Groepsprocessen en Groupware

Presentatie over: "Groepsprocessen en Groupware"— Transcript van de presentatie:

1 Groepsprocessen en Groupware
(Samen)Werken in Groepen Groepsprocessen Communicatie Sociale interactie Coordinatie Cooperatie Leren en kennis delen Activity Theory

2 (Samen)Werken in Groepen
Hoe ‘groep’ zijn we hier eigenlijk? Wederzijdse afhankelijkheid in doelen en taakuitvoering Intensiteit interactie Duur interactie Formeel lidmaatschap Omvang Standaard Adressering Permanent Context Thematisch Tele-presence + 1/1;1/n - Mailinglijst 1/n;n/n - (+) +/- BBS n/n + (-) Chat 1/1;n/n MUD/MOO ++

3 Team - community Swaak,Mulder e.a.(2000)

4 Afstemming groep - groupware
Team Community Resources Task-related On Demand Task-exceeding At Supply Access Work or study group (+ tutor) (Semi-)Public Tools Related to identity-building and social activities Goal Setting Convergent goal setting Divergent goal setting Conceptual Boundaries Collaborative space(s) strictly confined by work group and task Temporally bounded conversation Collaborative space(s) roughly confined by network and common interests On going conversation

5 Samenwerken in Groepen: Effectiviteit
Wanneer is teamwerk volgens jou effectief? Effectiviteit van teams volgens Input - Process – Output modellen: een goed product een goed functionerende groep individuele beloning

6 Wat is er nodig om teamwerk effectief te maken?
Volgens IPO – modellen: Voorwaarden: Omgeving: management, autonomie, erkenning, training Groep: heldere gemeenschappelijke doelen en taken, samenstelling, leiderschap, motivatie, gedeelde waarde en kennis Middelen: goed afgestemde materiële ondersteuning Processen: Taakactiviteiten: gemotiveerde taakinspanning, adequate strategieën, goede coördinatie, delen van informatie Groepsactivteiten: goede communicatie, betrokkenheid

7 Bruikbaarheid IPO-modellen bij implementatie Groupware kan zijn:
Voorwaarden: Omgeving: ondersteuning management? Groep: cultuur, attitude, vaardigheden, structuur? Middelen: infrastructuur, ondersteuning(sorganisatie)? Processen: Taken: goede match in type activiteiten, media, snelheid, kwaliteit? Groepsactiviteiten: goede en flexible ondersteuning groepsprocessen, bij invoering aandacht voor creëren motivatie, betrokkenheid, samen leren

8 problemen taakomgeving externe stimuli interpersoonlijke individuele
IPO-model voor evalueren van beslissen in groepen problemen taakomgeving externe stimuli interpersoonlijke individuele productiviteit meerwaarde samenwerking groeps produc- tiviteit taakbeloning beloning taakgedrag relationeel gedrag bron problemen groepsactiviteiten output

9 identify objectives events assessment situation alternatives
Vergelijk bijvoorbeeld met beslissingsmodel in Functionele Theorie: identify objectives events assessment situation alternatives consequences choice information base

10

11

12

13 Problems: communication evaluation control decision tension reduction
1. friendly (3%) 2. dramatizes (6%) 3. agree (11%) 4. gives suggestion (5%) 5. gives opinion (19%) 6. gives information (25%) 7. asks for information (5%) 8. asks for opinion (3%) 9. asks for suggestion (1%) 10. disagree (4%) 11. shows tension (5%) 12. unfriendly (3%) Problems: communication evaluation control decision tension reduction reintegration Bales (1950, 1970,1979)

14 Role Emergence Theory UPF, Bales
Roles: task leader social-emotional leader central negative tension releaser information provider dominant - submissive (upward -downward) friendly - unfriendly (positive - negative) instrumental - emotional forward - backward

15 Samenwerken in Groepen: Evolutie
Time Interaction Performance Theory Functions Modes Production Member support Well being I Inception Assignment Member particpation choice Group interaction choice II Problem Solving Technical Problem Solving Position/ Status attainments Role network definition III Conflict Resolution Policy Conflict resolution Contribution/payoffs relations Power/ Payoff distribution IV Execution Performance Participation Interaction

16 Groepsprocessen: Communicatie
Gemedieerde communicatie heeft specifieke mogelijkheden en beperkingen t.a.v coordinatie proces en inhoud van communicatie, bij het opbouwen van Common Ground. Grounding karakteristieken van media maken bepaalde grounding mechanismen namelijk (on)mogelijk: bevestiging relevante volgende beurt aandacht wijzen letterlijk herhalen of spellen

17 I Coordinatie proces en inhoud
1. A: Well, that young gentleman from the park B: Joe Joe Wright you mean?...(laughs) A: yes (laughs) yes B: God, I only saw him twice before 2. A: How would you describe the color of this flower B: You mean this one A: Mm B: It’s off yellow

