SITUATIEWAARNEMING Of: Hoe gedrag en cognitie gekoppeld zijn.

Presentatie over: "SITUATIEWAARNEMING Of: Hoe gedrag en cognitie gekoppeld zijn."— Transcript van de presentatie:

1 SITUATIEWAARNEMING Of: Hoe gedrag en cognitie gekoppeld zijn

2 Emotie Aard: Psychologisch proces dat zich in tijd uitstrekt
Functie: Organisme voorbereiden op gedrag Opgewekt door: Combinatie van Persoonlijke factoren: Wensen, Doelen, Belangen. Situationele factoren: Mogelijkheden, Aanwijzingen, Normen

3 Wisselwerking Persoon-Situatie
Wat situatie met persoon doet: Gedragswaarschijnlijkheid veranderen door: Verschaffen gedrags- (On-)Mogelijkheden Activeren c.q. onderdrukken vaste gedragspatronen (FAPs) Persoon op idee brengen (‘Priming’) Persoon ‘besmetten’ Wat persoon met situatie doet: Situatie beinvloeden door bestendigen c.q. veranderen ervan Andere situatie opzoeken Situatie ontkennen of fout waarnemen.

4 Oorzaken gedragsverandering
Vanuit Persoon: Opdoemende behoeften Verveling/gewenning aan huidig gedrag Angst voor consequenties huidig gedrag Vanuit Situatie: Opdoemende cues Voorbeeld anderen Uitputting ‘hulpbronnen’ situatie } bein- }vloeden } emotie } en } worden } erdoor } vloed

5 Appraisal 1 Hoofdsoorten
Arnold (1960) Inhoudelijk Drie dimensies: Gunstig vs. Schadelijk Aan- of Afwezigheid object Wel vs. Niet benader- of vermijdbaar Lazarus (1966) Procesgericht Toegepast op stress. Twee soorten: Primary (Wat biedt de situatie?) en Secundair (Wat kan ik met die situatie?)

6 Appraisal 2 Inhoudelijke systemen
Arnold (1960) : Gunstig vs. Schadelijk Aan- vs. Afwezigheid object Wel vs. Niet benader- of vermijdbaar Roseman (1984): Begeerlijk vs. Ongewenst Zekere vs. Onzekere uitkomst Wie is agent? (Zelf vs. Omstandigheden) Verdiend vs. Onverdiend De Rivera (1977): Toenadering vs. Verwijdering Object ‘Ik’ vs. Object ‘Het’ Soort relatie (Bv Toebehoren,Erkenning, Zijn) Solomon (1976): 13 Beoordelingscategorieen (richting, eval. etc)

7 Appraisal 3 Inhoudelijke systemen
Scherer (1984): Prettig vs. Onprettig Verwacht vs. Onverwacht Equity/Relevance Hanteerbaar vs. Niet hanteerbaar Normconsistentie Zelfconststentie

8 Appraisal 4 Inhoudelijke systemen
Frijda (1986): Kerncomponenten (spreekt het me aan? {Pr.App.}) Objectiviteit, Relevantie, Realiteitsniveau, Moeilijkheid, Urgentie, Ernst, Valentie, Aanspraak, Helderheid, Meervoudigheid. Contextcomponenten (wat kan ik doen? {Sec.App.}) Aanwezigheid, Zekerheid, Verandering, Openheid, Intentionaliteit, Beheersbaarheid, Veranderbaarheid, Object vs. gebeurtenis-evaluatie, Focaliteit vs. globaliteit, Bekendheid Objectcomponenten (wat heeft het veroorzaakt?) Betekenis voor Ik, Gerichtheid op Ik, Object vs. subject-lot, Waarderelevantie

9 Appraisal 5 Review vdSande
SOORT INTERACTIEPROCESSEN [32] Werk(Taak)-Omgang(SE) Werk-Ontspanning Werk-Werkomstandigh Vriendelijk-Vijandig Fysiek-Verbaal Fysiek-Sociaal Passief-Actief Intiem-Niet intiem Focus zelf-Ander Direct-Indirect

10 Appraisal 6 Review vdSande
NORMERING IN SITUATIE [24] Zakelijk-Emotioneel Formeel-Informeel Gepland-Spontaan Structuur-Onzekerheid Waarsch-Onwaarsch Aangepastheid(Contr) Bekend-Onbekend Rechtvaardigbaar

11 Appraisal 7 Review vdSande
MACHTSASPECTEN VAN SITUATIE [11] Lotscontr-Gedr.contr Cooperatief-Comp Winnen-Compromis Onth.belon-Geven straf Machtsafstand Vertrouwen-Geen Vertr INVOLVERENDHEID VAN SITUATIE [11] Involvering Belangrijk-Onbelangr WAARDERING VAN SITUATIE [9] Evaluatie Gespannenheid

12 Appraisal 8 Review vdSande (27 studies)

13 Reversal Theory (Apter, 1980)
aangenaam paratelisch onaangenaam telisch rustig sensatie

14 drie dimensies waarop massaverschijnselen geordend kunnen worden
MANIFESTATIE PANIEK DOELGERICHT DEMO OPSTAND CONCERT LYNCH LOTSCONTROLE FEEST REL SPEELS GEDRAGSCONTROLE VRIEND VIJAND

15 Gedragspatronen Agonistisch (Vecht/vlucht, Jagen, Doden, Dreigen)
Voortplanting (Hofmaken, Paring) Kinderzorg (Temperatuur, Voedsel, Veiligheid) Fourageren (Zoeken, Eten, Delen, Herkauwen, Verteren) Bouwen (Hol, Nest, Val, Dam) Verkennen (Omgeving, Wacht houden, Vijanden) Lichaamsverzorging (Gladstrijken, Wassen, Vlooien) Afwachten (Pauzeren,Wachten op, Uitrusten, Zonnen) Migratie (Trek, Nomadisme) Spel (Sociaal, Prooi, Vecht/vlucht, Paring)

16 Van Heck’s taxonomie van situaties
Interpersoonlijk conflict, rampen, gevechten Samenwerking, ideeenuitwisseling Intimiteit, relaties en sexuele activiteit Recreatie, amusement, feest Reizen Rituelen, religie, begrafenissen Sport en competitie Excessen (sex en drank), gokken, hypnose Huishouden, bedienen Kopen, verkopen, handeldrijven

17 Van Heck’s taxonomie en de gedragspatronen
Conflict, rampen Relaties en sex Recreatie, feest Sport en competitie Samenwerking Reizen Rituelen Excessen Bedienen Handeldrijven Agonistisch Voortplanting en kinderzorg Spel Bouwen Migratie Fourageren Verkennen Lichaamsverzorging Afwachten

18 Acht gedragspatronen geordend op drie dimensies
samenwerk doden DOELGERICHT advies sabotage wacht dreigen LOTSCONTROLE verken bluf SPEELS GEDRAGSCONTROLE VRIEND VIJAND