Er was eens… De kracht van een goed verhaal

Presentatie over: "Er was eens… De kracht van een goed verhaal"— Transcript van de presentatie:

1 Er was eens… De kracht van een goed verhaal
Voorbereiding voor het bezoek van het Stedelijk Museum is essentieel. Zorg dat je deze digitale presentatie goed bekijkt en de bijbehorende stukken leest. Veel plezier!

2 Storytelling & Stedelijk Museum
Digitale Presentatie en Voorbereiding Storytelling & Stedelijk Museum In het Stedelijk Museum gaan we aan de slag met Art Based Learning. Dit houdt in dat we m.b.v. kunst een vraagstuk aanpakken. De opdracht is dat je uiteindelijk een verhaal gaat schrijven! Vandaar in korte introductie op verhalen schrijven en vertellen, ofwel Storytelling!

3 Kijkopdracht: wat hoor jij?
Klik op de slide, Bekijk het filmpje Schrijf steekwoorden op Wat hoor jij? Wat valt je op? Kijkopdracht: Wat hoor jij? Bekijk het filmpje over storystelling op scholen. Wat hoor jij? Wat valt je op? Schrijf op in steekwoorden.

4 WHY? Storytelling Als veranderaar anderen inspireren door het overbrengen van een verhaal Verhaal wordt metafoor voor iets wat jij in beweging wilt krijgen Lees de BLOG en bekijk de filmpjes: Waarom is Storytelling belangrijk? En waarom wordt dit veel ingezet in het bedrijfsleven? Lees de blog van Daphne Depasse en bekijk de filmpjes.

5 LEES artikel: Klik op Slide
Interessant artikel over de Why van Storytelling: Link:

6 KRACHT van Storytelling
Verhalen worden beter onthouden Kennis overdacht vindt makkelijk plaats middels verhalen Verhalen bieden entertainment Verhalen leiden tot engagement Verhalen kan leiden tot verandering en daarmee acties

7 Storytelling # verandering
Storytelling en mensen in beweging krijgen HOE? Middels sterk – geloofwaardig organisatieverhaal Kernwaarden verwerken, die mensen kunnen onthouden Brug slaan tussen formele en informele organisatie WAAROM? Mensen inspireren en motiveren met een mooi verhaal waardoor ze kennis willen delen Groepsgevoel creëren Gezamenlijke ambitie creëren Organisatieverhalen brengen mensen in beweging. Kennis delen doen mensen alleen als ze daarvan het nut inzien. Voor een bedrijf is het nuttig dat mensen hun kennis onderling zoveel mogelijk delen. Om mensen daartoe te stimuleren/ verleiden/ etc. is het wijs om aan te sluiten bij hun intrinsieke motivatie. Het bedrijfsdoel moet hetzelfde zijn als het intrinsieke doel van de medewerkers. Deze zullen dan meer gemotiveerd zijn en dus bereid om zich in te zetten op hun werk en b.v. hun kennis te delen Een corporate story wordt gemaakt om voor de eigen medewerkers maar vaak ook voor de buitenwereld nog weer eens duidelijk te maken waar het nu eigenlijk om gaat in deze organisatie. De aanleiding is vaak dat het ideaal weer even op scherp gezet moet worden.

8 Leesopdracht: handboek
Lees Inleiding & Hoofdstuk 1 van het boek Storytelling, Handboek (geschreven door S. Tesselaar en A. Scheringa) Zie scan documenten. Kenmerken van een verhaal: Er is een start Een onverwachte gebeurtenis En een einde De Uitdaging, de frustratie, de emotie, het andere perspectief, de hulp en daardoor de onverwachte doorbraak maakt het verhaal tot een BELEVENIS Juist die belevenis is belangrijk om mensen aan je te binden. Door verbinding ontstaat ook de wil om kennis te delen.

