De gelijkenis van de zaaier…

Presentatie over: "De gelijkenis van de zaaier…"— Transcript van de presentatie:

1 De gelijkenis van de zaaier…
Avonddienst 16 november De gelijkenis van de zaaier… De gelijkenis van de zaaier Stelt u zich eens voor: Jezus trekt rond van dorp tot dorp en van stad tot stad om de mensen te onderwijzen en het koninkrijk van God te verkondigen met woord en daad. Overal waar Hij komt gonst het van de geruchten. ‘Jezus is in town!’ Misschien is Hij wel de Messias! En overal drommen de mensen zich samen om deze bijzondere rabbi en profeet te horen spreken… Ook bij deze gelijkenis is dat het geval geweest. Vanuit de andere beschrijvingen in Matteus en Marcus weten we dat Jezus in een schip moest gaan zitten om de mensen aan de oever van het meer toe te kunnen spreken. Het publiek van Jezus zal zoals gewoonlijk gemengd zijn geweest: er zaten vissers, Schriftgeleerden, leerlingen van Jezus, boeren, artsen en allerlei andere nieuwsgierige mannen, vrouwen en kinderen bij. En dan vertelt Hij deze gelijkenis… Een heel normaal verhaal. Een voorbeeld uit de alledaagse landbouwpraktijk in Galilea. Een zaaier die zijn akker op gaat om zaad te zaaien. Een deel valt langs de weg, een deel valt op rotsachtige bodem, een deel tussen distels en een deel in goede aarde. Een heel gewoon verhaal... En dan, als Jezus klaar is met vertellen, spreekt Hij met stemverheffing: wie oren heeft om te horen, moet goed luisteren! Wie oren heeft om te horen… Ik stel me voor dat deze laatste woorden van Jezus’ preek heel wat mensen hebben verbaasd. Wat hebben oren te maken met landbouwgrond? Wat heeft luisteren te maken met akkerbouw?! Maar dat is nu juist waar deze gelijkenis over gaat: over luisteren. Goed luisteren. Niet zozeer luisteren met de oren van het lichaam, maar luisteren met de oren van het hart… Jezus zegt: ‘Hoe luisteren jullie? Hoe luisteren wij?’ Daar gaat het vanavond over.

2 Het kader | 01 Jezus verkondiging van het koninkrijk van God
Verschillende reacties op Jezus getuigenis Jezus verkondiging van het koninkrijk van God Laat me kort het kader schetsen waar Lucas 8 in staat. Jezus heeft zich laten dopen, is vervuld van de heilige Geest en verzocht in de woestijn. Daarna keert Hij terug naar Galilea en begint met de verkondiging van het koninkrijk van God: ‘Bekeert u want het koninkrijk van God is nabij!’. En daar waar Jezus komt worden mensen genezen, bevrijd en vergeven. Ook heeft Jezus inmiddels een groep van twaalf vaste leerlingen om zich heen verzameld. Hij heeft hen onderwezen ten aanzien van rijkdom en liefde, huichelarij en het dagelijkse leven. Verschillende reacties op Jezus getuigenis Tegelijkertijd blijkt er steeds meer tegenstand te zijn tegen Jezus onderwijs en bediening. In de stad waar Hij opgegroeid is – Nazaret – wil men Hem in de afgrond storten. En ook de farizeeën en Schriftgeleerden hebben hun bedenkingen bij Jezus. Hij eet met zondaars, Hij vergeeft zonden, Hij geneest op Sabbat. Hij raakt onreine mensen aan en ondermijnt daarmee hun gezag. Zelfs Johannes de Doper – die in de gevangenis zit – weet het allemaal niet meer zo zeker. Hij stuurt wat van zijn leerlingen er op uit om te vragen of Jezus inderdaad degene was die komen zou. Als antwoord daarop legt Jezus uit dat alle tekenen van het koninkrijk worden vervuld in zijn bediening. Jezus besluit deze uitleg aan Johannes de Doper in Lucas 7:23 met de woorden ‘…gelukkig is degene die aan mij geen aanstoot neemt.’

