Faalkosten voorkomen tijdens de realisatiefase met interventie van BIM Een verkennend onderzoek naar faalkosten indicatoren in de realisatiefase en een.

Presentatie over: "Faalkosten voorkomen tijdens de realisatiefase met interventie van BIM Een verkennend onderzoek naar faalkosten indicatoren in de realisatiefase en een."— Transcript van de presentatie:

1 Faalkosten voorkomen tijdens de realisatiefase met interventie van BIM Een verkennend onderzoek naar faalkosten indicatoren in de realisatiefase en een bijdrage tot het oplossen van juridische implicaties voor het samenwerken met BIM. Afstudeerpresentatie P5 Door: Prakash Sewlal Technische Universiteit Delft Master Real Estate & Housing Afstudeerbedrijf: BAM Utiliteitsbouw 05 juli 2012 Het hoeft geen introductie meer dat faalkosten in de bouw abnormaal hoog zijn. Iedereen kent voorbeelden van faalkosten. Precies de vinger aan de pols krijgen is minder eenvoudig. Wil je als bedrijf faalkosten reduceren dan moet je weten hoe groot die kosten zijn en waardoor ze worden veroorzaakt. Mijn naam is prakash sewlal….en heb onderzoek gedaan naar… Je ziet in steeds meer branches dat gebruik gemaakt wordt van geavanceerde ICT ontwikkelingen om processen beter te beheersen. Zo ook in de bouwindustrie (namelijk met BIM) waarmee met name de communicatie en informatie uitwisselingsproces efficiënter Mentoren: TU Delft: Dr. Ir. A. Koutamanis TU Delft: Prof. Dr. Mr. M.A.B Chao-Duivis BAM: Ir. D. Lok

2 IJsberg van de verborgen kosten. Wij zien
Ik wil eigenlijk direct beginnen met een stukje bewustwording van faalkosten. Goedemorgen allemaal, fijn dat jullie vandaag allemaal aanwezig konden zijn bij mijn afstudeerpresentatie. Mijn naam is prakash sewlal en ik heb de afgelopen maanden een onderzoek gedaan naar het voorkomen van faalkosten mbv BIM en de juridische vraagstukken voor het werken met BIM. IJsberg van de verborgen kosten. Wij zien slechts het topje van de ijsberg. Bron: Google; afbeeldingen (iceberg.jpg)

3 Doel van het onderzoek:
Verkennen wat de mogelijkheden van BIM zijn om faalkosten in de uitvoeringsfase te voorkomen. Doelgroep: Direct: Bouwbedrijven Indirect: Bouwkolom Doel is om een stukje van dat ijsberg van faalkosten te reduceren en tegelijkertijd ook een streng van het deel van oorzaken en gevolgen dat onder water ligt te achterhalen zodat ook structureel dat deel van faalkosten voorkomen kunnen worden. Hoe moet je bim toepassen, waar moet je op letten tijdens het werken met BIM en wat bespaar je als organisatie als je gaat bimmen, op deze vragen zal ik gaandeweg in mijn presentatie antwoord op geven. Ik heb mn onderzoek uitgevoerd bij BAM, de cases en oplossingen zijn dan ook vanuit de aannemersperspectief bekeken. Maar bim gaat juist om integraal samenwerken dus op een indirecte manier behoort de hele bouwkolom wel tot de doelgroep. De resultaten van het onderzoek zijn namelijk ook weer te destilleren naar andere organisaties.

4 Overzicht Presentatie
Introductie Onderzoeksopzet en methodologie Hypothese Kruisanalyse Casestudies Bouwrecht: juridische vraagstuk Conclusies & Aanbevelingen In de komende 30 minuten zal ik de volgende punten gaan behandelen,

5 Introductie Probleemanalyse De zaagtandeffect = Ideale situatie
Ontwerp Voorbereiding Uitvoering Beheer Waarde Tijd = Ideale situatie = Huidige situatie Processen stroomlijnen, en dit is juis wat met bim mogelijk is. Tegelijkertijd staat bim juridisch gezien nog in de kinderschoenen, en voordat bouwpartijen dus gezamenlijk bim zullen toepassen zullen eerst enkele juridische vraagstukken opgelost moeten worden. Dit onderzoek is er daarom ook op gericht om een van de jur. Vraagstukken aan het licht te brengen en er bepalingen voor te maken. Bron: COINS-systematiek (jan. 2010)

6 Introductie Hoofdvraag:
Hoe kan BIM bijdragen aan het voorkomen van vermijdbare kosten in de realisatiefase en welke juridische vraagstuk dient hierbij opgelost te worden? De hoofdvraag die hierbij is geformuleerd is als volgt. De hoofdvraag is daarom opgesplitst in 2 delen, voor de domein bouwinformatica en bouwrecht.

