3 Havo H 2 Paragraaf 7+8.

Presentatie over: "3 Havo H 2 Paragraaf 7+8."— Transcript van de presentatie:

1 3 Havo H 2 Paragraaf 7+8

2 Geologische tijdschaal
ERA PERIODE OUDERDOM (in miljoen jaar) Kenozoicum Kwartair 0 - 2 Tertiair 2 - 66 Mesozoicum Krijt Jura Trias Paleozoicum Perm Carboon Devoon Siluur Ordovicium Cambrium Precambrium

3

4 Basisbegrippen Landschap: zichtbare deel aardoppervlak
Geologie: ontstaansgeschiedenis aardkorst Fossielen: afdruk/versteend restant plant/dier Hoe weten we dat Nederland zo op die plekken heeft gelegen?

5

6 Nederland… ERA PERIODE OUDERDOM (in miljoen jaar) Kenozoicum Kwartair
0 - 2 Tertiair 2 - 66 Mesozoicum Krijt Jura Trias Paleozoicum Perm Carboon Devoon Siluur Ordovicium Cambrium Precambrium

7 Pleistoceen

8 Pleistoceen Water, ijs en wind vormt het landschap 8

9 : Glaciaal Tot waar komt het ijs? HUN-lijn 9

10 Preglaciaal Saalien Eemien Weichsel Holoceen

11 Fluvioglaciale afzetting
Preglaciaal Saalien Eemien Weichsel Holoceen Fluvioglaciale afzetting Keileem 11

12

13

14 Holoceen

15 Perm Krijt Carboon Perm ondiepe zeeën onder subtropische zeeën
De ondergrond van Nederland weerspiegelt de klimaatomstandigheden van de plaats op aarde Perm ondiepe zeeën onder woestijn- omstandigheden Steenzout Het water verdampte en het zout bleef achter. Krijt subtropische zeeën Kalksteen, de overblijfselen van ontelbare kalkskeletjes en schelpen van diertjes die in zee hebben geleefd. Perm woestijn- omstandigheden versteende duinafzettingen Carboon tropisch moerassen In de steenkool komen afdrukken voor van tropische moerasplanten.

16 Delfstoffen in de diepte
Voor een klein land is Nederland zeer rijk aan delfstoffen. Het voorkomen en de verspreiding kun je alleen verklaren m.b.v. de geologische opbouw en geschiedenis van de ondergrond!

17 Delfstoffen in de diepte: steenkool
veen Als veen steeds meer wegzakt en bedekt raakt met lagen sediment wordt al het water en gas eruit geperst: inkolingsproces plantenresten veranderen zo in steenkool. steenkool

18 Delfstoffen in de diepte: steenkool
Vergelijk de kaart en de doorsnede: welke uitspraken zijn juist? 1 Steenkool komt alleen in Limburg voor op winbare diepte. 2 Steenkool komt overal in de Nederlandse ondergrond voor. 3 Steenkool wordt gewonnen in Zuid-Limburg.

19 Delfstoffen in de diepte: aardgas
Aardgas wordt gewonnen in de noordelijke helft van Nederland. Maar hoe ontstaat aardgas en wat verklaart de spreiding?

20 Aardgas is een bijproduct van het inkolingsproces.
Delfstoffen in de diepte: aardgas water gas Aardgas is een bijproduct van het inkolingsproces. Aangezien gas licht is, wordt het uit het gesteente geperst, stijgt op en verdwijnt in de … atmosfeer.

21 Delfstoffen in de diepte: aardgas
water gas Aardgas is een bijproduct van het inkolingsproces. Aangezien gas licht is, wordt het uit het gesteente geperst, stijgt het op en verdwijnt het in de atmosfeer. Tenzij het gas in de ondergrond wordt tegengehouden door een ondoordringbare laag.

22 Delfstoffen in de diepte: aardgas
Op een aantal plaatsen in Nederland zijn de steenkoollagen bedekt met lagen zandsteen en zout. (Perm – ondoordringbaar) zout► reservoir- gesteente (Perm – poreus) zandsteen► moeder- gesteente (Carboon– ondoordringbaar) steenkool►

23 Delfstoffen in de diepte: aardgas
(Perm – ondoordringbaar) zout► (Perm – poreus) zandsteen► steenkool► (Carboon– ondoordringbaar)

24 Delfstoffen in de diepte: steenkool
Waarom komt aardgas alleen in de noordelijke helft van Nederland voor? Welke uitspraken zijn juist? In het zuiden… A ontbreekt het moedergesteente. B ontbreekt het reservoirgesteente. C ontbreekt de zoutlaag. D zit het moedergesteente te diep. Perm Carboon

25 Delfstoffen in de diepte: aardolie
Aardolie komt in de Nederlandse ondergrond maar weinig voor. De wijze van ontstaan lijkt op die van aardgas.

26 Delfstoffen in de diepte: aardolie
(Krijt - schalie) reservoirgesteente► (Krijt - zandsteen) reservoirgesteente► (Jura - micro-organisme uit zee) moedergesteente►

27 Delfstofwinning: de gevolgen