3 De gelijkenis | 02 Een uitbundige zaaier
Een zaad met extreem potentieel Een groeiproces met bedreigingen Van het graan naar de oren De gelijkenis Dan komen we aan bij het hoofdstuk dat we vandaag gelezen hebben. Vers 4 begint met het schetsen van de situatie. Er is een grote menigte aanwezig. Van alle omliggende steden heeft men Jezus gevonden. En met al die mensen voor zich begint Hij deze gelijkenis te vertellen. En ook vanavond wil Jezus spreken tot ons. Een zaaier ging uit om zijn zaad te zaaien. Een gedeelte van het zaad valt langs de weg. Een ander deel valt op rotsachtige bodem. Een derde deel valt tussen de distels. En er is een deel dat valt in vruchtbare grond… Een uitbundige zaaier Het eerste element dat bij het horen van de gelijkenis opvalt, is een zeer uitbundige zaaier. Hij heeft een nogal gulle manier van zaaien. ‘Hier nog een beetje, daar nog een hand vol.’ De zaaier is genereus in zijn manier van zaaien. Hij lijkt er niet om te geven dat een gedeelte van het zaad op onvruchtbare plaatsen valt. Een zaad met extreem potentieel Het tweede opvallende feit – zeker voor hoorders in die tijd – is de opbrengst van het zaad. Het zaad dat in vruchtbare grond valt heeft een extreem potentieel: elke zaadje dat gezaaid wordt levert honderd nieuwe zaden op. Een zevenvoudige oogst was normaal. Een tienvoudige opbrengst was een goede oogst. Een honderdvoudige oogst is overdadig, maar niet ondenkbaar. In Genesis 26:12 wordt gesproken over een honderdvoudige oogst voor Isaak – hoewel daar uitdrukkelijk de zegen van de Heer bij wordt vermeld. Het zaad heeft dus een zeer gezegende uitwerking in deze gelijkenis. Een groeiproces met bedreigingen Daarna gaat Jezus in op de vier soorten grond waar het zaad terecht komt. Je zou deze gelijkenis dan ook eerder ‘de gelijkenis van de grond’ dan de ‘de gelijkenis van de zaaier’ kunnen noemen. Wat Jezus hier doet is het beschrijven van het groeiproces van het zaad. Een deel draagt vrucht, een ander deel van het zaad komt nooit zo ver. Sommige zaden liggen onbeschermd op de akkergrond en worden direct vertrapt of geroofd door wilde vogels. Ze krijgen niet eens de kans om te ontkiemen. Andere zaden groeien wel, maar kunnen geen wortels ontwikkelen. Dan is er nog zaad dat wel opgroeit, maar agressieve distels ontnemen de grond alle voeding zodat er geen vrucht is. En er is een deel van het zaad dat in goede grond valt… het ontwikkelt diepe wortels en draagt vrucht. Van het graan naar de oren Wanneer Jezus dit vertelt heeft roept Hij het in vers 8 uit: ‘Wie oren heeft om te horen, moet goed luisteren!’ Een ogenschijnlijk vreemde conclusie. Jezus lijkt van het ene onderwerp naar het andere over te springen… Er moet wat verwarring zijn opgetreden bij de mensen. Wat bedoelt Jezus hier mee? Ook de discipelen willen graag weten wat Jezus nu precies wil zeggen. Oren om te horen?