7 Onderzoeksopzet en methodologie
Literatuuronderzoek: BIM + Faalkosten (hypothesevorming) CASE 1: Medimall CASE 1: Sportpaleis Ahoy CASE 1: Stadskantoor Leyweg Kruisanalyse Casestudies Output Bouwrecht Output BIM-Faalkosten Bouwrecht: Juridische vraagstuk Synthese: Aanbevelingen Literatuuronderzoek: BIM + Faalkosten (hypothesevorming) CASE 1: Medimall CASE 2: Sportpaleis Ahoy CASE 3: Stadskantoor Leyweg Kruisanalyse Casestudies Output Bouwrecht Output BIM-Faalkosten om de vraag te beantwoorden is Het onderzoek als volgt opgezet… Hypothese gebruikt om resultaten in de casestudie te verifieren. Bouwrecht: Juridische vraagstuk Synthese en Conclusie & Aanbevelingen

8 Hypothese Hypothese in 2 stappen:
#1. Oorzaken van faalkosten door gebrekkige communicatie: Oorzaken (WAT?) Inefficiënte uitwisseling van informatie Slechte/ gebrekkige coördinatie van informatie Onvoldoende uitwisseling van kennis en kunde Slechte onderlinge samenwerking Oplossen met BIM (HOE?) Synchroniseren BIM coördinator Blootstellen van informatie, je leert van elkaar BIM= samenwerken Ik zal in 3 stappen de hypothese doorlopen. Eerste is de conclusie van de literatuuronderzoeken naar BIM en faalkosten. De literatuuronderzoek was bedoeld om het verband tussen fk en bim beter te begrijpen. En even heel kernachtig het verband is communicatie…uitleggen…. zijn in dit tabel weergegeven….dit zijn de punten waar met name op gelet zal worden. De puzzelstuk moest wel even op zn plaats vallen om vervolgens systematish verder te gaan. Juridisch 1e aspect dat geregeld moet worden = samenwerking

9 Hypothese #2. BIM- Classificatiematrix
Belangrijk voor bepalen juridische vraagstuk Authorship: identificeren, labelen en beschermen van data Het gaat hierbij om het correct coördineren van data en erop toezien dat alle aangeleverde data consistent. (Kramer, 2003: 212). Custodianship: up-to-date houden van de informatie. Het gaat hierbij om het wijzigen, aanpassen, beheren, onderhouden van data (Kramer, 2003: 212). Verwijs titelpagina verkennend onderzoek naar indicatoren, en indicatoren moet je classificeren om er wat mee te kunnen… Author=eigendomsschap Custodian= beheersschap Aan de hand van de classificatiematrix is bepaald wat de juridische vraagstuk is.

10 Casestudies: Kruisvergelijking
Medimall Ahoy Leyweg Design & Build Oorzaken vermijdbare kosten (VK): Aannemen bestaand D&B ontwerp Inconsistente tekeningen Onduidelijke afspraken Coördinatie wijzigingen Tekortkomingen installateur Gemis engineeringsmanager Traditioneel Oorzaken vermijdbare kosten (VK): Geringe voorbereidingstijd. Consistentie tekeningen. Extreem veel meerwerk. Aanpassen PvE Krappe bouwplanning. Traditioneel Oorzaken vermijdbare kosten (VK): Traditioneel contractvorm met verplichtingen van D&B Verwerking van optimalisatie Onvoldoende voorbereidingstijd Passieve regievoering opdrachtgever Wat al deze projecten met elkaar gemeen hadden is dat steeds de gegevensbehoefte ontoereikend was. Coördinatie, onderhoud/ beheer en gegevensbehoefte. 48 % reductie VK met BIM Resultaat, van 2,7mln. naar 3,5mln. Coördinatie, gegevensbehoefte. 37 % reductie VK met BIM. Resultaat, van -1,7mln. naar -0,7mln. Onderhoud/ beheer, gegevensbeh. 46 % reductie VK met BIM. Resultaat, van -3,1mln. naar -0,9mln

11 Casestudies: Kruisvergelijking
Generaliserend; totaal 6 constateringen. Hieronder de 4 belangrijkste: Kettingreactie van oorzaken en gevolgen Direct en indirect te beïnvloeden kostenposten met BIM Hoofdoorzaken van vermijdbare kosten Conclusie o.b.v. classificatiematrix Wat ben ik dan te weten gekomen na de case studies gedaan te hebben…? Ik heb mijn bevindingen samengevat in 6 constateringen, de 4 belangrijkste daarvan zal ik u presenteren.

12 Casestudies: Kruisvergelijking
#1. Kettingreactie van oorzaken en gevolgen Nr. 1 oorzaak in statistische onderzoeken: Gebrekkige communicatie en gegevensuitwisseling Oorzaak macro niveau (statistisch onderzoek) Oorzaak meso niveau (projectniveau) Oorzaak micro niveau (budgetniveau) Oorzaak voor organisatorische en maatschappelijke complicaties Gevolg Optredende complicaties: Inconsistente tekeningen Gevolg effecten van aangebrachte wijzigingen Onvoldoende voorbereidingstijd (Directe) Overschrijding kostenposten: Algemene bouwplaats kosten Directe kosten Koop materiaal Gevolg (Indirecte) Overschrijding nevenposten: Salarissen Materieel Onderaannemers Lonen Gevolg Omvang vermijdbare kosten met gemiddeld 43% te reduceren met BIM Dit zijn de oorzaken die ik in de cases heb geconstateerd Laatste: die in het algemeen bekend zijn en wat de bouwindustrie een slechte imago oplevert, want in deze box heb je namelijk met personeel te maken en

13 Casestudies: Kruisvergelijking
#2. Direct en indirect te beïnvloeden kostenposten met BIM Direct te reduceren met BIM: Algemene bouwplaats kosten Directe kosten Koop materiaal Indirect te reduceren met BIM: Salarissen Materieel Onderaannemers Lonen BIM  Overschrijding Manuren Gemene deler. En hoe komt het dat deze posten indirect te beïnvloeden zijn. De verbindende factor zijn overschrijding van de manuren

14 Casestudies: Kruisvergelijking
#3. Hoofdoorzaken van vermijdbare kosten Oorzaken 1e orde Medimall Ahoy Leyweg 1. Inconsistente tekeningen ● - 2. Organisatievorm met onduidelijkheden 3. Onduidelijke afspraken directe partners/ opdrachtgever 4. Gevolg effecten van aangebrachte wijzigingen 5. Onvoldoende voorbereidingstijd 6. Tekortkomingen installateur 7. Gemiste rol van engineeringsmanager 8. Krappe bouwplanning 9. Aanpassen PvE door aanvullende wensen. 10. Extreem veel meerwerk Oorzaken 1e orde Medimall Ahoy Leyweg 1. Inconsistente tekeningen ● - 2. Organisatievorm met onduidelijkheden 3. Onduidelijke afspraken directe partners/ opdrachtgever 4. Gevolg effecten van aangebrachte wijzigingen 5. Onvoldoende voorbereidingstijd 6. Tekortkomingen installateur 7. Gemiste rol van engineeringsmanager 8. Krappe bouwplanning 9. Aanpassen PvE door aanvullende wensen. 10. Extreem veel meerwerk Met criteria’s zijn ze gefilterd en Uiteindelijk bleven deze 3 oorzaken over die mogelijk structureel te noemen zijn en die met BIM opgelost kunnen worden. Gefilterd obv 2 criterias structureel, wat met BIM is op te lossen

15 Casestudies: Kruisvergelijking
#3. Hoofdoorzaken van vermijdbare kosten: Procesplan werken met BIM Inconsistente tekeningen Gevolg effecten van aangebrachte wijzigingen Onvoldoende voorbereidingstijd Wie, wat, hoe, wanneer? Met criteria’s zijn ze gefilterd en Uiteindelijk bleven deze 3 oorzaken over die mogelijk structureel te noemen zijn en die met BIM opgelost kunnen worden. Juridisch 2e punt

16 Casestudies: Kruisvergelijking
#3. Hoofdoorzaken van vermijdbare kosten: Procesplan werken met BIM Voldoet BIM, JA… mits: A: BIM goed wordt toegepast B: Juridisch wordt gefaciliteerd Met criteria’s zijn ze gefilterd en Uiteindelijk bleven deze 3 oorzaken over die mogelijk structureel te noemen zijn en die met BIM opgelost kunnen worden.

17 Casestudies: Kruisvergelijking
#4. Conclusie o.b.v. classificatiematrix Juridische vraagstuk: Plichten en bevoegdheden van partijen m.b.t. wijzigen, aanpassen, onderhouden en beheren van data in de shared BIM server. Gegegevensheboefte heeft belangrijke rol gespeeld, het heeft voor de meeste problemen gezorgd waardoor vermijdbare kosten zijn ontstaan. De gegevensbehoefte staat of valt met goed proces van wijzigen en aanpassen van tekeningen etc. en hiermee is dus de juridische vraagstuk in het onderzoek duidelijk geworden. Meeste markeringen

18 Bouwrecht: juridische vraagstuk
Hoofdvraag bouwrecht concreter geformuleerd Hoofdvraag: Hoe kan BIM bijdragen aan het voorkomen van vermijdbare kosten in de realisatiefase en welke juridische vraagstuk dient hierbij opgelost te worden? Custodianship Hoofdvraag (herformuleerd): Welke juridische bepalingen dienen minimaal tot stand te komen om het custodianship bij het werken met BIM efficiënt te laten verlopen?

19 Bouwrecht: juridische vraagstuk
Uitgangspunten en randvoorwaarden Vier belangrijke pijlers: Interactieve communicatie (Van Gulijk, 2011) Contractuele prikkels (Chao-Duivis, 2009a) Dejuridiseren van gedrag van partijen (Van Wassenaar en Thomas, 2008) Samenwerking faciliteren (Eastman, 2008) Dit is in het kort de conclusie van mn vooronderzoek van het juridische deel. Voor het juridische deel is dus eerst het vraagstuk vastgesteld (custodianship) daarna is een vooronderzoek gedaan en vervolgens zijn de juridische bepalingen tot stand gebracht. Omdat BIM nog juridisch in de kinderschoenen staat is het des te belangrijker om goed na te denken over de uitgangspunten ….Uitleg belang van karakter. Er zijn nog helemaal geen bepalingen voor BIM. Metafoor: politieke voorkeur, karakter bepalen.

20 Bouwrecht: juridische vraagstuk
Conclusie vooronderzoek: Interactief communiceren gaat om proactief zijn. Huidige bepalingen zijn echter reactief. Contractuele prikkels en dejuridiseren van regels zijn noodzakelijk voor een open communicatiestructuur. Geïntegreerde contractvormen hebben de voorkeur voor het werken met BIM. Iedere bepaling zodanig opstellen dat de 4 pijlers hierin te herkennen zijn. Voorbeeld controlerende taak, regelen dat de weder partij moet controleren, en hij moet ook juridisch geprikkeld worden om te willen controleren Projectmanagement refereren naar polallis verantwoordelijkheid spreiden zodat iedereen wordt geprikkeld om op tijd klaar te zijn, daarom project nooit aan 1 organisatie gunnen, het gaat dus om belangen. Dit is in feite hetzelfde met de samenwerkingsverband, juist omdat er een samenwerkingsverband is kan met positieve prikkels interactief communiceren worden bereikt.

21 Additional slides Custodianship bepalingen
Voorbeeld controlerende taak, regelen dat de weder partij moet controleren, en hij moet ook juridisch geprikkeld worden om te willen controleren Projectmanagement refereren naar polallis verantwoordelijkheid spreiden zodat iedereen wordt geprikkeld om op tijd klaar te zijn, daarom project nooit aan 1 organisatie gunnen, het gaat dus om belangen. Dit is in feite hetzelfde met de samenwerkingsverband, juist omdat er een samenwerkingsverband is kan met positieve prikkels interactief communiceren worden bereikt. Figuur: Verplichtingen en bevoegdheden

