's-Gravendeelsedijk - mei 1940De hoek 's-Gravendeelsedijk - Weeskinderendijk, situatie mei 1940. Rechts gaat het naar de nieuwe rijksweg richting Moerdijkbruggen.

Presentatie over: "'s-Gravendeelsedijk - mei 1940De hoek 's-Gravendeelsedijk - Weeskinderendijk, situatie mei 1940. Rechts gaat het naar de nieuwe rijksweg richting Moerdijkbruggen."— Transcript van de presentatie:

1 's-Gravendeelsedijk - mei 1940De hoek 's-Gravendeelsedijk - Weeskinderendijk, situatie mei Rechts gaat het naar de nieuwe rijksweg richting Moerdijkbruggen. Op de achtergrond de stalen hefbrug van de Spoorweghaven in de Dokweg; daarachter is de oprit van de Zwijndrechtse verkeersbrug zichtbaar. Tegenwoordig ligt hier de Laan der Verenigde Naties en is deze locatie onherkenbaar veranderd.

2 Dordtwijk - mei 1940Het uitgebrande kasteeltje Dordtwijk in Dubbeldam

3 Achterweg - mei 1940Aan de Achterweg stelde Adjudant Koster met zijn mensen op 11 mei een auto met Duitse militairen buiten gevecht. Rechts achter de auto is een noodgraf, voorzien van een parachutistenhelm, zichtbaar. Op de achtergrond de vroegere spoorwegovergang Achterweg richting Dordtwijck in de spoorlijn Dordrecht-Moerdijk.

4 Admiraal de Ruyterweg - 14 mei 1940De verwoeste Admiraal de Ruyterschool, aan de oostzijde van de nieuwe autoweg Dordrecht - Willemsdorp, ter hoogte van de Zuidendijk. Op de voorgrond de oude Rijksstraatweg; in het midden de deels aangelegde Rijksweg (later de A16).

5 Albert-Cuypsingel - 11 mei 1940Nederlandse militairen achter barricades op de hoek Albert-Cuypsingel - Spuiweg. De foto is waarschijnlijk in de middag van 11 mei gemaakt. Het is een van de hoogst zeldzame beelden, genomen tijdens de strijd in Dordt. De militairen op de straathoek kijken in de richting van de Krispijntunnel.

6 Amstelwijck - mei 1940Acht Nederlandse noodgraven op het landgoed Amstelwijck. Een Nederlandse helm en bierkratten op enkele meters afstand begrenzen het stilleven....

7 Baanhoek - mei De spoorbrug in de lijn Dordrecht - Sliedrecht bij Baanhoek werd op 13 mei opgeblazen na de terugtocht van de Lichte Divisie

8 Bagijnhof - 14 mei 1940Het Bagijnhof werd met zandzakken gebarricadeerd. Volgens verslagen was daarmee al op 10 mei begonnen. rechts, buiten beeld, het postkantoor waarin Overste Mussert later diens commandopost vestigde. Op 13 mei bereikten Duitse tanks deze barricades vanaf de Lenghenstraat, links van het zichtbare bankgebouw (met het torentje). Op de foto zijn geen militairen te zien. Het zou kunnen, dat de opname van 10 mei stamt. Maar gezien de publicatie in een Duits boek (Fallschirmjager Hier und Da, van Walter Gericke) lijkt het aannemelijk, dat de foto van 14 mei of later is.

9 Bosboom Toussaintstraat - 14 mei 1940Op de hoek Bosboom Toussaintstraat - Betje Wolffstraat in Krispijn staat een Nederlandse PAG-trekker. Verderop zitten militairen in een trekker met, zo te zien, 8.8 cm FLAK. Volgens het bijschrift is de opname kort na de strijd gemaakt als Duitse militairen materiaal verzamelen uit de Nederlandse legering in de school aan de Betje Wolffstraat

10 Buiten Kalkhaven - mei 1940 Ook de Buiten Kalkhaven bleef niet gespaard in de gevechten.

11 Burgemeester de Raadtsingel - 14 mei 1940De uitgebrande pastorie van de Sint Antoniuskerk aan de Burgemeester de Raadtsingel. Links is het rijtje woningen aan het Musishof zichtbaar.

