Informatievaardigheden. Niveau 2. Gevorderd. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere.

Presentatie over: "Informatievaardigheden. Niveau 2. Gevorderd. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere."— Transcript van de presentatie:

1 Informatievaardigheden. Niveau 2. Gevorderd. Academiejaar 2010 – 2011 Els Martens & Carl Demeyere

2 Deel 1 : Bepalen van de nood aan informatie: hoe begin ik eraan? Deel 2: De gewenste informatie kunnen vinden: hoe kan ik efficiënt zoeken? Deel 3: De gevonden informatie evalueren op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Het zoekproces evalueren. Deel 4: Beheren van de verzamelde en gecreëerde informatie. Deel 5: De relevantie informatie inpassen in bestaande kennis en communiceren. Deel 6: De informatie met inzicht en correct gebruiken en weergeven in een werkstuk. RODE DELEN DUIDEN AAN WAT GEVORDERDE KENNIS IS Bronnen voor deze presentatie: https://www3.kuleuven.be/zoeken en algemene informatiesessies gegeven door Els Martenshttps://www3.kuleuven.be/zoeken Overzicht van deze presentatie :

3 DEEL 3 De gevonden informatie evalueren op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Het zoekproces evalueren.

4 3.2.2. De student schat de betrouwbaarheid van de informatie in aan de hand van eerder geleerde criteria. 3.3.2. De student beoordeelt de zoekstrategie en stuurt die waar nodig bij. DEEL 3: De gevonden informatie evalueren op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Het zoekproces evalueren.

5 Hoe bruikbaar en betrouwbaar is de informatie die ik gevonden heb? Hoe bepaal ik de bruikbaarheid van mijn zoekresultaten? –De bruikbaarheid van je bronnen De bruikbaarheid van je bronnen wordt bepaald door de mate waarin zij een relevant antwoord geven op de vragen die je bij de probleemstelling geformuleerd hebt. Stel jezelf de vraag of de bron bijdraagt aan je kennis over het onderwerp waarover je informatie opzoekt en/of de sleutel biedt tot de oplossing van een (deel)probleem. Je krijgt een algemeen beeld van de inhoud van de bron als je aandachtig volgende elementen bekijkt: –de titel –de korte inhoud (abstract, samenvatting) –de bijhorende trefwoorden (subjects, keywords) –de inhoudstafel –de inleiding en het besluit –de literatuurlijst –de tabellen, grafieken –op die manier zal je snel ontdekken of je bronnen elkaar aanvullen of overlappen. DEEL 3: De gevonden informatie evalueren op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Het zoekproces evalueren.

6 Hoe bruikbaar en betrouwbaar is de informatie die ik gevonden heb? Hoe evalueer ik de betrouwbaarheid van de gevonden informatie? –Student kan de kenmerken van de bron zelf inschatten Niet alle informatie die voor jou bruikbaar is, is ook betrouwbaar. Om dat vast te stellen, moet je je bronnen aan een aantal criteria toetsen. Actualiteit –Om de actualiteit van de gevonden informatie te controleren, kan je de publicatiedatum nakijken. Ga na of de bron niet verouderd is, maar oordeel niet te snel. Recente bronnen kunnen toch achterhaalde informatie bevatten. Een oudere bron kan daarentegen nog actuele informatie bevatten (een boek uit 1970 over wiskunde) of heb je soms nodig om een overzicht van een bepaald onderwerp te krijgen. Filosofische en geschiedkundige informatie is bijvoorbeeld veel minder tijdgebonden dan juridische of geneeskundige informatie. Auteurs –Ga na wie de informatie heeft geschreven. Staat de opleiding, het huidig beroep of de functie van de auteur(s) vermeld in de tekst? Is hij/zij een specialist in het onderwerp waarover je informatie zoekt? Is hij/zij verbonden aan een universiteit of instelling? Dit alles kan je nagaan door de auteursnaam op te zoeken in Google, de catalogus of een databank. Uitgever –Wie heeft de informatie gepubliceerd? Voor wetenschappelijke informatie zou dat een erkend wetenschappelijke uitgever moeten zijn (bijvoorbeeld Sage Publications of Springer). Steeds meer (wetenschappelijke) informatie wordt ook niet-commercieel uitgegeven en is vrij beschikbaar (“open access”) via databanken (bijvoorbeeld DOAJ: Directory of Open Access Journals) of sites van universiteiten en instellingen. Bij websites kan de URL je een aanwijzing geven over de persoon of organisatie die de informatie publiceerde. Doel(publiek) en objectiviteit –Voor wie en met welk doel is de informatie gepubliceerd? Om te informeren, te overtuigen, reclame te maken? Elk type bron heeft zijn eigen kenmerken. Ook de gebruikte taal kan helpen bij het beoordelen van de objectiviteit van een bron. DEEL 3: De gevonden informatie evalueren op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Het zoekproces evalueren.

