Praktische aanpak van plasproblemen in de algemene dagelijkse praktijk

Presentatie over: "Praktische aanpak van plasproblemen in de algemene dagelijkse praktijk"— Transcript van de presentatie:

1 Praktische aanpak van plasproblemen in de algemene dagelijkse praktijk
Dr. J.O. Busari Kinderarts, coördinator PEP-poli Atrium Medisch Centrum, Heerlen

2 Poep en Plas (PEP) poli Atrium Medisch Centrum, Heerlen
Opgericht begin 2007 n.a.v.: Veel verwijzingen van kinderen met poep en plas problemen Geen duidelijk aanspreekpunt, ongestructureerde begeleiding Behandeling niet adequaat Geen overzicht van bestaande behandelings mogelijkheden in de regio Eerste 6 mnd: 41 verwijzingen, 19 (46%) plas problemen

3 Inhoud Casuïstiek Etiologie, diagnostiek en behandeling van plasproblemen Aanpak in de praktijk

4 Casus 1 Daan 7 jr oud Gezond, blanco voorgeschiedenis
Reden Voor Komst: Vieze en natte onderbroek overdag Bedplassen Ouders hebben van alles geprobeerd, geen effect

5 Casus 1 Anamnese: Nooit s’nachts droog geweest
Geen UWI in het verleden Mictie frequentie: heel vaak Vaak laat om te plassen Blijft niet lang op de W.C. plassen, “gaat vaak de W.C. in en weer uit” Knijpt met zijn benen als hij moet plassen

6 Casus 1 Differentiaal Diagnose: Functioneel/psychosociaal oorzaak
Dysfunctional voiding Enuresis nocturna/diurma Structurele afwijking van urine wegen Urine incontinentie Infectie Cystitis

7 Casus 1 Diagnostiek Behandeling
Echo blaas/nieren: normaal, geen verdikte blaas wanden, geen diverticuli /–coele. Urine sediment: g.b. Behandeling Educatie: Toilet instructies Minrin 1dd 0.2mg Na drie maanden droog

8 Casus 2 Fahd, 7 jr oud Voorgeschiedenis: Reden Voor Komst:
Onvoldoende gewichtsgroei Rec. Otitis media w.v. oorbuisjes Reden Voor Komst: Bedplassen Moeder radeloos, Spanning in thuissituatie

9 Casus 2 Anamnese: Vader uit Egypte, Moeder uit Marokko
Eerder s’nachts droog geweest Geen UWI in het verleden Mictie frequentie: onduidelijk Onenigheid over aanpak tussen ouders, (vader hardhandig in de aanpak)

10 Casus 2 Differentieel Diagnose: Functioneel/psychosociaal
Dysfunctional voiding Enuresis nocturna/diurma Emotionele verwaarlozing Structureel afwijking van urine wegen Urine incontinentie Infectie Cystitis

11 Casus 2 Diagnostiek Behandeling
Echo blaas/nieren: normaal, geen verdikte blaas wanden, geen diverticuli /–coele. Urine sediment: g.b. Behandeling Educatie: Toilet instructies Minrin 1dd 0.2mg Geen duidelijk effect! Een tijdje weggebleven

12 Casus 2 Behandeling: 3 mnd later, teruggezien Ouders gescheiden
Icc mw Romkens (GGDzl)- plaswekker begeleidging Icc Kinderpsycholoog Na 4 mnd droog

13 Enuresis & Incontinentie
Bedplassen is een vaak voorkomend probleem in de kindergeneeskunde Verkeerde diagnose Verkeerde behandeling Grootste probleem is de onduidelijkheid in definities/terminologieen

14 Ontwikkeling zindelijkheid
Zindelijkheids training gebeurt meestal rond de leeftijd van 3 jaar (Goellner et al, 1981; Oppel et al., 1998) Volledig zindelijkheid na training jr ( mean: 2.4±0.6 jr) Meisjes sneller dan Jongens (median: 2.25 vs 2.56jr) (Bloom et al, 1993; Bakker et al., 1998) Verwachting van ouders kan de zindelijkheids proces verstoren

15 Etiologie Neuropathische bladder-sfincter dysfunctie
Non neuropathische bladder-sfincter dysfunctie Dysfunctional voiding Urge syndroom Structureel/anatomisch afwijking van de urinewegen: (kinder-) uroloog

16 1. Urine incontinentie Alle vormen van (abnormale) urine verlies
Nooit volledig blaas lediging Door sfincter dysfunctie Urine verlies is onvrijwillig Vaak ervaren als een sociale probleem

17 Kenmerken Symptoom: Beschrijving: Diagnose: urodynamisch onderzoek
patient bewust van onvrijwillig urine verlies Beschrijving: Overdag, s’nachts of beide, Persisterend of wisselend, 1x dag/week of sporadisch Diagnose: urodynamisch onderzoek Urge incontinentie Stress incontinentie Na druppelen Door lekken