9 Het vertellen, vangen en vormen van verhalen.

10 Twee stromingen Organizational story (Authentiek verhaal)
Corporate story (Gemaakt verhaal) (gevormd verhaal) Corporate stories zijn verhalen van en over organisaties: managementverhalen die de identiteit en de doelen van de organisatie weergeven en context aan geven. Denk ook aan reputatiemanagement: het verhaal geeft richting aan de communicatie uitingen van de organisatie, is met name gericht op de buitenwereld en heeft als doel het image van de organisatie positief te beinvloeden. Corporate stories bevatten meestal weinig emotie, dilemma’s of worstelingen en zijn nogal eens ‘wensverhalen’. Verhalen waarin de organisatie zo goed mogelijk voor de dag wilt komen, zodat stakeholders zich hierin kunnen identificeren. Organizational storytelling: In iedere organisatie doen verhalen de ronde. Ze zijn er gewoon, ze zijn een sociaal gegeven. Door verhalen te vertellen kennen mensen namelijk betekenis toe aan situaties en geven zij zin aan hun werk. Ze geven inzicht in het hart en de ziel van een organisatie, in datgene wat zo vaak als ongrijpbaar wordt gezien: de organisatiecultuur. Ze laten de emoties , dilemma’s en worstelingen van mensen zien. Ze worden niet gemaakt of opgelegd. Het zijn de verhalen van en uit de informele organisatie. Tussen deze twee bevindt zich een grijs gebied dat nog nauwelijks ontgonnen is. Dat is het gebied waarin authentieke verhalen worden gebruikt om een gezamenlijk verhaal te vormen. Dit gebied is de overlap of overstap van de ene vorm naar de andere. Overlap IMAGO SOCIAAL gegeven

11 Definitie Een verhaal is een weergave van gebeurtenissen die met elkaar in verband worden gebracht. Een verhaal heeft de volgende kenmerken: het staat op zichzelf en heeft een begin, midden en einde; het bevat narratieve elementen; het is authentiek: waar of waar-achtig; het is persoonlijk; het is prikkelend en roept emotie op en/of wordt met emotie verteld (daarom onthoud je ‘t). Een organisatieverhaal ontleent de gebeurtenissen die met elkaar in verband worden gebracht en de narratieve elementen aan persoonlijke, authentieke ervaringen van mensen in organisaties.    Narratieve elementen zijn: -     een hoofdpersoon: een (anti) held met wie de luisteraar of lezer zich kan identificeren; -     een verhaallijn; chronologische volgorde van gebeurtenissen, met daarin -     een plot: ontwikkeling, worsteling, dilemma's; -     een ‘tegenstander', een negatieve factor die de held in de weg staat; -     een ‘helper', een positieve factor die de held ondersteunt.

12 VB Starbucks case (cultuurverandering)
Toen Howard Schultz in 1981 op handelsreis een bezoek bracht aan een klein koffiewinkeltje in Seattle, was hij als door de bliksem getroffen: ‘Ik stapte naar binnen en zag iets dat op een tempel ter verering van koffie leek. Hier was een zaak waar men koffiebonen verkocht, terwijl de meeste mensen dachten dat koffie uit een kan kwam. De aanblik van de zaak, de geur van koffie, de passie die de eigenaars uitstraalden, de wens om klanten deelgenoot te maken van de deugden van de koffiecultuur – dit alles maakte een onuitwisbare indruk op mij. Het was alsof ik een heel nieuw continent had ontdekt’. (zie noot 1)  Het zojuist beschreven moment zou beslissend zijn voor de ontwikkeling van een van ’s-werelds meest succesvolle ondernemingen van de afgelopen periode: Starbucks. Zoals hij later zou vertellen, zag hij in één oogopslag het toekomstbeeld van een nieuwe koffiewereld voor zich, waar in een ontspannen sfeer kwaliteitskoffie werd geschonken. Uiteraard heeft het Schultz nog jaren gekost voordat alle stukjes van de Starbuckspuzzel op hun plaats vielen: pas in 1987 kon hij zich als eigenaar aan de realisatie van zijn droom wijden. Daartoe moest hij eerst het zittend personeel van het inmiddels tot een kleine koffieketen uitgegroeide Starbucks zien te overtuigen. Schultz zou dit later als één van de meest cruciale, maar ook moeilijkste momenten in zijn  leven bestempelen. Hij zegt hierover: ‘ik besloot volkomen eerlijk te zijn in mijn intenties en passies tegenover de medewerkers. Ik wist dat het cruciaal was dat niet alleen ik, maar het hele bedrijf zijn hart in de zaak zou stoppen’. De zojuist beschreven momenten zijn typerend voor wat wij doorgaans aanduiden als processen van ‘cultuurcreatie’ en cultuurverandering’. Meestal zijn deze processen met een flinke dosis persoonlijke en collectieve dramatiek omgeven. In de praktijk van alledag wordt dit nogal eens vergeten. Nogal wat cultuurveranderingen vervallen dan in een simplistisch…

