Heeft de democratie zijn beste tijd gehad? Kristof Jacobs.

Presentatie over: "Heeft de democratie zijn beste tijd gehad? Kristof Jacobs."— Transcript van de presentatie:

1 Heeft de democratie zijn beste tijd gehad? Kristof Jacobs

2 "Not all democracies have to be liberal"

3 “Honestly, I can't put the words 'illiberal' and 'democracy' together."

4 Outline Deel 1. Wat is democratie? Deel 2. So what? Deel 3. Waarom is er dan net nu zoveel verzet? Centrale vraag: heeft democratie zijn beste tijd gehad?

5 Deel 1. Wat is democratie?

6 1. Wat is democratie? Democratie = praktijk én ideaal politieke rechten + liberale vrijheden (+ rechtstaat) => liberale democratie

7 1. Wat is democratie? Kun je dat eigenlijk wel meten, democratie?

8 1. Wat is democratie? Kun je dat eigenlijk wel meten, democratie? Jazeker, veel verschillende methoden, wereldwijd honderden experts mee bezig: Freedom House, Polity IV project, V-DEM, Democracy Barometer, Democracy Ranking, IDEA, Transparency International, Electoral Integrety Project

9 1. Waar is democratie?

10 1. Is democratie iets westers? Een oud-minister van buitenlandse zaken: ‘Wíj kunnen het misschien wel universeel vinden, maar daar wordt in de rest van de wereld vaak anders over gedacht. Die verlichtingsfilosofie van jullie waarin het individu vooropstaat leidt bij ons alleen maar tot armoede, versplintering, oorlog, stammentwisten, noem maar op, zo zeggen ze. Wij moeten eerst voor de gemeenschap zorgen, en dan pas voor het individu, het westers systeem is niet het systeem waardoor we kunnen groeien en jonge mensen een toekomst kunnen bieden. Ik heb daar wel begrip voor, ja.’

11 1. Is democratie iets westers? Is inderdaad het argument dat machthebbers in dictaturen vaak gebruiken Wat denken burgers van deze landen zélf?

12 1. Is democratie iets westers? World Values Survey Wave 6: 2010-2014 Political system: “Having a democratic political system” NetherlandsTOTAL Very good 39,943,7 Fairly good 53,846,1 Fairly bad 5,27,7 Very bad 1,22,5 (N) 1,63612,814 I'm going to describe various types of political systems and ask what you think about each as a way of governing this country. For each one, would you say it is a very good, fairly good, fairly bad or very bad way of governing this country? Having a democratic political system

13 1. Is democratie iets westers? Political system: “Having a democratic political system” NLChinaRussiaSingap.TunisiaEgyptTOTAL Very good 39,934,424,734,163,470,343,7 Fairly good 53,856,55556,529,828,646,1 Fairly bad 5,27,314,97,93,317,7 Very bad 1,21,95,41,43,40,12,5 (N) 1,6361,7842,1131,9681,1071,51812,814 “I'm going to describe various types of political systems and ask what you think about each as a way of governing this country. For each one, would you say it is a very good, fairly good, fairly bad or very bad way of governing this country?”

14 1. Is democratie iets westers? Jullie zijn natuurlijk kritische geesten…

15 1. Is democratie iets westers? Overeenkomsten democratieën en dictaturen: Political rights: People choose their leaders in free elections Civil rights: protect people’s liberty from state oppression The army takes over when government is incompetent. Women have the same rights as men. Verschillen: People obey their rulers (In dictaturen meer 'luisteren‘) Religious authorities interpret the laws.