7 Hoe bruikbaar en betrouwbaar is de informatie die ik gevonden heb? Hoe evalueer ik de betrouwbaarheid van de gevonden informatie? –Student kan de intrinsieke kenmerken van de bron zelf inschatten Literatuurlijst –Zijn er voldoende (recente) bronnen en worden deze correct geciteerd in de tekst? Zijn er ook bronvermeldingen bij de figuren en tabellen? Is de literatuurlijst consistent opgebouwd? Komen de verwijzingen in de tekst overeen met de referenties in de lijst? Inhoud –Is de inhoud juist, controleerbaar, volledig? Enkele bronnen uit de literatuurlijst bekijken en de inhoud van verschillende bronnen met elkaar vergelijken kunnen helpen om deze vragen te beantwoorden. Onderzoeksmethode –Bij de rapportering van onderzoeksresultaten in een wetenschappelijke bron kan je nagaan of de aangewende onderzoeksmethode correct en voldoende uitgebreid omschreven is. Ga na of de onderzoekspopulatie, de data-verzameling en de statistische methode klaar en duidelijk toegelicht worden. Controleer of de gekozen methode aansluit bij de onderzoeksvragen. Taal –De taal kan een aanwijzing zijn over de objectiviteit en kunde van een auteur. Schrijft hij/zij in objectieve bewoordingen of is alles eerder emotioneel geladen? Gebruikt hij/zij veel vaktermen of eerder algemene formuleringen? Staan er veel taalfouten in de tekst? Opbouw van de tekst –Ga na of er een logische opbouw is. Worden de argumenten voldoende onderbouwd en sluiten de verschillende delen van de tekst goed op elkaar aan? DEEL 3: De gevonden informatie evalueren op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Het zoekproces evalueren.

8 Hoe bruikbaar en betrouwbaar is de informatie die ik gevonden heb? Hoe evalueer ik de betrouwbaarheid van de gevonden informatie? –Student kan de externe factoren van de bron zelf inschatten Er zijn verschillende manier om je eigen mening over een bron te toetsen aan het oordeel van anderen. –Peer review De beoordeling door collega’s specialisten van een wetenschappelijke tekst voordat die effectief verschijnt. Veel wetenschappelijke tijdschriften hebben een redactie die artikels pas voor publicatie aanvaarden nadat specialisten in het domein ze hebben goedgekeurd. In bepaalde databanken kun je in je zoekopdracht bepalen dat je enkel “peer reviewed” artikels in je resultatenlijst wil. –Recensies Je kan het oordeel van specialisten ook vinden aan de hand van recensies die in tijdschriften en op het internet verschijnen. –Citaties wijzen er op hoe vaak een bron gebruikt wordt. Let op: veel citaties betekenen niet noodzakelijk dat die bron positief gewaardeerd wordt. –Impactfactor Voor bepaalde tijdschriften bestaat de mogelijkheid om de impactfactor van het tijdschrift te controleren. De impactfactor is een maatstaf waarmee onderzoekers kunnen nagaan hoe belangrijk het tijdschrift is voor een bepaald onderzoeksterrein. Het is een relatieve maat waarbij men vertrekt van hoeveel keer er gerefereerd is naar alle artikels die recent in dat tijdschrift verschenen zijn, en dat getal deelt door het totale aantal artikels dat in dezelfde periode in dat tijdschrift verschenen is. DEEL 3: De gevonden informatie evalueren op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Het zoekproces evalueren.

9 Voorbeeld van een opdracht –Bespreek in groep de bruikbaarheid en betrouwbaarheid van een opgegeven informatiebron aan de hand van de kenmerken (intrinsieke en externe) DEEL 3: De gevonden informatie evalueren op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Het zoekproces evalueren.

10 –Bruikbaar materiaal over dit onderdeel: https://associatie.kuleuven.be/zoeken (in opbouw)https://associatie.kuleuven.be/zoeken http://tilt.ihol.nl/ http://www.zoekprof.nl/achtergronden/betrouwbaarheid- informatie.htmlhttp://www.zoekprof.nl/achtergronden/betrouwbaarheid- informatie.html http://learning.themanchestercollege.ac.uk/lrc/resources/study_biblio g/study_reliable_web.htmhttp://learning.themanchestercollege.ac.uk/lrc/resources/study_biblio g/study_reliable_web.htm DEEL 3: De gevonden informatie evalueren op bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Het zoekproces evalueren.