12 Cornelis de Wittstraat - november 1939Eind 1939 werd een schuilkelder gemaakt aan de Cornelis de Wittstraat, hoek Spuibrug

13 Crayensteynstraat - mei 1940De hoekpanden Crayensteynstraat - Van Houweningenstraat 2-6. In deze panden hadden Duitsers zich genesteld; de gevels tonen het zware vuur van Nederlandse troepen, afkomstig van de Transvaalstraat, aan de overzijde van de spoorlijn Dordrecht - Sliedrecht. Die spoordijk was op 12 mei frontlijn. Adjudant Koster en zijn mensen hebben de Duitsers flink onder vuur genomen, getuige de tientallen kogelgaten in de gevels.

14 Woonhuizen aan de David Blesstraat, een zijstraatje van de Patersweg op Krispijn, na de strijd. Ook hier ontstond veel schade door Nederlands artillerievuur.

15 Dokweg - mei 1940 De oprit van de Zwijndrechtse verkeersbrug, gezien vanaf de Dokweg, kort na de meidagen. Hier lag drie dagen het zwaartepunt van de strijd in de stad. In de achtergrond, zichtbaar onder de brug, de EMF (met de electromotor als reclame op het dak) en de Victoria-fabrieken. Daar zaten Nederlandse militairen; Duitse para's bevonden zich op de Dokweg en op de brug. De afstand tussen de strijdende partijen bedroeg enkele honderden meters. Rechts de uitgebrande restanten van de spoorweg-goederenloods

16 Draai - mei 1940De verwoestingen aan de Draai; rechts de Kalkhaven
Draai - mei 1940De verwoestingen aan de Draai; rechts de Kalkhaven. In Zwijndrecht roken de schoorstenen alweer....

17 Dubbeldamseweg - mei 1940Spoorwegovergang Transvaalstraat - Dubbeldamseweg na de strijd. De huizen, op de hoek Dubbeldamseweg - Markettenweg, zijn op 12 mei verwoest. Vermeld werd, dat Duitse militairen handgranaten wierpen, nadat enkele kogelhulzen gevonden werden bij een Dordts jongetje. De locatie werd ook door Nederlandse artillerie beschoten op 12 mei

18 Eiland van Dordrecht - mei 1940Bomkraters nabij en scherfwerking op de achterwand van deze Nederlandse schuilbunker op het Eiland van Dordrecht, vermoedelijk in Dubbeldam na de Stuka-aanvallen op 13 mei. De meeste bunkers staan er nog steeds.

19 Groenmarkt - mei 1940 Zandzakken voor de deur
Groenmarkt - mei 1940 Zandzakken voor de deur..... Het Hoofdbureau van Politie aan de Groenmarkt, tegenover het stadhuis (rechts is nog een hoekje te zien)werd tijdens de meidagen voorzien van een forse stapel zandzakken. Twee agenten staan erbij en kijken ernaar

20 Grote Kerk - mei 1940De witte vlag op de Grote Kerktoren, gezien vanaf de Prinsenstraat. Op 14 mei liet de burgemeester een witte vlag hijsen als teken van overgave.

21 Batterij 15 lang staal 24 uit 1878, zoals opgesteld in de Hoekse Waard aan het zuidfront van de Vesting Holland. Dit geschut heeft gevuurd op doelen nabij Willemsdorp en de Moerdijkbruggen

22 Op de hoek van de Hoge Bakstraat met de Havenstraat getuigen deze verwoestingen van de hevige strijd. Waarschijnlijk ten gevolge van Duitse luchtaanvallen op de Nederlandse militairen, die in en nabij de Victoria en de EMF posities hadden ingenomen.

23 De school aan de Jacob Marisstraat nr 80 op Krispijn was legering voor Nederlandse militairen bij het uitbreken van de oorlog. Vandaar het wachthuisje. Zo te zien aan de hoge laadbak van de vrachtwagen rechts in beeld (kenmerkend voor veel Duitse militaire vrachtwagens) zou de opname gemaakt kunnen zijn kort na de capitulatie bij het inleveren van militair materiaal aan de Duitsers op 14 mei.

