Download de presentatie
De presentatie wordt gedownload. Even geduld aub
GepubliceerdRené Boender Laatst gewijzigd meer dan 10 jaar geleden
1
Neurobiologische en psychologische aspecten van trauma
Frits Boer AMC – de Bascule IGSR Masterclass 14 november 2011
2
Moeder Natuur heeft ons een survival kit meegegeven, met o.a.:
Bloedstolling Wondgenezing Schrikreactie
3
Bloedstolling
4
Wondgenezing
5
Schrikreactie
6
Schrikreactie
7
Schrikreactie
8
Schrikreactie
9
Het vreessysteem
10
Het vreessysteem
11
Het vreessysteem 80 ms
12
Het vreessysteem 150 ms 80 ms
13
Het vreessysteem 150 ms Bij 60 km/uur: 80 ms
14
Het vreessysteem 150 ms Bij 60 km/uur: 70 ms = 116 cm 80 ms
15
Het vreessysteem 150 ms Bij 60 km/uur: 70 ms = 116 cm 80 ms
16
Gevaar Gevaar, of de dreiging daarvan, activeert het vreessysteem
17
Het vreessysteem Amygdala stimuleert: Schrikreflex ‘Bevriezen’
Bijniermerg: adrenaline Bijnierschors: cortisol Samen: de vrees-reactie
18
Het vreessysteem Bijniermerg: adrenaline
Lichaam wordt in optimale toestand gebracht op gevaar te reageren Bijnierschors: cortisol Lichaam wordt in staat gesteld stress-volle situatie langer te doorstaan
19
Het vreessysteem Lichaam wordt door cortisol in staat gesteld stress-volle situatie langer te doorstaan – o.a. door: Eiwit in spieren afbreken om glucose (energie) te leveren Onderdrukken immuunsysteem Remming botvorming Onderdrukken voortplanting
20
Het vreessysteem Op gevaar reageren: Arousal: fight or flight
Wanneer dit niet helpt: Freeze or surrender [immobilized response]
21
Het vreessysteem Op gevaar reageren: Arousal: fight or flight
Cognitieve verandering: kokervormig blikveld, alleen aandacht voor: bron gevaar ontsnappingsmogelijkheden De rest wordt niet meer waargenomen
22
Het vreessysteem Wanneer dit niet helpt:
Freeze or surrender [immobilized response] Cognitieve verandering: Verlaagd bewustzijn of dissociatie Verminderde waarneming omgeving
23
Maar kinderen? Kinderen kunnen het nog niet zelf Vreesreactie:
Bescherming zoeken (gehechtheidssysteem) Risico-taxatie door kijken naar gezicht beschermer (social referencing)
24
Maar kinderen? Bescherming zoeken
25
Maar kinderen? Bescherming zoeken
26
Maar kinderen? Social referencing
27
Visual cliff
28
Social referencing
29
Social referencing
30
Alleen kinderen? Bescherming zoeken: Vakantie vreemd land, gids weg
Social referencing: Stewardess bij turbulentie
31
Alleen kinderen? Maar ook:
Angst van een ander kun je niet negeren: ziet hij iets dat ook voor jou belangrijk is?
32
Even de tussenstand opmaken:
Vrees treedt automatisch op We veranderen erdoor om beter te kunnen reageren Wij betalen ook een prijs: Minder aandacht voor andere dingen Lichamelijke functies onderdrukt Prima, zolang stress niet te lang duurt
33
Even de tussenstand opmaken:
Primaire reactie kinderen: bescherming zoeken Maar wat als de beschermer zelf de vrees teweegbrengt? Dus bij kindermishandeling door ouder faalt primaire reactie
34
Even de tussenstand opmaken:
Risicotaxatie van kinderen: ouder is informatiebron Dus angst van de ouder kan angst bij kind vergroten Maar ook volwassene wordt beïnvloed door angst van mensen rondom
35
Van gevaar moet je leren
Normaal (‘adaptief’) Posttraumatische groei Pathologisch (‘maladaptief’) Posttraumatische stoornissen
36
Van gevaar moet je leren
Posttraumatische groei: Wanneer verwerking mogelijk is Posttraumatische stoornissen Wanneer verwerking stagneert
37
PTSS ‘Het systeem blijft hangen’:
Er wordt teveel tegelijk gevraagd van de verwerkingscapaciteit van de hersenen Onderdelen van verwerking gaan los van elkaar eigen leven leiden
38
Maar kinderen? Herbelevingen Vermijding/afstomping reactiviteit
Angsten & dromen meer algemeen (monsters) Posttraumatisch spel Vermijding/afstomping reactiviteit Verarming of staken spel Middelengebruik Riskant gedrag
39
Maar kinderen? Verhoogde prikkelbaarheid
Slaapstoornisen, hyperactief gedrag
40
Niet alleen PTSS Acute stress-stoornis:
Subjectief gevoel van verdoving, onthechting of afwezigheid van emotionele reacties, vermindering van het bewust zijn (‘in een waas verkeren’) Derealisatie/ depersonalisatie Dissociatieve amnesie (belangrijke aspecten gebeurtenissen niet kunnen herinneren) Duur: twee dagen tot vier weken Risico op PTSS verhoogd (interveniëren!)
41
Niet alleen PTSS Bij chronische traumatisering:
Traumaontwikkelings-stoornis: Affect en fysiologische disregulatie Aandacht en gedrag disregulatie Zelf en Relatie disregulatie
42
Traumagerelateerde problemen kinderen
Door: Dreiging Verlies Verhuizing(en) Kwetsbaarheid Traumasymptomatologie ouders Aantasting sociale steun netwerken
43
Traumagerelateerde problemen kinderen
Schokkende gebeurtenis: Langdurige psychische stoornissen bij circa 20% PTSS, maar niet alléén – ook: Angststoornissen Stemmingsstoornissen Gedragsstoornissen Leerstoornissen
44
Verwerking Wereldbeeld bijstellen: dit schokkende kan dus ook gebeuren
Amygdala heeft patroon van schokkende gebeurtenis opgeslagen (onbewust) Allerlei zintuiglijke indrukken (trauma herinneringen) geven schrikreactie Door ervaring ontdekken dat deze indrukken niet altijd met gevaar gepaard gaan
45
Verwerking Verhoogd waakzaam – beducht voor herhaling
Verhoogd reactief – klaar om te reageren Wanneer gevaar uitblijft langzame normalisering
46
Verwerking Verhoogde waakzaamheid en verhoogde reactiviteit kost veel energie, daarom ook: Verdoving – algemeen minder reactief Gevoelsmatige afstomping Dissociatie: minder reactief, vooral voor trauma herinneringen
47
Verwerking Het innerlijk beeld van de wereld moet worden bijgesteld
Officieel: aanpassen cognitieve schema’s Dit kost tijd – intrusies dwingen je ermee bezig zijn
48
Verwerking Ook relatie tot medemens moet worden bijgesteld
Wie kun je nog vertrouwen? Wie kan je bescherming bieden?
49
Verwerking Ook relatie tot zelf moet worden bijgesteld
Ben ik zo weerloos? Ben ik zo’n slappeling?
50
Verwerking Omdat verwerking veel energie kost:
Meer rust en slaap nodig Soms terugval (regressie) in algemene niveau van functioneren Emotioneel labieler (tranen zitten los; soms opeens driftig)
51
Verwerking Maar als verwerking lukt: Herstel functioneren
Groei persoonlijkheid Meer weerbaar Verantwoordelijker Socialer
52
Dank u voor uw aandacht! f.boer@amc.uva.nl
Verwante presentaties
© 2024 SlidePlayer.nl Inc.
All rights reserved.