Interactieve en productieve bijeenkomsten organiseren

Presentatie over: "Interactieve en productieve bijeenkomsten organiseren"— Transcript van de presentatie:

1 Interactieve en productieve bijeenkomsten organiseren
Dr. Tonnie van der Zouwen MCM Lector Sustainable Working and Organising Onderwijsdag Avans, 16 april 2015

2 Workshop Programma Eerste helft: Kennismaking
Presentatie over principes van interactieve bijeenkomsten Tweede helft: Zelf ervaren van interactieve principes: Onderzoek Café Bespreken ervaringen en vragen

3 Waarom interactief? Misverstand van top-down aanpak
“I have shared my vision, so now we have a shared vision” Cartoon van Mark de Koning

4 Hoe dan wel? Interactieve aanpak
Interactief werken aan een gedeeld beeld en gezamenlijke basis voor actie Cartoon van Mark de Koning

5 Uitgangspunten voor betrokkenheid
Systeemdenken: Een vraagstuk in zijn context van tijd en ruimte verkennen Actieve participatie: Alle belanghebbenden (of een uitsnede daarvan) uitnodigen om zijn of haar bijdrage te leveren Action learning: Denken en doen niet scheiden, betekenis geven door samen te doen en het ontwikkelen van zelfsturend vermogen (verandervermogen, leervermogen, tweede orde leren) Sensemaking: Streven naar gedeeld beeld en zoeken naar common ground voor acties; conflicten worden gerationaliseerd, niet opgelost

6 “De beste koks koken met principes en doen hun voordeel met recepten”
(Topkok Escoffier)

7 Principe 1: Nodig het hele systeem uit
Betrek de stakeholders van het systeem (ARE-IN regel) Behandel iedereen als een expert van het eigen systeem Betrek een diversiteit aan personen in elke stakeholdergroep (overtuiging, achtergrond, leeftijd, geslacht, opleiding, etc.)

8 Werkbijeenkomst met een grote groep over vakmanschap in het hbo
Deelnemers: docenten, studenten, onderwijs-ondersteuners, bestuurders, directeuren

9 Principe 2: Controleer wat je kunt, laat de rest los
Stuur maximaal in de voorbereiding, minimaal tijdens de bijeenkomst Voorbereiding samen met stakeholders Opstelling en ontwerp nodigen uit tot het leveren van een bijdrage Programma met afwisselend individueel analyseren, werken in subgroepen en plenair gedeeld beeld maken Manage op taak, niet op gedrag

10 Principe3: Onderzoek “de hele olifant”
Alles is met alles verbonden: perspectieven van groeperingen, afdelingen, disciplines, functies verkennen Focus op proces: Verleden, heden, gewenste toekomst en volgende stappen met elkaar verbinden Verschillen in meningen in beeld brengen Iedereen op dezelfde pagina door visualiseren van feiten en meningen in totaal overzichten

11 Verkennen verleden: Tijdlijnen
Visiebijeenkomst ESB: Docenten, studenten, lectoren, directeuren, werkveld, ervaringsdeskundigen

12 Verkennen ontwikkelingen: Mindmap

13 Verkennen heden, evaluatie
Betrekken gevoelens: Waar ben je glad-sad-mad over?

14 Laat mensen verantwoording nemen
Principe 4: Laat mensen verantwoording nemen Accepteer de mensen zoals ze zijn, niet zoals je zou willen dat ze zijn Doe minder, zodat anderen meer kunnen doen Stimuleer zelfmanagement

15 Principe 5: Vind common ground
Vergelijken van eigen beelden met die van anderen Conflicten expliciteren en zien als bron van diversiteit voor democratie Aandacht richten op mogelijkheden voor de toekomst, niet op problemen uit het verleden Focus op overeenkomsten in plaats van verschillen

16 Convergeren: Selectie van prioriteiten

17 Principe 6: Beheers de kunst van subgroepen maken
Schep condities waarin iedereen zoveel mogelijk gelijkwaardig en onafhankelijk is Vermijdt plenaire discussies zoveel mogelijk, werk met subgroepen In plenaire discussies: vermijd goede en slechte meningen

18 Wat kan deze aanpak opleveren? 1e orde effecten
Wijzere en meer gedragen besluiten en plannen Een visie op het grotere geheel Bewustzijn van eigen verantwoordelijkheid in het grotere geheel Nieuwe relaties en netwerken Efficiënter gebruik van tijd en geld Succesvollere implementatie van besluiten

19 Wat kan deze aanpak opleveren? 2e orde effecten
Deze aanpak kan naast plannen en besluiten ook zogenaamde “essentially-by-products” (zaken die niet afgedwongen kunnen worden, alleen uitgenodigd onder de juiste condities, volgens Jon Elster): Betere communicatie en samenwerking Meer verantwoordelijkheid en eigen initiatief Meer vertrouwen Mensen worden scherper, kwaliteit van de bijdragen wordt groter Meer zelfsturend vermogen, veerkracht om met verrassingen om te gaan

20 Principe 7: Maak je angst tot vriend als facilitator
Ken je eigen irritaties Jij bent niet alleen verantwoordelijk voor het proces (werk met een begeleidingsgroep) Chaos en verwarring zijn voorwaarden voor verandering Bij problemen: leg het voor aan de groep Oefen in je angst bestrijden en blijf oefenen

21 Werkplaats als bijdrage aan het ontwikkelen van een kwaliteitscultuur, voorbeeld HAN
Deelnemers: docenten, studenten, onderwijs-ondersteuners, managers, beroepenveld, bestuur

22 Actieonderzoek met stakeholders

23 Actieonderzoek = Leren op 3 niveaus:
Individuen leren over onderzoek en over zichzelf Ontwikkeling van de praktijk van betrokkenen Nieuwe kennis voor soortgelijke vraagstukken in andere contexten.

24 Welkom in het Onderzoek Café
Ronde 1: Wat hebben we gehoord? Welke reactie roept dit op? Welke vragen hebben we? Noteer elke vraag apart op een kaart, met stift

25 Welkom in het Onderzoek Café
Ronde 2: Welke toepassingsmogelijkheden zie je voor meer interactie in je werk?

26 Welkom in het Onderzoek Café
Ronde 3: Wat heb je daarvoor nodig?