Bodemkaart Veengebieden provincie Utrecht en

Presentatie over: "Bodemkaart Veengebieden provincie Utrecht en"— Transcript van de presentatie:

1 Bodemkaart Veengebieden provincie Utrecht en
kwetsbaarheid voor oxidatie van organische stof Hans van Vugt – provincie Utrecht Esther Stouthamer – Universiteit Utrecht

2 Aanleiding Streekplan provincie Utrecht : Beleid m.b.t. tegengaan bodemdaling Concept-streekplan: Verbod om bodem te bewerken (scheuren en ploegen) PS stelt in amendement als voorwaarde: beschikken over adequate bodemkaart Actuele gegevens bodemgesteldheid noodzakelijk c.q. nieuwe bodemkaart

3 Universiteit Utrecht, Dept. Fysische Geografie Tauw bv
Opdrachtgever Provincie Utrecht Uitvoering Universiteit Utrecht, Dept. Fysische Geografie Tauw bv In nauw overleg met provincie Utrecht Opdracht 1. Actualiseren bodemkaart 2. In kaart brengen kwetsbare gebieden voor bodemdaling

4 Bodemdaling 1. Isostatische bodemdaling 2. Tektonische bodemdaling 3. Zakking a.g.v. oxidatie inklinking krimp zetting

5 Oxidatie Afbraak van organisch materiaal door zuurstof. Boven grondwaterspiegel zuurstof in de bodem. Extra zuurstof in de bodem door: verlaging grondwaterstand ploegen en scheuren bioturbatie

6 Kwetsbaarheid veengronden voor bodemdaling
Aanwezigheid en dikte minerale deklaag Diepte en dikte van moerige lagen in bodemprofiel Organisch stofgehalte moerige materiaal Aanwezigheid minerale ondergrond Diepte van bodembewerking Grondwaterstanden

7 Gemaakte kaarten Bodemkaart Veengebieden provincie Utrecht, schaal 1:25.000 Kwetsbaarheid voor oxidatie van organische stof, schaal 1:50.000 Kwetsbaarheid voor oxidatie van organische stof bij bodembewerking, schaal 1:50.000 Grondwatertrappenkaart Veengebieden provincie Utrecht, schaal 1:25.000

8 Gekarteerde gebied ca. 600 km2

9 Definities Moerig materiaal: bodemmateriaal dat voor tenminste 15 tot 25 massa% uit organische stof bestaat. Veengronden: binnen zone tot 80 cm diepte, moerig materiaal over aaneengesloten dikte van minimaal 40 cm. Moerige gronden: bodems met moerige bovengrond van maximaal 40 cm dikte of een moerige tussenlaag van 5-40 cm die binnen 40 cm diepte begint. Veengronden zijn moerige gronden, maar ook drechtvaaggronden zijn moerige gronden. Minerale gronden: binnen zone tot 80 cm diepte mineraal materiaal met dikte van tenminste 40 cm. De Bakker & Schelling (1966)

10 Karteerproces Verzamelen bestaande data Oude bodemkaarten
Oudere / andere karteringen AHN Bestaande boorgegevens Verzamelen nieuwe data Data interpreteren Kaart tekenen Kaart digitaliseren Foto: Peeters

11 Genese Berendsen (1982)

12 Actueel Hoogtebestand Nederland
Rijkswaterstaat- AGI (2005)

13 Meerwaarde AHN voor kartering
Rijkswaterstaat- AGI (2005)

14 Oude versus nieuwe Bodemkaart
andere schaal meer detail landschapsgenese afname areaal moerige gronden

15 Kwetsbaarheid voor oxidatie van organische stof
Aanwezigheid en dikte minerale deklaag Diepte en dikte van moerige lagen in bodemprofiel Organisch stofgehalte moerige materiaal Aanwezigheid minerale ondergrond Diepte van bodembewerking Grondwaterstanden Afgeleide kaarten Kwetsbaarheid voor oxidatie van organische stof, schaal 1:50.000 2. Kwetsbaarheid voor oxidatie van organische stof bij bodembewerking, schaal 1:50.000

16 Kwetsbaarheid voor oxidatie van organische stof
Aanwezigheid en dikte minerale deklaag Diepte en dikte van moerige lagen in bodemprofiel Organisch stofgehalte moerige materiaal Aanwezigheid minerale ondergrond Indexwaarden Profieltype Diepte en dikte minerale en moerige lagen in bodemprofiel Organisch stofgehalte moerig materiaal Indexwaarden gekoppeld aan bodemeenheden Drie kwetsbaarheidsklassen

17 Geschematiseerde profieltypen

18 Kwetsbaarheid voor oxidatie van organische stof

19 Kwetsbaarheid bij bodembewerking
Aanwezigheid en dikte minerale deklaag Diepte bovenkant moerige laag in bodemprofiel Diepte van bodembewerking Kritische grens 40 cm-mv Drie kwetsbaarheidsklassen

20 Kwetsbaarheid bij bodembewerking

21 Implementatie in beleid
1 juli 2008 nieuwe Wro Streekplan wordt Structuurplan 2009 Provinciale Ruimtelijke Verordening: Ploeg- en scheurverbod PRV art Een bestemmingsplan voor een gebied dat is aangeduid als “Bodembewerkingen veenweidegebied” bevat geen bestemmingen en regels die bodembewerkingen toestaan die tot gevolg hebben dat een veenlaag aan de oppervlakte wordt gebracht”

22

23 Meer met Bodemkaart? Onderlegger van nieuwe beleidsplannen: Waterplan, Voorloper Groene Hart, nieuwe Structuurvisie Bodem vooraan in besluitvormingsproces Communicatie intensiveren Vertaling technisch  praktijkinstrumenten Provincie 2010 ILG-pilot bodemdaling Geschiktheidskaarten Signaleringskaarten Of gebiedsgericht insteken? Tool

24 Kaarten digitaal beschikbaar op: