Pensioenfondsen en de kredietcrisis Prof. Dr. Olaf Sleijpen Managing Director Institutional Clients, APG Group Lid Directieraad, Cordares Holding Professor.

Presentatie over: "Pensioenfondsen en de kredietcrisis Prof. Dr. Olaf Sleijpen Managing Director Institutional Clients, APG Group Lid Directieraad, Cordares Holding Professor."— Transcript van de presentatie:

1 Pensioenfondsen en de kredietcrisis Prof. Dr. Olaf Sleijpen Managing Director Institutional Clients, APG Group Lid Directieraad, Cordares Holding Professor of European Economic Policy, University of Maastricht Maastricht, 8 juni 2009

2 2 Het Nederlandse pensioenstelsel

3 3 Financiële markten in 2008

4 4 Aandelenmarkten in 2008

5 5 Marktwaarde banken

6 6 Pensioenfondsen en de financiële crisis

7 7 Dekkingsgraden van enkele grote Nederlandse pensioenfondsen Ultimo 2008Verschil t.o.v. ultimo 2007 ABP90%-50% PfZW92%-56% PMT87%-54% PME90%-45% Bouw103%-35%

8 8 Beleggingsrendementen van enkele grote pensioenfondsen 2008 (excl. rentehedge) ABP-20%-22% PfZW-20%-26% PMT-21%nb PME-18%-27% Bouw-16%nb

9 9 Een schok zonder precedent Dekkingsgraad Q2 2008143,2% VEV dekkingsgraad Q2 2008121,9% Dekkingsgraad bij DNB schok met correlatie 1 tussen schokken 112,3% Gerealiseerde dekkingsgraad Q4 2008103,7% Stresstest voor één van de pensioenfondsen die APG Groep bedient

10 10 De waardering van pensioenverplichtingen RenteWaarde verplichtingen 3%863 4%822 5%784 6%747 Stel dat iemand de toezegging heeft gekregen om over 5 jaar een bedrag van 1000 euro te ontvangen. Wat is de waarde van deze verplichting op de balans van degene die de toezegging heeft gedaan?

11 11 Dekkingsgraden in perspectief RenteDekkingsgraad (schatting) 3,6% (Swaprente ultimo 2008) 90% 4% (oude vaste rekenrente) 95% 5%110% 6%126%

12 12 30-jaars swaprente 1999 - 2009 Max: 6,42% Min: 2,52% Gem: 4,5%

13 13 Het glas is half vol…

14 14 Herstelplannen Reservetekort –Hersteltermijn van 15 jaren Dekkingstekort –Hersteltermijn van 3 jaren, (tijdelijk) opgerekt naar 5 jaren Herstelplan goed te keuren door DNB op basis van: –Voorgeschreven maximale en minimale waarden voor relevante parameters –Herstel binnen voorgeschreven periode Aanpassingsinstrumenten –Geen of gedeeltelijke indexatie –Premieverhoging –Korten pensioenrechten (ultimum remedium)

15 15 Vooruitblik Bij spoedig herstel financiële markten: Snel herstel dekkingsgraden Structurele problemen blijven wellicht onopgelost –Intergenerationele solidariteit –Consolidatiebehoefte Eventuele inflatie Bij traag herstel financiële markten: Mogelijk ingrijpende maatregelen (rechtenkorting) Blijvend ondermijnd vertrouwen (lang geen of weinig indexatie) Versobering regelingen en mogelijk verschuiving naar individuele pensioenregelingen