22 Communicatieprocesmodel:
Zender Multiple-ontvangers A B art. 1 lid 1 en 2 art. 3 lid 1 art. 1 lid 3 en 4 Coördinatie-overeenkomst op basis van: Samenwerken Interactief communiceren Projectbelang art. 2 lid 1,2,4 art. 3 lid 3 art. 5 lid 3  art. 5 lid 1 en 2 art. 2 lid 6 art. 6 art. 4 lid 2 en 6 art. 4 lid 3  art. 3 lid 2  art. 4 lid 5 sub c art. 2 lid 5  art. 4 lid 4 art. 4 lid 5 sub a, en b art. 2 lid 3  Data ownership Projectteam Bepalingen idem voor ontvangers Opdrachtgever Communicatieprocesmodel: BIM shared dataserver De verwijzingen naar artikelen geven de plichten en bevoegdheden van partijen aan zoals ik voor de custodianship bepaald heb in mijn onderzoek. Verhoudingen zijn in 3 niveaus ingedeeld. Unilateraal Bilateraal Multilateraal

23 Communicatieprocesmodel:
Opdrachtgever Communicatieprocesmodel: art. 1 lid 1 en 2 art. 3 lid 1 art. 1 lid 3 en 4 art. 4 lid 5 sub c art. 2 lid 5  art. 4 lid 5 sub c art. 2 lid 5  Data ownership BIM shared dataserver Zender Multiple-ontvangers A B art. 3 lid 2  art. 2 lid 1,2,4 art. 3 lid 3 art. 5 lid 3  art. 4 lid 3  Coördinatie-overeenkomst op basis van: Samenwerken Interactief communiceren Projectbelang art. 5 lid 1 en 2 art. 2 lid 6 art. 6 art. 4 lid 4 art. 4 lid 5 sub a, en b art. 2 lid 3  art. 4 lid 2 en 6 Projectteam Bepalingen idem voor ontvangers Unilateraal Bilateraal Multilateraal

24 Communicatieprocesmodel:
Zender Multiple-ontvangers A B art. 1 lid 1 en 2 art. 3 lid 1 art. 1 lid 3 en 4 art. 2 lid 1,2,4 art. 3 lid 3 art. 5 lid 3  art. 5 lid 1 en 2 art. 2 lid 6 art. 6 art. 4 lid 2 en 6 art. 4 lid 3  art. 3 lid 2  art. 4 lid 5 sub c art. 2 lid 5  art. 4 lid 4 art. 4 lid 5 sub a, en b art. 2 lid 3  Data ownership Projectteam Bepalingen idem voor ontvangers Coördinatie-overeenkomst op basis van: Samenwerken Interactief communiceren Projectbelang Opdrachtgever Communicatieprocesmodel: Art. 1 lid 2: De opdrachtgever of de door namens hem aangestelde partij is verantwoordelijk voor het verlenen van autorisaties aan opdrachtnemers tot het datamodel. Art. 3 lid 2: Alle partijen dienen minimaal leesbevoegdheid te hebben voor alle data die worden gesynchroniseerd met de shared dataserver. BIM shared dataserver Art. 3 lid 3: De opdrachtnemers bepalen zelfstandig voor het aanwijzen van schrijfbevoegdheden aan mede opdrachtnemers. Hierin laat het de in artikel 4 lid 4 bepaalde wijzigingsverzoek onverlet. De verwijzingen naar artikelen geven de plichten en bevoegdheden van partijen aan zoals ik voor de custodianship bepaald heb in mijn onderzoek. Verhoudingen zijn in 3 niveaus ingedeeld. Unilateraal Bilateraal Multilateraal

25 Conclusies & Aanbevelingen
Wat zijn de besparingen? Gemiddeld 43% van de totale vermijdbare kosten per project Hoe dient BIM hiervoor ingezet te worden? sturen op coördinatie van informatie sturen op consistentie van informatie anticiperen op gegevensbehoefte van informatie Op welke begrotingsonderdelen moet gestuurd en geanticipeerd worden? Algemene bouwplaats kosten (ABK) Directe kosten koop materiaal 1. communicatieproces, 2. niet helemaal wetenschappelijke cijfers, 3. algemene beschouwing geven.

26 Conclusies & Aanbevelingen
#1. Het BIM-proces dirigeren #2. Focus op beheers-aspect: kwaliteit #3. Engineeringsmanager als BIM-coördinator #4. Stel kennismanagement voorop #5. Efficiënter project voorbereiden #6. BIM in traditioneel contractvorm #7. Integreren groeikansen: Duurzaamheid en Lean Bouwen integreren in het BIM- werken 1. communicatieproces, 2. niet helemaal wetenschappelijke cijfers, 3. algemene beschouwing geven.

