1 De pensioensector in een turbulente omgeving Olaf Sleijpen De Nederlandsche Bank.

Presentatie over: "1 De pensioensector in een turbulente omgeving Olaf Sleijpen De Nederlandsche Bank."— Transcript van de presentatie:

1 1 De pensioensector in een turbulente omgeving Olaf Sleijpen De Nederlandsche Bank

2 2 Wel/geen marktdiscipline Rendement op tienjarige staatsobligaties

3 3 Begrotingsdiscipline voor en na toetreding Begrotingssaldo overheid als percentage bbp

4 4 Uitbundige (hypothecaire) kredietverlening Gemiddelde jaar-op-jaar groei particuliere kredietverlening: 2000-2011

5 5 Divergerend concurrentievermogen … 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 19981999200020012002200320042005200620072008200920102011 OostenrijkBelgiëFinland FrankrijkDuitslandGriekenland IerlandItaliëNederland PortugalSpanje Groei arbeidskosten per eenheid product t.o.v. het eurogebied1998 = 100

6 6 …uit zich in saldo op de lopende rekening als percentage bbp

7 ECB-maatregelen brengen rust 7

8 8 Een stabiele opzet van de EMU Begrotingsunie: politiek onafhankelijke handhaving van de begrotingsregels, met bewaking van het schuldplafond van 60% Economische unie: versterking van het groeipotentieel en de concurrentiepositie Bankenunie: geen ‘dodelijke omhelzing’ tussen banken en hun overheden Eurobonds als sluitstuk van de EMU?

9 Nederland fors geraakt in huidige crisis 9

10 Kwetsbare Nederlandse huishoudens 10

11 Beleid moet fundamenten versterken Gezonde overheidsfinanciën Financieel minder kwetsbare huishoudens Meer dynamische arbeidsmarkt 11

12 Lage kapitaalmarktrente 12

13 Bot premiestuur 13

14 Stijging levensverwachting versnelt 14

15 (Niet) generatieneutrale waardering 15

16 Draagvlak essentieel 16 Kunnen jong en oud er met elkaar uitkomen?