18 II Aan: DekDak BV, t.a.v. de heer J. Jansen Straatweg 12, 1212 AA Utrecht Utrecht, 12 september 2002 Ref.: CM0902 Geachte heer Jansen, n.a.v. uw rekening van 31 augustus j.l. deel ik u hierbij mede dat ik het genoemde bedrag van € 1750,- niet zal voldoen, totdat de reparatie naar van het dak van ons pand te Middenweg 25, Utrecht, behoren is uitgevoerd. Reeds een week geleden hebben wij u schriftelijk medegedeeld dat de dakpannen opnieuw zijn gaan schuiven waardoor er lekkage is ontstaan. (ref. CM0901). Wij rekenen erop dat u binnen een week de afgesproken werkzaamheden (zie de offerte van 15 juli 2002) alsnog naar behoren uitvoert. Indien u niet aan deze eis voldoet zullen wij in overleg met onze juridische afdeling de reparatie op uw kosten door een ander bedrijf laten uitvoeren, en tevens alle schade die ontstaat als gevolg van de lekkage op u verhalen. Hoogachtend, E.B. Huisman, Apestaart BV Middenweg 25 1111 AA Utrecht

19 III Date: Thu, 12 Sep :07: To: From: "E. B. Huisman " Subject: puinhoop Jan, dit is onacceptabel. Als je niet deze week nog komt om de puinhoop die je hier hebt aangericht te herstellen gaat het je veel geld kosten. Eva

20 Analyseer of/hoe er in Groupware systemen en CMC oplossingen worden gezocht
voor het optimaliseren van 3 typen informatie die grounding ondersteunen: non-verbale informatie object informatie situationele informatie (awareness): activiteit beschikbaarheid voortgang externe gebeurtenissen achtergrond (perspectief)

21

22

23

24

25 Groepsprocessen: Sociale interactie
Sociale interactie: vitaliteit, continuïteit, werklimaat Vertrouwen: voorspelbaarheid betrouwbaarheid verwachting levert op: goed groepsklimaat, verlaging transactiekosten, in acht nemen van organisationele autoriteit Cohesie: aantrekkingskracht op basis van perceptie gemeenschappelijke kenmerken zelfcategorisatie, of sociale identiteit CMC: deindivuatie-effecten

26 Groepsprocessen: Cooperatie versus competitie
vooral bij complexe taken doen cooperatieve teams het beter dan competitieve (Theory of Constructive Controversy) aanschaf van groupware op zich geen reden voor cooperatie!!! groupware kan soms competitie met zich mee brengen (teams op afstand) taakcircumplex (McGrath 1994): taken zijn meer of minder cooperatief van aard: denk aan taak – media match

27 Groepsprocessen: Coordinatie
Definitie: afstemmen van afhankelijkheden in doelgerichte activiteiten m.b.t. allocatie, planning en integratie van taken van individuen of groepen Taakafhankelijkheden brengen specifieke rolverdelingen met zich mee: pooled interdependance: min of meer op zich staande gelijkvormige taken sequential interdependance: input ene taak is output voor andere mutual interdependance (cooperatie): verschillende expertises, subtaken team interdependance (collaboratie): samen zonder rolverdeling aan complete taak Stem gebruik van groupware systeem af op type afhankelijkheid!

28 Categoriën van coordinatiemechanismen en Groupwareondersteuning
supervisie communicatie, informatie, cooperatie, coordinatie standaardisatie taken workflow, informatie standaardisatie vaardigheden communicatie, informatie (training) standaardisatie output informatie, communicatie overleg communicatie, cooperatie, coordinatie standaardisatie normen en waarden communicatie, informatie, cooperatie, coordinatie, sociale ontmoetingen (CSS)

29 Groepsprocessen: Leren en kennis delen
Informatie -- Kennis Expliciete kennis -- Impliciete kennis Gestandaardiseerd leren – Gesitueerd leren Welk systeem kies je? Welke vorm van leren past bij invoering bepaald type groupware in een bepaalde omgeving?

30 Evolutie fase - tool Evalutatie taak, omgeving groepsprocessen effectiviteit: product groep individu Communicatie grounding – tool info-type - tool sociale interactie cultuur – tool sociabiliteit cooperatie taak – tool cooperatie of competitie coordinatie transactietypen mechanisme - tool rollen – tool kennis delen leervorm - tool

31 Activity Theory Menselijke activiteit is complex: Wordt gemedieerd door artefacten: taal, symbolen, tools: denken, handelen worden geëxternaliseerd in en gevormd door artefacten In de context van een collectief: doelen worden ontleend aan normen en waarden resultaat individu wordt gerealiseerd in resultaat collectief resultaten worden gerealiseerd in een taakverdeling

32 Activity artefacts actions subject object(ive) outcome operations community roles rules

33 Dynamiek in activiteitensystemen:
Co-constructie nieuwe activiteit Co-operatie nieuwe actie Co-ordinatie operatie doel middel reflectie middel reflectie doel

34 Commerciële ontwikkeling neuromagnometer (MEG)
Netwerk Klant BioMag Lab: facilitatie technicus ontwikkeling verpleegkundige onderwijs studenten Ziekenhuisen Klinisch onderzoek artsen toegankelijke gestandaardiseerde registratie en arts- interpretatie onderzoekers ? Low Temp Lab: fundamenteel onderzoek arts onderwijs onderzoekers studenten ? Neuromag ontwerp en ontwikkeling technici commercieel product commerciële staf ?

35 Richtlijnen ontwerp en implementatie:
Requirements zijn ‘emergent’ Analyseer verstoringen, problemen: mogelijkheden tot ontwikkelingen Analyseer samenhang in een activteit: externalisatie Analyseer netwerken van activiteitensystemen op inconsistenties: mogelijkheden nieuwe samenwerking