16 Deel 2. So what?

17 2. Democratie: so what? So what? Rekening houdend met alternatieve verklaringen zoals de welvaart van een land (en andere relevante factoren):

18 2. Democratie: so what? So what? Rekening houdend met alternatieve verklaringen zoals de welvaart van een land (en andere relevante factoren): Minder hongersnood

19 2. Democratie: so what? So what? Rekening houdend met alternatieve verklaringen zoals de welvaart van een land (en andere relevante factoren): Minder hongersnood Hogere levensverwachting

20 2. Democratie: so what? So what? Rekening houdend met alternatieve verklaringen zoals de welvaart van een land (en andere relevante factoren): Minder hongersnood Hogere levensverwachting Lagere kindersterfte

21 2. Democratie: so what? So what? Rekening houdend met alternatieve verklaringen zoals de welvaart van een land (en andere relevante factoren): Minder hongersnood Hogere levensverwachting Lagere kindersterfte Minder terrorisme

22 2. Democratie: so what? So what? Rekening houdend met alternatieve verklaringen zoals de welvaart van een land (en andere relevante factoren): Minder hongersnood Hogere levensverwachting Lagere kindersterfte Minder terrorisme Een lagere inkomensongelijkheid

23 2. Democratie: so what? So what? Rekening houdend met alternatieve verklaringen zoals de welvaart van een land (en andere relevante factoren): Minder hongersnood Hogere levensverwachting Lagere kindersterfte Minder terrorisme Een lagere inkomensongelijkheid Gemiddeld genomen gelukkiger

24 Deel 3. Waarom is er dan net nu zoveel verzet?

25 Stap 1. Is een democratie kwetsbaar? (economische crisis!) Stap 2. Wat gebeurde er in de werkelijkheid? (stabiliteit en populisme) Stap 3. Guess who’s back

26 Stap 1. Is democratie kwetsbaar? Economische crisissen ; Presidentiële systemen/Brits kiesstelsel (‘daadkracht’) Omgekeerd, bepaalde types dictaturen zijn zwakker: 1.Militaire heersers 2.Hegemonic parties (maar leiden wel vaker tot democratie als de partij valt) 3.Eén leider (vaker nieuwe dictatuur)

27 Stap 2. Wat gebeurde er in de werkelijkheid? (stabiliteit) Economische crisis? Oei?

28 Stap 2. Wat gebeurde er in de werkelijkheid? (stabiliteit) Maar ligt dat aan de economische crisis?

29 Stap 2. Wat gebeurde er in de werkelijkheid? (stabiliteit) Slechts vier landen werden dictaturen (bv. Mali) Enkele armere landen zagen de kwaliteit van de democratie verminderen In enkele rijkere landen ging de kwaliteit democratie achteruit… (Griekenland, België?!) Daarnaast zagen we heel veel pogingen tot symbolische hervormingen (bv. verkleining van parlementen)

30 Stap 2. Wat gebeurde er in de werkelijkheid? (stabiliteit)

31 Stap 2. Wat gebeurde er in de werkelijkheid? (populisten) En de winst van populisten dan? Verwachting 1: crisis is slecht voor regeringen Verwachting 2: crisis is goed voor populisten

32 Stap 2. Wat gebeurde er in de werkelijkheid? (populisten) Verwachting1: crisis is slecht voor regeringen Het bewijs dat we hebben suggereert inderdaad dat regering behoorlijk te lijden hebben Kortere regeerperiodes Sneller regeringswissel

33 Stap 2. Wat gebeurde er in de werkelijkheid? (populisten) Verwachting 2: crisis is goed voor populisten

34 Stap 2. Wat gebeurde er in de werkelijkheid? (populisten) Verwachting 2: crisis is goed voor populisten Vooral goed voor nieuwe partijen Als er geen nieuwelingen mogelijk zijn: opkomst zakt in

35 Stap 3. Guess who’s back

36 Achteruit... Maar ook vooruit Maar ook innovatievere vormen van politieke participatie IJsland, Ierland, Estland en... G1000 ‘Pots and pans’ revolutie Regering stapt op Constitutionele conventie 25 leden, nieuw grondwetsvoorstel

37 Achteruit... Maar ook vooruit Maar ook innovatievere vormen van politieke participatie IJsland, Ierland, Estland en... G1000 ‘Pots and pans’ revolutie Regering stapt op Constitutionele conventie 25 leden, nieuw grondwetsvoorstel

38 Conclusie Democratie lag onder vuur Maar: vele voordelen (‘so what’) Democratie blijft zichzelf heruitvinden “Democracy is the worst form of government, except for all the others” BRICS...

39 Conclusie Opvallende groei New normal