18 2. Enuresis Nocturna Kinderen 5-6jr die tenminste 2x/mnd in bed plassen (DSM IV), volgens ICD 1x/mnd Ernstig wanneer bedplassen tenminste 2x/week bij kinderen 5j en ouder Plassen gebeurt volgens het patroon van normale blaaslediging Monosypmtomatisch EN: zuivere vorm van bedplassen, zonder organische afwijking of problemen overdag

19 Kenmerken Diurese afhankelijk: ↑ nachtelijk urine productie, ↓wekbaarheid Detrusorafhankelijk: detrusor hyperactiviteit en ↓wekbaarheid Onderscheid primaire en secundaire EN: tegenwoordig geen consequenties voor behandeling

20 Pathogenese Relatief tekort aan Vasopressine Geringe Wekbaarheid
Nachtelijk vasopressine productie lager dan normaal Geringe Wekbaarheid Nachtplassers hebben een abnormale hoge wekdrempel Detrusorhyperactiviteit en/of verlaagde blaascapaciteit

21 Prevalentie Nederlandse school kinderen:
± 15% van 5-6 jarige plast minimaal 2x/mnd in bed Merendeel ernstige EN (min 2 natte nachten/week) ± 2% van jarige plast minimaal 1x/mnd in bed Jongens 2x zo vaak als meisjes (18% vs 10%) Turkse en Marokkaanse kinderen plassen vaker in bed dan Nederlandse kinderen (14% vs 6%) Mogelijk erfelijk verband

22 3. Dysfunctional voiding
Niet-neuropathische blaas/sfincter dyscoördinatie Veel voorkomende vorm van een verkeerde plasgewoonte door foutief gebruik van bekkenbodemspieren (± 7% van 7-jarige meisjes). Meestal zijn er bijkomende recidiverende urineweginfecties. Bij 40% van de kinderen bestaat reflux van de urine naar één of beide nieren, waardoor de infecties nierbeschadiging kunnen veroorzaken.

23 Beleid van aanpak Anamnese* Lichamelijk onderzoek
Algemene gezondheidstoestand, groei & ontwikkeling Inspectie van onderbroek (op incontinentie/encopresis Palpatie en percussie van de buik (blaas en nieren) Inspectie LWK en genitalia externa

24

25 Diagnose Urine sediment (evt kweek) Echo blaas en nieren
Urodynamisch onderzoek

26 Behandeling Educatie: goed toilet gedrag Kalendermethode + beloning
Desmopressine Alarm treatment (plas wekker) Intensieve follow-up Bio-feedback – dysfunctional voiding/urge syndroom (leren plassen met ontspannen bekkenbodemspieren)

27

28 Respons 19 % kinderen met MNE droog binnen 8 weken met goede toelichting zonder verder interventie Plaswekker lijkt zeer effectief 45-90% (gem. rond 70%) droog bij aanvang, met een terugval van 20-30% Na 2 jaar blijft 71% uiteindelijk droog Groot aantal uitvallers (10-30%)

29 Complicaties Poor compliance Recidief Urine weg infecties
VUR en nierschade

30 Plas (PEP) poli Atrium Medisch Centrum, Heerlen Tel nr: 045-5767222 Fax nr: 045-5767154

31 Wat zien wij? Kinderen met klachten passend bij:
Enuresis nocturna of diurna Incontnentie en aandrang syndrome Dysfunctional voiding Recidiverende UWI Incontinentie door anatomisch afwijking

32 Wie doet wat? Multidisciplinaire aanpak Kinderarts Kinderpsycholoog
Gespecialiseerd verpleegkundige Kinderfysiotherapeut Ped. Medewerker

33 Hoe doen wij het? Verwijzing via twee routen: KA(i.o)/extern
Intake: Evaluatie en screening Directe interventie: diagnostiek, gedrag/medicamenteuze behandeling Doorverwijzing: kinderfysiotherapie/GGDzl Waar nodig: Kinderuroloog

34

35 Voorbeeld van onze samenwerking

36 Leden van de PEP-Polikliniek kindergeneeskunde, Atrium MC, Heerlen
Dr. J.O.O. Busari – Kinderarts Mw. Drs. B.G.F. Verwer –Kinder- en Jeugd Psycholoog Mw. G. Erkens – Dïetist Mw. M. Delsing/Mw. J. Goebbels – Pedagogisch Medewerksters Dhr W. Moonen – Kinderfysiotherapeut, Fysiotherapiepraktijk De Bundeling, Brunssum i.s.m. Mw M Romkens, Jeugdverpleegkundige, GGDzL

37 Keep Genuine smiles VEEL DANK