De behandeling van ADHD bij kinderen: er is meer dan medicatie

Presentatie over: "De behandeling van ADHD bij kinderen: er is meer dan medicatie"— Transcript van de presentatie:

1

2 De behandeling van ADHD bij kinderen: er is meer dan medicatie
Thema: ADHD De behandeling van ADHD bij kinderen: er is meer dan medicatie Dr. Barbara van den Hoofdakker Klinisch psycholoog

3 Deze presentatie De behandeling van ADHD bij kinderen
Welke behandelmogelijkheden zijn er? Wat weten we over de werkzaamheid van behandelingen? Wat is een oudertraining? Wat zegt ons onderzoek over de werkzaamheid van oudertraining? Welk vervolgonderzoek doen we?

4 Behandeling: welke mogelijkheden?
Medicatie - Methylfenidaat (ritalin) Gedragstherapie Oudertrainingen Leerkrachttrainingen - Kindtrainingen Recente ontwikkelingen: neurofeedback werkgeheugen-training dieet training in planning- en organisatievaardigheden

5 Vergelijking effecten medicatie en gedragstherapie
klein effect; medium effect; > 0.8 groot effect ADHD symptomen Gedrags- problemen Med GT Ouders als informant 1.53 0.87 0.61 0.66 Leerkrachten als informant 1.83 0.75 1.08 0.43 Med = medicatie (methylfenidaat) GT = gedragstherapie

6 Wat is oudertraining? Ouders leren gedragstherapeutische technieken toepassen Technieken hebben wetenschappelijke basis Training door instructie en oefening

7 Waarom gedragstherapeutische technieken?
Situatie Gedrag Gevolg Situaties lokken gedrag uit Reacties beïnvloeden gedrag

8 Wat is er bijzonder aan de opvoeding van een kind met ADHD en gedragsproblemen?
Verminderde en afwijkende gevoeligheid voor beloning Verminderde gevoeligheid voor straf en negatieve gevolgen van gedrag Aanleren van adequaat gedrag door het kind verloopt hierdoor moeizamer dan “normaal” Aanleren van adequaat opvoedersgedrag verloopt moeizamer: minder positieve feedback van het kind

9 Hoe gaat een oudertraining in z’n werk?
Individueel 1 ouder of ouderpaar 1 therapeut 13 zittingen Groep ouders van 6 kinderen en 2 therapeuten

10 Welke vaardigheden leren ouders?
Gewenst gedrag uitlokken Gewenst gedrag versterken Ongewenst gedrag verzwakken

11 Voorbeelden Regels 4-4-2017 Dit mag nooit van mij
Dit mag soms wel, soms niet van mij Dit mag altijd van mij

12 Voorbeelden Instructies 4-4-2017
Ik vind dit een onduidelijke instructie Ik weet het niet Ik vind dit een duidelijke instructie

13 Voorbeelden Prijzen, negeren of straffen, wat zou u doen? 4-4-2017
Ik spreek het kind vermanend toe Ik trek me er niks van aan en negeer het gedrag Ik prijs het kind

14 Waarom verder onderzoek naar oudertraining?
Grote verschillen in (inter)nationale behandelrichtlijnen Wanneer oudertraining, wanneer medicatie, wanneer combinatie? Oudertraining nog niet eerder in Nederland onderzocht Onduidelijk voor wie oudertraining meer of juist minder geschikt is

15 Wat vinden we in onderzoek?
UMCG en Accare Universitair Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie deden onderzoek: Vergelijking van oudertraining met wachtlijst oudertraining (RCT) Beide groepen kregen doorlopende routinezorg 50% van de kinderen gebruikte medicatie Kinderen hadden ADHD en gedragsproblemen

16 Effect op gedragsproblemen

17 Effect op internaliserende problemen

18 Lopende onderzoeken Bij welke kinderen en ouders werkt een oudertraining goed en bij welke juist minder goed? Doen factoren bij het kind ertoe? bijvoorbeeld: zwaarte van de problematiek (comorbiditeit) genetische factoren gebruik van medicatie Doen factoren bij de ouders ertoe? bijvoorbeeld: depressie bij een van beide ouders ADHD bij een van beide ouders zelfvertrouwen als opvoeder - ja - ja - nee – moeders ? vaders ? – moeders ? vaders ja – moeders ? vaders ja

19 Vervolgonderzoeken Onderzoek naar behandelingen voor kinderen die onvoldoende reageren op oudertraining 1. Behandelingen voor jonge kinderen met ADHD symptomen en gedragsproblemen (STAP studie) 2. Thuisbehandeling bij kinderen met ADHD en gedragsproblemen

20 Hartelijk dank voor uw aandacht (en concentratie)!