel aanhang voor de zelfmedicatie-theorie

10 Relatie angst en middelen: advies in de richtlijn
Los van de oorspronkelijke relatie moeten beide problemen behandeld worden Schadé et al., 2007; Marquenie et al., 2007

11 Behandeling: theorie (1)
Verschillende soorten angstklachten Angstklachten veroorzaakt door gebruik Angstklachten veroorzaakt door ontwenning van gebruik Angstklachten door somatische problemen Angstklachten na detoxificatie door gebrekkige copingsvaardigheden Angststoornissen

12 Behandeling: theorie (2)
Diagnose: periode van abstinentie Behandeling: (in principe) eerst abstinentie van middelen, dan behandeling van de angststoornis

13 Behandeling: praktijk
Twee problemen betekent niet altijd twee hulpvragen Vaak wel een hulpvraag voor de angststoornis, geen hulpvraag voor middelenproblematiek

14 Behandeling: richtlijn
Twee varianten: patiënten met abstinentie als behandeldoel patiënten zonder abstinentie als behandeldoel Veel aandacht voor motivatie en psycho-educatie Heldere beslisbomen zodat de cliënt kan meebeslissen over de behandeling

15 Conclusie (1) Wetenschap levert waardevolle inzichten voor de praktijk
Wetenschappelijke inzichten sluiten niet altijd aan bij de weerbarstigheid van de praktijk Praktijk levert waardevolle inzichten voor de wetenschap

16 Conclusie (2) De richtlijn is een zorginnovatie op twee gebieden:
Wetenschappelijk onderbouwde behandeladviezen en kennis die aansluiten bij de knelpunten die professionals ervaren: de kloof tussen wetenschap en praktijk overbruggen Geïntegreerd behandelen bij comorbiditeit: de kloof tussen GGZ en verslavingszorg overbruggen

17 Met dank aan: Projectgroep Mondriaan Zorggroep:
Wim Meulders, Koen Schuers, Michael Wellmer, Luc de Voogt & Nele Gielen Stichting Omgaan met Angst Cliëntenraad Mondriaan