24 De panden Kotterstraat 181 - 187, opgenomen op 20 mei 1940
De panden Kotterstraat , opgenomen op 20 mei Foto Gemeentearchief Dordrecht. Nederlandse artillerie nam op 12 mei dit deel van de stad onder vuur....

25 Het winkelpand van De Haan op de hoek Krommedijk - Balistraat
Het winkelpand van De Haan op de hoek Krommedijk - Balistraat. Hier werd een vrachtauto met Nederlandse militairen onder vuur genomen door Duitse militairen, die zich hadden verschanst in de Crayensteynstraat, aan de overkant van de spoorlijn Dordrecht - Sliedrecht.

26 De verovering van het dorp Moerdijk in de ochtend van 10 mei 1940 wordt voor de Duitse film nagebootst. Figuranten als "Nederlandse gesneuvelden" op de Steenweg maken het allemaal nog echter voor de kijkers. Maar afgezien daarvan zal het beeld in werkelijkheid niet veel anders geweest zijn in het dorp Moerdijk

27 Een deel van de EMF (Electro Motoren Fabriek) aan de Parallelweg werd op 11 mei vernield als gevolg van de gevechten tussen de groep Plasschaert en Duitse parachutisten bij de Zwijndrechtse verkeersbrug

28 Het vroegere Refaja-ziekenhuis vormt het decor voor een eenheid van de 9e Pantserdivisie, voorzien van trekkers met 3,7 cm pantserafweergeschut op 14 mei De foto werd niet eerder gepubliceerd

29 Vernield woonhuis Rijksstraatweg 95.

30 De Vriesetraat, met links het ontruimde hospitaal (het "Leprooshuis") en rechts het stuk 7-veld van Wmr O. Kruithof. Achter het kanon de trekker. De indrukwekkende opname is gemaakt uit het etageraam van diens hoekwoning aan het Vrieseplein door fotograaf wijlen J. Beerman. In de middag van 14 of 15 mei, zo te zien. De burgers komen weer op straat; de eerste ladders staan tegen de gevels van de winkels naast het geschut om de boel te gaan dichttimmeren. Links op de foto, tegen de gevel van het Leprooshuis, zijn blijkbaar materialen achtergebleven van een provisorische bescherming van het daar opgestelde PAG. De straatstenen zijn weggehaald kennelijk met de bedoeling om met zand, zakken en stenen een dekking te maken. Tussen het PAG en het 7- veld stond nog een Vickers-mitrailleur. Kennelijk volledig onbeschut, want er is geen spoor van enige dekking te zien.

31 Dit is Dordrecht.... De opname toont de bocht naar de oprit van de Zwijndrechtse verkeerbrug aan de westzijde, nabij de Weeskinderendijk (links buiten beeld). Tegenwoordig loopt hier de Laan der Verenigde Naties. Aan de kruin van het talud graven parachutisten schuttersputten. Beneden is de mortieropstelling te zien die we herkennen van een andere foto. De unieke foto werd tussen 10 en 14 mei gemaakt en niet eerder gepubliceerd

32 Verwoestingen van de in aanbouw zijnde huizen aan de Zeehavenlaan ten gevolge van Nederlands artillerievuur, met name op 12 mei afgegeven.

33 De Glazenstraat loopt aan de oostzijde verder in de Zuidendijk met op de voorgrond de autoweg Willemsdorp (naar rechts) - Zwijndrecht (naar links). Uiterst linksonder in beeld twee Duitse tanks van het type Pz II. Rechts in beeld de uitgebrande Admiraal de Ruyterschool, aan de oostzijde van de autoweg ter hoogte van het Glazenbrugje (voetgangersbrug over de snelweg). De foto is vermoedelijk op 14 mei gemaakt door een Duitse militair vanaf de westzijde van de autoweg

34 Vooroorlogse luchtfoto van de beide Zwijndrechtse bruggen overeenkomstig de situatie in mei Vanaf de Zwijndrechtse kant genomen is links de spoorbrug en rechts de pas vervaardigde verkeersbrug te zien