Oncologische Revalidatie

Presentatie over: "Oncologische Revalidatie"— Transcript van de presentatie:

1 Oncologische Revalidatie
NVFG Najaarscongres 2010 Kanker bij ouderen Thema Oncologische Revalidatie Dr. J.P. van den Berg, Revalidatiearts MMC Amersfoort

2 Oncologische Revalidatie bij ouderen
Inleiding Herstel en Balans Richtlijn Oncologische Revalidatie Signalering problematiek Casus De toekomst Conclusie NVFG Najaarscongres Kanker bij ouderen

3 Leeftijdsverdeling Kanker incidentie
40% tussen 60 en 75 jaar oud; van deze groep is 30% 75 jaar of ouder 9% jonger dan 45 jaar Kinderen <15 jaar vormen slechts 0,6% van alle nieuwe kanker patiënten NVFG Najaarscongres 2010

4 Vormen van Kanker 1. Borstkanker > 13.000 patiënten
Oncologische Revalidatie Vormen van Kanker 1. Borstkanker > patiënten 2. Darmkanker > patiënten 3. Longkanker > patiënten 4. Huidkanker > patiënten 5. Prostaatkanker > patiënten 1 t/m 5: 2/3 van alle nieuwe kankerpatiënten NVFG Najaarscongres 2010

5 Oncologische Revalidatie
Inleiding Er kwamen vele signalen uit onderzoek en praktijk dat patiënten na de behandeling voor kanker, klachten overhouden, die hun kwaliteit van leven en re-integratie in de maatschappij belemmeren Het Integraal Kankercentrum Limburg heeft in 1996 het initiatief genomen om een revalidatieprogramma te ontwikkelen voor kankerpatiënten. (Herstel & Balans) NVFG Najaarscongres 2010

6 Indicaties Herstel & Balans
Oncologische Revalidatie Indicaties Herstel & Balans 18 jaar of ouder Patiënt heeft een vorm van kanker (gehad) en de primaire behandelingen is afgerond Patiënt heeft last van beperkingen: lichamelijk, psychisch en/of sociaal  Lichamelijke beperkingen: verminderde belastbaarheid, vermoeidheid, activiteiten minder lang of niet meer kunnen uitvoeren. Beperkingen op psychisch en sociaal gebied: emotionele instabiliteit, angst, somberheid of depressiviteit, nervositeit of onzekerheid, slecht slapen, moeite met concentreren, minder evenwichtig sociaal functioneren. Patiënt moet aan een groepsprogramma deel kunnen nemen NVFG Najaarscongres 2010

7 Contra-indicaties H&B
Oncologische Revalidatie Contra-indicaties H&B Ernstige lichamelijke risico′s door kanker, een andere ziekte of medicatie Ernstige stoornissen in geheugen, aandacht, concentratie en/of psychisch functioneren Beperkende bijwerkingen van behandeling of medicatie NVFG Najaarscongres 2010

8 Oncologische Revalidatie
Fysieke module Methodiek: individuele fysieke training en groepsbeweging met sport- en spelactiviteiten, ontspanningsoefeningen, oefenen van basisvaardigheden, zo mogelijk bewegen in water Thema’s: conditionele vaardigheden, uithoudingsvermogen, bewegingsangst,verdeling en dosering van kracht, energie en uithoudingsvermogen, plezier in bewegen,sportmogelijkheden, etc. NVFG Najaarscongres 2010

9 Psycho-educatieve module
Oncologische Revalidatie Psycho-educatieve module Methodiek: voorlichting, gedragsgeoriënteerde groepsgesprekken, gestructureerd lotgenotencontact Thema’s: stressreductie,verwerkingsstrategieën, inspanningsfysiologie/trainingsleer, toekomstperspectief,verwijsmogelijkheden, etc. NVFG Najaarscongres 2010

10 H&B locaties in Nederland
Oncologische Revalidatie H&B locaties in Nederland Meer dan 60 locaties in Nederland Aan het eind van het programma rapporteren de deelnemers een vermindering van vermoeidheid en psychische klachten, en beter sociaal functioneren. Zij geven aan de activiteiten in werk, huis en vrije tijd beter te kunnen oppakken. Deze positieve effecten zijn blijvend op de langere termijn. NVFG Najaarscongres 2010

11 Oncologische Revalidatie
Dankzij medische ontwikkelingen overleeft zo'n 50 % van de patiënten meer dan 5 jaar de ziekte kanker. Daarmee wordt kanker steeds meer als een chronische ziekte beschouwd. nieuwe patiënten met kanker per jaar in 2003, verwachting: toename tot NP per jaar in 2015 patiënten leeft met (gevolgen van) kanker in 2000, verwachting: toename tot in 2015 (NKR 2010) NVFG Najaarscongres 2010

12 Oncologische Revalidatie
Meer dan 60% van de patiënten heeft klachten van verminderde fysieke en mentale belastbaarheid (zonmw.nl) De Gezondheidsraad onderstreept belang van oncologische revalidatie als onderdeel van nazorgplan (rapport ‘Nacontrole in de Oncologie’, maart 2007) NVFG Najaarscongres 2010

13 College voor zorgverzekeringen 2009
Oncologische Revalidatie College voor zorgverzekeringen 2009 “Oncologische revalidatie maakt onderdeel uit van geneeskundige zorg en valt daarmee aan te merken als verzekerde zorg binnen het basis Pakket” NVFG Najaarscongres 2010