4 Het zaad is Gods woord | 03 01 | zaad langs de weg – grond zonder bescherming 02 | zaad op rotsachtige bodem – grond met weerstanden 03 | zaad midden tussen de distels – grond zonder voeding 04 | zaad in vruchtbare grond – grond die ontvankelijk is Het zaad is Gods woord Gelukkig, de gevraagde uitleg komt er – laten we naar de tekst kijken. Jezus begint met een duidelijk statement in vers 11: het zaad is het woord van God. Duidelijker kan het niet. Jezus brengt de verkondiging van het koninkrijk van God, dat is het woord van God. En Hij is uitbundig in zijn spreken. Jezus spreekt over het koninkrijk tot iedereen. Toen…en vandaag. We hebben onze Bijbel waarin we dagelijks Gods woorden kunnen lezen. We hebben een prekenserie gehad over het koninkrijk van God. Jezus heeft daarin gesproken aangaande het koninkrijk van God. Jezus wil het levende Woord in ons midden zijn. Hij is het Woord dat mens geworden is en onder ons heeft gewoond. Als het in deze gelijkenis gaat over het woord van God, gaat het ook over Jezus zelf! Hij is één met dat woord, Hij is de belichaming van dat woord. Wat Jezus zegt, dat is Hij. Wat Jezus preekt, dat doet Hij. Wanneer wij zijn woord ontvangen, ontvangen we Jezus zelf. Wanneer we Jezus woorden afwijzen, wijzen wij Hem zelf af. Dat is best iets om even bij stil te staan. Hoe gaan we om met het woord van God? Hoe gaan wij om met het levende Woord? Geven we Jezus een kans om te spreken in ons leven?! Wie oren heeft om te horen… En dan nog iets over het woord van God: het woord heeft extreme potentie. Elk woord van God heeft het in zich om op te groeien en vrucht te dragen… Onder de zegen van de hemelse Vader maarliefst een honderdvoudige vrucht… Er zit een enorme kracht in de woorden van God! Elk woord dat in goede grond valt heeft het in zich om uw leven te veranderen. Zijn we ons daar van bewust? Verwachten wij dat van Gods woord, wanneer het tot ons komt? Hierna begint Jezus de verschillende soorten grond uit te leggen en toe te passen op zijn hoorders en ook op ons. 01 | zaad langs de weg – grond zonder bescherming We lezen in vers 12: het eerste deel van het zaad valt langs de weg. Het ligt daar open en bloot, kwetsbaar voor bedreigingen. Jezus laat ons zien dat de duivel het woord weg kan graaien uit ons hart. We hebben een hart nodig dat beschermd is tegen de aanvallen van de duivel. Een hart dat niet belast is met duistere zaken. Laten we daarom voor onszelf, voor familieleden, vrienden en Alpha-cursisten het koninkrijksgebed bidden: verlos ons van het kwaad. Als we hier zitten met een onbeschermd hart, dan is de duivel er als de kippen bij om het woord van God weg te pikken. Als we ruimte geven aan de leugens van de duivel, het gaat toch niet helpen, hier heb je niets aan, het zal jou nooit lukken, dan kan het woord van God niet ontkiemen. Dat is de eerste luisterhouding. 02 | zaad op rotsachtige bodem – grond met weerstanden Het tweede deel van het zaad valt op de rotsachtige bodem. Dit zijn mensen die het woord met vreugde aannemen - een uitdrukking die gebruikt wordt voor mensen die tot geloof komen. Het woord van God kan ontkiemen. Maar als hun geloof op de proef wordt gesteld, worden ze afvallig omdat ze geen wortel hebben. Als er een rotsbodem vlak onder de grond zit gebeuren er twee dingen: de wortels kunnen niet diep de grond in groeien en het laagje aarde dat op de rots ligt droogt uit vanwege de hitte van de zon. Als we luisteren met een verhard hart en weerstand bieden tegen Jezus wanneer Hij ons aanspreekt, krijgt ons geloof geen kans om te wortelen. De vraag is ook voor ons: raken wij geworteld op zo’n manier dat beproevingen ons geloof niet kunnen doen wankelen? Wat zijn de stukken rots in ons hart? Hebben we weerstand tegen Jezus? Als we hier zitten of onze Bijbel lezen en we sluiten ons af voor Jezus wanneer Hij spreekt over rijkdom, over getuigen, of over naastenliefde, dan kan het zijn dat ons geloof niet klaar is voor vervolgingen en bedreigingen… 03 | zaad midden tussen de distels – grond zonder voedingsstoffen Een derde deel van het zaad valt tussen de distels. Dit zijn mensen die het woord horen en in zich opnemen, maar ze worden in beslag genomen door zorgen, rijkdom en hedonisme. Hun harten worden verstikt door zorgen over hun gezondheid, financiën, veiligheid en toekomst. Hun harten hebben geen ruimte voor het koninkrijk van God… Ze worden overspoeld door geld, gadgets, een tweede huis of een extreme vakantie. Of, zegt Jezus, hun harten worden gevuld met seks, drank, voedsel en ander genot. Het zaad groeit wel op, maar de grond zelf wordt verstikt en heeft geen levenskracht meer voor het woord van God. We leven in een complexe en drukke tijd. We kunnen in ons leven gemakkelijk verstikt worden door dagelijkse zaken. We worden dan overwoekerd door onze omstandigheden. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer we net een nieuwe baan hebben of wanneer we een eigen bedrijf runnen. Dat geeft een enorme druk… Het kan ook gebeuren wanneer er zorgen zijn in ons leven. Zorgen over onze gezondheid, zorgen over onze eerste levensbehoeften, over onze relaties. Het kan zelfs gebeuren dat we overweldigd worden door hele mooie dingen: verliefdheid, eten, drinken, seks en feestjes. Elk leven en elke levensfase heeft zo zijn eigen distels. Is er in ons leven genoeg ruimte en tijd voor de woorden van God om te groeien? Is ons leven gericht op Gods koninkrijk of op ons eigen koninkrijk? Is Jezus meer dan welkom? Mag Hij de Heer en Koning van ons leven zijn boven al deze dagelijkse dingen? Willen we er voor kiezen om niet alles zomaar over ons heen te laten komen? 04 | zaad in vruchtbare grond – grond die ontvankelijk is Een laatste deel van het zaad valt in vruchtbare grond. Dit zijn mensen met een goed en eerlijk hart, die het woord horen, koesteren en door standvastigheid vrucht dragen. Wat is dat, een goed en eerlijk hart? Dat is een hart vol verwachting, een hart met maar één doel: Jezus volgen. Dat is een hart met één Koning, één streven en één verlangen. Dat is een hart dat bereid is om de woorden van God aandachtig te beluisteren. Een hart zoals Maria dat had toen de engel Gabriel haar aankondigde dat Jezus uit haar zou worden geboren: ‘…en zij bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef er over nadenken.’ Een gedeelte van het woord valt LANGS de weg, een gedeelte valt OP de rotsbodem, een gedeelte TUSSEN de distels en een gedeelte IN vruchtbare grond. Koesteren wij het woord van God op deze laatste manier? Laten we Jezus woorden IN ons hart komen? Dan zullen we vrucht dragen! Als we luisteren met een hart dat bereid is om de woorden te overdenken en Jezus toe te laten in elk gebied van ons leven zullen we honderdvoudig vrucht dragen! Het eerste kenmerk van zo’n luisteraar is dus dat hij of zij Jezus woorden wil overdenken en bewaren. Een ander kenmerk is standvastigheid. Een koninkrijkshart geeft niet zomaar op, maar doorstaat de beproevingen van dit leven. Ondanks alles draagt zo’n luisteraar vrucht. Laten wij ook niet zomaar opgeven, maar laten we luisteren met een standvastige houding. Het kan best even duren voordat we vrucht zien in ons leven, maar als we stand blijven houden zullen we vruchtdragen! We ZULLEN groeien als we ontvankelijk zijn en een levenslange relatie met Jezus aan willen gaan! In eerlijke en standvastige harten kan het woord van God iets moois voort brengen.

5 Let dus goed op… | 04 Wat een zaadje en een lamp gemeen hebben
Let dus goed op hoe jullie luisteren! Wat een zaadje en een lamp gemeen hebben Laten we even terugkeren naar de tekst. In vers spreekt Jezus als aanvulling op de uitleg een andere korte gelijkenis uit. Hij spreekt daar over een lamp. Het kan op ons overkomen als een vreemde ‘move’, maar dat is het bij nader inzien helemaal niet. Jezus legt uit wat het zaad en de lamp met elkaar gemeen hebben. De zaaier heeft met zijn zaad maar één doel voor ogen: vrucht, vrucht en nog eens vrucht! En zo is er ook maar één doel met een lamp: licht geven, schijnen en stralen. Je hebt er niets aan wanneer je een lamp achter de bank of achter een gordijn zet. Een lamp is gemaakt om licht te geven, om te stralen. Een zaadje wordt gezaaid om vrucht te dragen. Let dus goed op hoe jullie luisteren! Daarmee komt Jezus in vers 18 met de grote conclusie van zijn onderwijs… Let dus goed op HOE jullie luisteren! Wat je met de verkondiging van het koninkrijk doet is van groot belang! Het luisteren naar Gods woorden is één ding, maar de manier waarop we luisteren is van levensbelang. Jezus Christus zegt ook tot ONS: let dus goed op hoe jullie luisteren…