13 Wat doen stories? Veranderingsprocessen in gang zetten en nieuwe ideeën implementeren Te laten zien wie je bent en waar je voor staat, wat je kernwaarden zijn Samenwerking tot stand te brengen en het groepsproces vorm te geven Kennis en begrip overdragen Een toekomstperspectief verhelderen Een organisatie te helpen zich te herpositioneren De rode draad te vormen in communicatie-uitingen Organisatie-, leer- of veranderdoelen context te geven Leerprocessen ondersteunen Organisatieverhalen brengen mensen in beweging. Geven inzicht in verhoudingen, hierarchie en verborgen emoties van medewerkers. Geven inzicht in wat nogal eens verborgen blijft voor managers, org.adviseurs, trainers en onderzoekers.

14 Dynamiek van verhalen De kracht van verhalen zit in de drie V’s:
In het vertellen of doorvertellen In het vangen (spontaan of ontlokt) In het vormen van verhalen

15 Ben jij een storyteller?
Is vaardigheid, aan te leren. Moed en DURF nodig Kwetsbaar op de zeepkist staan Overbrengen van beleving (inlevingsvermogen) Authentiek en eigen ervaring delen: beleving kunnen overbrengen Herkenning Vaardigheden Het is een kunst om een verhaal aansprekend te vertellen. Het vergt talent om als storyteller door het leven te gaan. Talent waarmee je geboren wordt. Je hebt het of je hebt het niet. Je bent storyteller of je bent het niet. Maar is dit wel waar? Storytelling vaardigheden zijn te ontwikkelen. Het is een fabeltje dat je als storyteller geboren wordt! Een aangeboren talent helpt. Maar opvoeding in een vertelcultuur heeft grotere invloed. En moed en durf om als verteller kwetsbaar op de zeepkist te (gaan) staan nog meer. Daarnaast is de kunst van Storytelling het overbrengen van de beleving. Inleven in het verhaal en kruipen in de huid van de belangrijke personages zijn daarbij van essentieel belang. Dit is eenvoudiger bij eigen verhalen, op basis van doorleefde ervaringen! Eigen doorleefde ervaringen zijn een grote bron van authentieke, integere verhalen met grote impact. Menselijke verhalen, die anderen makkelijk als zodanig herkennen. En waardoor men zich daar eenvoudig aan verbindt. Dat gebeurt vooral doordat de toehoorder daar zelf een eigen betekenis en ervaring aan koppelt. Voor verbinding is het ontzettend krachtig om doorleefde ervaringen van mensen in de organisatie te vinden en te delen. Anderen verbinden zich aan deze verhalen en verrijken deze tegelijkertijd. Het resultaat is een verbinding van de mensen aan het verhaal. En dus aan elkaar. Maar tegelijkertijd wel vanuit een persoonlijke invulling. Verbinding aan zowel het collectief als aan de persoonlijke waarden. De leider doet er goed aan zijn eigen verhalen in te zetten om mensen te inspireren en motiveren, om diverse redenen: • Omdat het verhaal direct wordt herkend als authentiek en integer • Omdat de beleving eenvoudig kan overgebracht, omdat het doorleefd is • Omdat de verbinding van de toehoorder groter is met de “menselijke” leider