14 Doelstelling oncologische revalidatie richtlijn
VIKC doelstelling richtlijn: Elke volwassen (ex)kankerpatiënt met (rest)klachten door de ziekte en de behandeling hiervan, krijgt tijdig en op maat een oncologisch revalidatie programma aangeboden NVFG Najaarscongres 2010

15 Richtlijn ontwikkeling 2009-2010
Oncologische Revalidatie Richtlijn ontwikkeling Richtlijn beschrijft signalering van klachten van oncologische patiënten, het intakeproces voorafgaand aan de oncologische revalidatie en interventies binnen de revalidatie in de curatieve en palliatieve fase. (evidence-based) Interventies bevatten tenminste een fysieke training. Richtlijn wordt gepresenteerd. Implementatie NVFG Najaarscongres 2010

16 Oncologische Revalidatie
NVFG Voorjaarscongres 2010

17 Lastmeter: signaleringsinstrument
Oncologische Revalidatie Lastmeter: signaleringsinstrument Praktische problemen Gezins- / sociale problemen Emotionele problemen Religieuze/spirituele problemen Lichamelijke problemen Last thermometer NVFG Najaarscongres 2010

18 Oncologische Revalidatie
NVFG Najaarscongres 2010

19 Aanvullende signalering
Oncologische Revalidatie Aanvullende signalering Depressie vragenlijst VAS vermoeidheid Patiënt specifieke klachtenlijst NVFG Najaarscongres 2010

20 Inclusiecriteria oncologische revalidatie
Fysiek minder belastbaar dan voorheen; verminderde kracht en conditie Vermoeidheidsklachten Psychische problemen (angst, depressie) Verstoring van het sociaal functioneren in werk/relaties/ gezinsrol/hobbies Hulpvraag NVFG Najaarscongres 2010

21 Verschillende vormen in verschillende fasen
Oncologische Revalidatie Verschillende vormen in verschillende fasen 1. Revalidatie tijdens curatieve behandeling 2. Revalidatie na afloop curatieve behandeling 3. Revalidatie in palliatieve fase NVFG Najaarscongres 2010

22 Casus Mevrouw B. Geboren 1934, (76 jaar) Weduwe, 4 kinderen
Oncologische Revalidatie Casus Mevrouw B. Geboren 1934, (76 jaar) Weduwe, 4 kinderen Senioren woning Fiets of openbaar vervoer Huishouden zelfstandig NVFG Najaarscongres 2010

23 Casus mevr. B Juli 2009 hemicolectomie ivm adenocarcinoom coecum.
Oncologische Revalidatie Casus mevr. B Juli 2009 hemicolectomie ivm adenocarcinoom coecum. P.O. pyelonefritis en diverticulitis Geen chemotherapie of bestraling Ernstig vermoeid en emotioneel labiel Premorbide: actieve vrouw; fietste 20 km en lopen > 1 uur; emotioneel stabiel NVFG Najaarscongres 2010

24 Oncologische Revalidatie
Casus mevr. B Last thermometer 6: vrij veel last gehad in afgelopen week van klachten op lichamelijk, emotioneel, sociaal en praktisch gebied. Verwijzing door internist naar Revalidatiearts Aanvullende signalering: geen depressie, wel hoge VAS vermoeidheid en patiënt specifieke klachten schaal Indicatie voor individueel oncologisch revalidatieprogramma (Curatief) NVFG Najaarscongres 2010

25 Casus mevr. B Doelstellingen:
Oncologische Revalidatie Casus mevr. B Doelstellingen: 1. Fysieke belastbaarheid verbeteren, afname vermoeidheidsklachten 2. Goede energie verdeling over de dag en week middels de “aktiviteitenweger”. 3. Begeleiding verwerking; hanteren adequate copingstijl en inventarisatie stresserende factoren. NVFG Najaarscongres 2010

26 Casus mevr. B Effect behandeling 3 maanden:
Oncologische Revalidatie Casus mevr. B Effect behandeling 3 maanden: Fysieke belastbaarheid is verbeterd: kan weer 15 km fietsen en 1 uur wandelen Vermoeidheidsklachten afgenomen: verdeelt energie goed over de dag Mentaal stabieler: geeft emoties de ruimte, communiceert goed met de omgeving, stelt grenzen,hanteert adequate copingstijl NVFG Najaarscongres 2010

27 Oncologische Revalidatie
De Toekomst Implementatie evidence-based Richtlijn Oncologische Revalidatie door netwerkvorming, regionaal en landelijk ( ). Ketenzorg met gerichte procesafspraken. Wetenschappelijk onderzoek NVFG Najaarscongres 2010

28 Oncologische Revalidatie
CONCLUSIE Oncologische Revalidatie is onderdeel van het gehele zorgtraject van de oncologische patiënt: startend in de behandelfase, doorlopend in herstelfase en palliatieve fase. Signalering van klachten op fysiek en psycho-sociaal terrein: o.a de Lastmeter Doorverwijzing voor uitgebreide intake voor indicatie bepaling behandeling, zeker ook voor de oudere kankerpatiënt (Zorg op maat) NVFG Najaarscongres 2010

29 Dank voor Uw aandacht !