6 …hoe jullie luisteren | 05
De hemel is geopend Met als doel: vruchtdragen en schijnen De vraag is hoe wij luisteren De hemel is geopend De hemel is geopend. Het koninkrijk van God is HIER. Het koninkrijk is een koninkrijk dat in volmaaktheid nog zal komen, maar dat al hier is in de belijdenis dat Jezus Heer is. We hoeven niet wanhopig te schreeuwen om een open hemel, onze hemelse Vader heeft de hemel geopend en ten slotte tot ons gesproken door zijn Zoon. Laten we daarom vragen om een open AARDE. Laten we vragen om open oren zodat we in staat zijn om het woord van God te ontvangen en vrucht te laten dragen. Laten we er voor kiezen om ontvankelijk te zijn. Het is Gods verlangen dat de aarde open is voor zijn cadeaus: het zaad van Gods woord en het brood dat eeuwig leven geeft. Jezus is de ware graankorrel. Hij stierf en ontkiemde aan het kruis zodat er vrucht zou zijn. Hij werd op de standaard van het kruis geplaatst om het licht van zijn intense liefde te laten schijnen… Met als doel: vruchtdragen en schijnen En dat is ook Gods doel met onze levens. Vruchtdragen en schijnen als een helder licht. We dragen vrucht wanneer de Vader ons gebruikt om iets van het koninkrijk op aarde te brengen. We dragen vrucht wanneer we voorbede doen voor de gemeente. U draagt vrucht wanneer u als oudere iets van de wijsheid van God probeert over te brengen op een jongere generatie. We dragen vrucht wanneer we in liefde een taak in de gemeente op ons nemen. Jij schijnt een helder licht wanneer je als jongere iets van Jezus liefde, geduld, vrede en blijdschap brengt in je klas of collegebank. We dragen vrucht wanneer we in staat zijn anderen te vergeven. U weerspiegelt Gods licht wanneer u als ouders de genade van God uitleeft in uw huwelijk of in de opvoeding van uw kinderen. We dragen vrucht wanneer we liefhebben. En dat kan alleen als we er op letten hoe we luisteren. De vraag is hoe wij luisteren Ik las deze week de bijlage van CV-Koers over christenvervolging. Daar staat een treffend voorbeeld beschreven van het luisteren dat Jezus bedoelt. Ronald Boyd MacMillan – auteur van het boek ‘volharden in geloof’ – ontmoette een Chinese voorganger die 23 jaar in de cel had gezeten. ‘Ik zei tegen die voorganger: “Ik zal nooit 23 jaar in de gevangens zitten.” Hij vroeg me naar mijn agenda en ik gaf toe dat ik eigenlijk veel te druk ben en dat ik een cel voor mijzelf zou moeten bouwen… Ik dacht nog na over de cel en ontmoette een voorganger die vanwege de politie geen Bijbels kon uitdelen, hoewel hij er genoeg had. Hij gaf in de dorpen waar hij kwam vijf van de honderd mensen een steen. Op elke steen schreef hij een Bijbelvers. De vijf kregen de opdracht een week lang stil te staan bij dat vers. Ze vroegen God om door dat vers heen tot hen te spreken. Na een week kwamen ze bij elkaar om te bespreken wat God hun had geleerd. Daarna gaven ze hun steen door. Jaren later kwam de evangelist terug en ontdekte dat 90% nog steeds christen was. Hij had ontdekt dat het gevaarlijk is om de waarheid sneller te leren dan je haar in praktijk kunt brengen. De bekeerlingen kregen pas na twee jaar een bijbel. Is dit een manier om een ‘cel’ te bouwen? Mijn methode is nu om een dun boekje met Bijbelverzen te gebruiken. Ik schrijf elke week één tekst in dit boekje. Ik denk twee à drie keer per dag na over mijn vers van de week en ik heb ontdekt dat dat tot inzichten leidt die mijn leven veranderen. Want één vers wordt een wereld van ontdekkingen. En het Woord wordt een onderdeel van het hart. Dit is een eenvoudige manier van een cel bouwen voor mijzelf.’ Het probleem zit dus niet in het zaad, dat heeft het in zich om vrucht te dragen. De vraag is hoe wij luisteren. God spreekt, ook vandaag! Dat is geen fantasie, het is de werkelijkheid die God ons aanbiedt wanneer we met Hem wandelen. God heeft ons in Jezus die werkelijkheid aangeboden. We kunnen vruchtdragen! Laten we er van bewust zijn dat dat de mogelijkheid is die God ons biedt. De hemel is geopend – God spreekt – maar de vraag is hoe wij luisteren. Hoe hebt u vandaag geluisterd naar deze overbekende gelijkenis? En hoe wilt u luisteren? Let daar goed op! Amen.