27 Conclusies & Aanbevelingen
#2. Focus op beheers-aspect: kwaliteit 1. communicatieproces, 2. niet helemaal wetenschappelijke cijfers, 3. algemene beschouwing geven.

28 Conclusies & Aanbevelingen
#6. BIM in traditioneel contractvorm Validatie en consistentiecheck BIM data model Ontwerpende partijen langer betrokken houden in het bouwproces Ontslag ontwerpende partijen wanneer gegevensbehoefte toereikend is Toepassing: Als addendum op de BIM voorwaarden voor geïntegreerde contracten 1. communicatieproces, 2. niet helemaal wetenschappelijke cijfers, 3. algemene beschouwing geven.

29 Faalkosten voorkomen tijdens de realisatiefase met interventie van BIM
Faalkosten reductie ca. 3% 11,3% 8,3% besparing € 1,8 mld. per jaar Prakash Sewlal Technische Universiteit Delft Master Real Estate & Housing BAM Utiliteitsbouw 05 juli 2012 Wil je als bedrijf faalkosten reduceren dan moet je weten hoe groot die kosten zijn en waardoor ze worden veroorzaakt. Beiden heb ik besproken en ook aangegeven hoe dit met BIM op te lossen is. Ik heb een kader samengesteld voor een belangrijk juridische vraagstuk. En ik denk dat wanneer BAM mijn bevindingen ook durft toe te passen….en ik daag ze daarvoor uit….dan zijn er astronomische bedragen te besparen.

30 Additional slides Lean Bouwen betekent dat een volgende activiteit pas wordt uitgevoerd wanneer de voorgaande erom vraagt, meerwaarde: meer klantwaarde minder faalkosten Meer commitment kortere doorlooptijden

31 Additional slides BIM- coördinatoren

32 Additional slides BIM- coördinatoren: BIM shared dataserver
Afgevaardigde BIM-coordinatoren Projectteams/ Opdrachtnemers BIM shared dataserver Projectteam Digitaal archief Opdrachtnemer, Bijv. aannemer Art. 4 lid 2 Art. 5 lid 3 Art. 6 lid 1 BIM- coördinatoren:

33 Additional slides Toetsing informatieverplichtingen: opdrachtgever
aannemer adviseurs Toetsingskader: UAV 2012 UAV-GC 2005 DNR 2011 VGBouwmodel 1992 Interactieve communicatie getoetst hoe het nu geregeld is en hoe het zou moeten…

34 Additional slides 1. Interactieve communicatie
Informatieplicht opdrachtgever: Art.12 DNR ; algemene zorgplicht jegens adviseurs Par en 12.4 UAV 2012 ; onderzoeks- en klachtplicht Par. 3. UAV-GC ; tijdig verstrekken van informatie aan opdrachtnemers Art.5 lid 1 VGBouwmodel ; tijdig kenbaar maken van wensen en verlangens Art.6:58 BW ; een medewerkingsplicht van de opdrachtgever (schuldeiser) Geen specifieke verplichting voor de opdrachtgever om (interactief) informatie uit te wisselen.

35 Conclusies & Aanbevelingen
Kan BIM helpen faalkosten te voorkomen? Jazeker Oorzaak Op te lossen met BIM 1. Inconsistente tekeningen Ja 2. Organisatievorm met onduidelijke afspraken Nee 3. Onduidelijke afspraken directe partners/ opdrachtgever 4. Gevolg effecten van aangebrachte wijzigingen 5. Onvoldoende voorbereidingstijd 1. communicatieproces, 2. niet helemaal wetenschappelijke cijfers, 3. algemene beschouwing geven.

36 Additional slides 1. Interactieve communicatie
Informatieplicht aannemer: Par UAV ; waarschuwingsplicht Par. 4 lid 7 en 8 UAV-GC 2005 ; waarschuwingsplicht Art.6 VGBouwmodel ; ter beschikking stellen van ervaring en deskundigheid Geen specifieke verplichting voor de opdrachtgever om (interactief) informatie uit te wisselen.