16 verbindt, biedt context, betekenis en zin
zet aan tot actie en geeft richting maakt abstracte informatie concreet geeft inzicht prikkelt en roept emotie op zegt meer dan cijfers DUS….. een verhaal …

17 blijft hangen en wordt doorverteld
kent één boodschap blijft hangen en wordt doorverteld is persoonlijk en authentiek: waar of waar-achtig staat op zichzelf en heeft een begin, midden en einde bevat narratieve elementen een goed verhaal …

18 thema doel karakters en setting conflict oplossing vertelling
Hoe vertel ik een verhaal?

19 wat moet blijven hangen?
wat is the big idea? wat moet blijven hangen? hoofdstuk 1 Het thema

20 wil ik overtuigen, veranderen, inspireren, shockeren, informeren of?
welke verhaalsoort hoort hierbij? een persoonlijk verhaal, een heldenverhaal, een sprookje, een portret of? hoofdstuk 2 Het doel

21 Karakters en setting wie zijn mijn personages en welke rol spelen zij?
wie zijn de helpers en de tegenstanders? waar speelt mijn verhaal zich af? hoofdstuk 3 Karakters en setting

22 Het conflict welk issue wil ik aan de kaak stellen?
welke hobbel moet er worden genomen? hoofdstuk 4 Het conflict

23 De oplossing wat gaan we hier aan doen?
is deze oplossing in lijn met het grote idee? hoofdstuk 5 De oplossing

24 De vertelling welke mediumtypen passen bij mijn verhaal?
hoe kan ik dit verhaal het beste overbrengen? is het consistent met andere uitingen? hoofdstuk 6 De vertelling

25 Opdracht Stedelijk Museum
Stappen: Stel je zelf een vraag waar je nu mee bezig bent als de veranderde. Dan kan alles zijn, ook op persoonlijk vlak (niet sentimentaliseren). Die vraag schrijf je op (vantevoren). Ga het museum verkennen, neem hiervoor de tijd. Kies een schilderij dat bij jou is blijven hangen, dat jou aanspreekt. Geen ratio! Laat het beeld wat je ziet spreken, wat het is. Niet de schilder, wat hij bedoelt, niet jouw interpretaties. Laat het beeld maar doordenken. Ga als het ware in het schilderij staan! Het object gaat dus spreken. Je moet dus goed luisteren. Schrijf een aantal steekwoorden op (of teken). Ga ergens rustig zitten. Ga de wereld scheppen: alles is mogelijk, waarin je alle levensregeltjes vergeet. Een associatieve wereld, je gaat alle kanten op in deze wereld (fantasie) = blowen zonder drugs. Terug naar de beginvraag. Terugredeneren wat je allemaal hebt meegemaakt en ga dat betekenis geven. Dus pas betekenis geven achteraf. Dit is het startpunt van het denken aan te zetten. En dan ga je in gesprek met elkaar. Mensen vertellen elkaars VERHALEN aan elkaar. Het is een existentiële weg die ze zijn gegaan. Schrijf je Story op! Maak gebruik van hand-out. Half A4-tje. Zet de stories op Facebook! = art based learning Lees alvast de opdracht. Deze wordt nog kort toegelicht vooraf voordat we het museum ingaan. Tijdens deze opdracht word je begeleid door een docentbegeleider.

26 TIPS bij vertellen Vertel je verhaal beeldend, waarbij je de luisteraar prikkelt door hun waarneming aan te spreken (smaak, reuk, zien, voelen en horen). Gebruik aantrekkelijk – sprekend beeldmateriaal (laat de foto zien) Het moet in alle opzichten een authentiek verhaal zijn. Het mag geen mooi-weer verhaal zijn. Het voorbeeldverhaal laat ook knelpunten zien. Na het museumbezoek en het doen van de opdracht zullen we ergens verzamelen een aantal verhalen met elkaar delen!