Problemen door hoogspanningsleidingen & oplossing daarvoor

Presentatie over: "Problemen door hoogspanningsleidingen & oplossing daarvoor"— Transcript van de presentatie:

1 Problemen door hoogspanningsleidingen & oplossing daarvoor
L. Reijnders

2 Kwetsbaarheid bij calamiteiten
Relatief kwetsbaar voor extreem weer (ijsvorming; zware storm) Neemt kans daarop toe?; geen sterke aanwijzingen Indien vlak bij gebouwen: beperking op blusmogelijkheden bij brand

3 Hoogspanningsleiding & kans op leukemie bij kinderen
Groot aantal epidemiologische studies Bij > 0.3 microTesla een duidelijk verhoogde kans op kinderleukemie (groot aantal studies) In laboratorium studies 50 Hz velden: schade aan DNA & verhoogde niveaus oxiderende verbindingen in cellen Nederland: voorzorg beginsel toepassen: geen gevoelige bestemmingen bij > 0.4 microTesla in geval van nieuwe hoogspanningsleidingen

4 Hoogspanningsleidingen en fijn stof
Diverse publicaties in wetenschappelijke vakpers Rapport UK National Radiation Protection Board (UK NRPB; nu: NHA) (2004) Corona effect (ionisatie) laadt deeltjes op Corona effect wordt bevorderd door stof & water op leidingen Elektrisch veld leidingen kan geladen deeltjes “concentreren” Geladen deeltjes vaker afgezet op huid & in luchtwegen effect waarschijnlijk het sterkst op deeltjes met diameter van nanometer

5 Fijn stof (PM10) PM2.5 PM10 µm 0.001 0.01 0.1 2.5 ultrafine particles
0,001 0,01 0,1 1 2,5 10 100 0.001 0.01 0.1 2.5 µm PM10 ultrafine particles coarse particles fine particles

6 Hoogspanningsleidingen en fijn stof (2)
Mogelijk effect vooral benedenwinds van hoogspanningsleidingen (in Nederland: overwegend ten Noordoosten) tot op enkele honderden meters. BAM-TU Delft project om dit effect te benutten voor wegvangen fijn stof RIVM (2008): betwijfelt effect vooral vanwege twijfels aan het gebruikte longmodel; echter verhoogde afzetting in longen ook gezien bij in-vivo studies gericht op medicijnontwikkeling & ook beperkte epidemiologische studie die in deze richting wijst

7 Hoogspanningsleidingen en fijn stof (3): effect op huid
UK NRPB: verhoogde afzetting op huid leidt mogelijk tot verhoogde blootstelling huid aan bestraling door Radon Risico ?

8 Hoogspanningsleidingen en fijn stof (4): effect op/via longen
Voorzichtig geschatte benedenwindse toename van afzetting fijn stof in longen: 20-60% (UK NRPB) Effect van fijn stof afhankelijk van aantal deeltjes oppervlak deeltjes stoffen aan deeltjes oppervlak (bijv. PAK bij dieselroet) Fijn stof met diameter nanometer relatief gevaarlijk In de praktijk verhoogde kans op longziekten & hartvaatziekten

9 Extra afzetting in longen verhoogt het ziekterisico
Totale bijdrage van fijn stof aan sterfte in Nederland: ~ extra sterfgevallen per jaar Bijdrage van fijn stof aan ziekte in Nederland: ~ 10% Overal in Nederland negatieve gezondheidseffecten fijn stof

10 Situatie in Nederland

11 Verloop landelijk gemiddelde concentratie PM 10

12 Aanpassingen & risico’s
Door weloverwogen constructie, benutting en onderhoud van bovengrondse leidingen beperkte daling elektromagnetische veldsterkte & corona-effect mogelijk Ondergronds veel sterkere beperking risico’s

13 Praktijk ondergrondse aanleg
Grote stukken nieuwe lijn Beverwijk- Wateringen Eerder onderkabeling o.m. in Apeldoorn, Ede en Eerbeek Verwachte betrouwbaarheid niet minder dan van bovengronds Nieuwbouw thans ondergronds ~ 2-3x duurder dan bovengronds; meerkosten vertonen dalende trend