37 Additional slides 1. Interactieve communicatie
Informatieplicht adviseurs: DNR ; precontractuele plicht tot het uitwisselen van informatie. Art. 11 lid 5 DNR ; informeren over uitvoering opdracht. Geen specifieke verplichting voor de opdrachtgever om (interactief) informatie uit te wisselen. 2 instrumenten om interactief mogelijk te maken….contarctuele prikkels en dejuridiseren

38 Additional slides 4. Samenwerking faciliteren Bouwcontractmodellen:
Koopmodellen Delegatiemodellen Onderhandelingsmodellen Turnkey Traditionele bouwproces Bouwteam Brochureplan Management contracting Design and Build General contracting Bron: Maas (1997) Voorkeur: Design & Build Bouwteam Turnkey Centrale vraag: wat zijn Beperkingen in keuze contractvorm UAV 2012 behoort niet meer tot toetsingskader

39 Overschreden kostenposten
Additional slides Proces TO BE Overschreden kostenposten Stafkosten Tijdelijke install. bouw Stroomverbruik Onderstempeling zwembad Levering beton Kalkzandsteen Kant en klaar mortels Steni panelen diverse staal Aanbrengen Steni-panelen zaag en boorwerk Brandwerend afwerken sparingen stucwerk hout Constructeur Adviseur install. Plantoetsen bouwk. Plano kosten [%] overschrijding 22% 37% 131% 65% 5% 61% 90% 35% 353% 24% 34% 109% 157% 20% % BIM kans 40% 60% 70% 90% 80% 20% Bekeken Kostenreductie met BIM Verdedigen getallen: er zouden zoveel projecten gemonitord moeten worden en ook van verschillende organisaties dat was voro de tijd die ik had onmogelijk, dus ik moest op een ander manier aan integere percentages komen…projectleider individueel om tafel gaan zitten met FO….bewust ondergrens het had dus nog indrukwekkender geweest kunnen zijn… Bron: EGM Architecten Note: Percentages ‘BIM kans’ zijn een indicatie en vormen derhalve geen wetenschappelijk onderbouwde getallen.

40 Additional slides 3. Maatregelen van BAM: Engineeringsmanager
XD4ALL (BIM) XD4ALL (BIM) Traditioneel Design & Build Design, Build, Finance, Maintain, Operate Bouwteam Turnkey Design, Build, Maintain Programma Ontwerp Uitwerking Realisering Beheer Exploitatie Financiering Opdrachtgever Architect Aannemer Opdrachtgever/ exploitant Arch. Bouwteam(aann., arch.., opdrg.) Concessiehouder (aannemer., financier, exploitant, beheerder) OG Conc. Het derde punt is dat de maatregelen van bam ook bekeken zijn, van hoe deze in het proces zijn ingezet. Bam heeft eigenlijk 2 maatregelen om processen te stroomlijnen e-manager en daarmee kosten te beheersen, emanager en xd4all. In essentie komt het erop neer dat de emanager vroeger in het project betrokken wordt om met zijn uitvoeringskennis het ontwerp aan te sturen,…………met deze 3 onderdelen van de hypothese zijn vervolgens de cases onderzocht. Dit z Bron: Koolwijk (2006) Projectalliantie. Werkveld E-manager

41 Additional slides Contractuele relaties:

42 Proces TO BE Factsheet Maar dan gaan we verder…

43 Additional slides Meerwaarde opdrachtgever en opdrachtnemer
Meerwaarde voor opdrachtgever (benefit) Waarde Prijs Meerwaarde voor opdrachtnemer (profit) Kosten

44 Additional slides Interne en externe succesfactoren en regievoering
Interne voorwaarden: vakmanschap motivatie van projectteammedewerkers kwaliteit van hun tools Bezettingsgraad personeel Externe voorwaarden: Samenwerking participanten Projectbelang voorop Heldere afspraken Regievoering/ Proces management Kennismanagement Projectevaluatie a.d.h.v. prestatie-indicatoren

45 S W O T Additional slides SWOT-analyse
Integratie van ontwerp en uitvoering 3D gebouw geometrie 1 centrale bouw- én datamodel Hoge betrokkenheid en motovatie Kostenverlaging en tijdsreductie In een vroeg stadium de mogelijkheid tot bijsturen Minder (geen) informatieverliezen Model analyse  Cultuuromslag Tijdrovend in de beginfase Afhankelijkheid van andere partners Juridische onvolwassenheid Kennis en kunde Openheid en vertrouwen Commitment/ BIM denken Samenwerken Vroege betrokkenheid Complexe projecten Tijdwinst Kwaliteit Data snel (re)produceerbaar Data uitwisseling standaard IFC ICT systeemvereisten Toegankelijkheid Digitaal beveiligen S W O T