Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers.

Presentatie over: "Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers."— Transcript van de presentatie:

1 Herman Wijffels Zijn beleving van deze tijd Energiedag MKB Krachtcentrale 30 nov. 2010 Slides gemaakt door Sjaak Evers

2 We maken mee: • Volgende – fase in de maatschappelijke ontwikkeling – cultuur fase – aflevering van de beschaving

3 Agenda 1. Hoe moeten we economie op het ogenblik evalueren 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid 3. Rol van ondernemerschap in deze tijd

4 1. Hoe economie evalueren • Herstel verhalen niet geloven ! • Weer groeien op de oude manier ? No way ! • Discontinuïteiten in onze huidige maatschappelijke ontwikkeling te groot

5 • Uitgangspunten en basisideeën van de industriële tijd al enige tijd – Over hun hoogtepunt van productiviteit heen – Beginnen zich zelf tegen te werken 1. Hoe economie evalueren

6 • Rekening van de crisis nog niet betaald – Euro, Ierland, Portugal, Spanje – Ook NL nog niet • 4 % krimp vorig jaar door Overheid opgevangen • Geaccumuleerd in het financieringstekort • Gat te dichten, terecht • We moeten allemaal bijdragen 1. Hoe economie evalueren

7 • Overal in de Westerse wereld • Nog enorme druk op de koopkracht • Dus van consumenten bestedingen moeten we het niet hebben • Geen groei van afzet te verwachten • Bedrijven investeren niet veel • Banken meer aan banden gelegd • Een wel lopende bron: opkomende economieën • Daarnaar export en daardoor groei 1. Hoe economie evalueren

8 • Overall: kwakkelende, hoogstens langzaam groeiende macro-economieën • Vorm van discontinuïteit • Het normale groeispel niet gespeeld de komende tijd • Goed kijken naar groeimogelijkheden, bijv. elektrische fiets • Alleen dingen die werkelijk waarde toevoegen aan de kwaliteit van het leven 1. Hoe economie evalueren

9 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid • Tot zover over de macro-economische context • Veel structureler: • Toe aan een nieuwe set van ideeën basis voor een nieuwe fase van de maatschappelijke ontwikkeling: – Op sociaal-organisatorisch gebied uit te werken (relatie mens/mens, People)  productievere processen – Op ecologische gebied uit te werken (relatie mens/aarde, Planet)  schonere processen • Samen Duurzaamheid, meer dan duur

10 • Onder Duurzaamheid liggende maatschappelijke ambitie / aspiratie: – Hogere kwaliteit van relaties • Van relaties tussen mensen • Van de relatie tussen mens en aarde 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

11 Gekomen door: 1. Kennelijk niet tevreden over die relaties – We passen niet meer in hiërarchische, piramidale, mechanistische organisatiestructuren, met ‘command & control’ – We willen niet meer zo slordig omspringen met onze grondstoffen en ecosystemen, • we ondergraven fysieke basis van het leven zelf 2. Het kan anders, beter ! 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

12 • Andere manier van kijken naar mensen, naar het leven van mensen – Het Nieuwe Werken is daarvan een uitvloeisel • In organisaties is meer uit mensen te halen – Uit omstandig wetenschappelijk onderzoek: • Gemiddeld in NL: Potentie benutting: 35 – 50 % – Sociale innovatie  hogere benutting  hogere productiviteit • Vergrijzing: welvaart met gemiddel ouderen – Blijven investeren in mensen, opdat ze creatief blijven 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

13 • ‘Uit de wikkels halen’ van potentie, doel van – Sociaal beleid in ondernemingen – Sociale zekerheid in samenlevingen • Flow creëren  1+1 = 3 - effect 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

14 • Hetzelfde verhaal • Heel primitief vanuit een 21-ste eeuws perspectief: – Uit aardkorst: fossielen – Gebruiken – Wat we niet kunnen gebruiken terug de natuur in • Lineair denken  wegwerpmaatschappij • Het kan veel beter 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

15 • Concepten ook hier voor al aanwezig • Kringloopprocessen – ‘Cradle to cradle’, ‘Virgin’ kwaliteit – Desso, Ahrend • ‘Ons vizier verplaatsen’: – Van: voorovergebogen in de aardkorst rommelen – Naar: oogsten uit permanent beschikbare stromen, van wat overvloed is (zon en wind) 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

16 • Paul Polman, CEO Unilever – In komende periode • Ecologische voetafdruk: X ½ • Omzet: X 2 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid

17 • Versleten raken van oude organisatiemodellen • Lineaire processen niet meer mogelijk in de toekomst gevolg van successen van de Industriële tijd: • Emancipatie – Verhoogd bewustzijn • van individualiteit • i.p.v. groepsidentiteit – Omwisseling ! 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

18 • Verhoogd bewustzijn van individualiteit  we passen niet meer in oude organisaties  1 => 9 miljard in 2050 + welvaart • Industriële tijd – Gerealiseerd  problemen  oplossingen • m.b.v. verhoogd bewustzijn van individualiteit • 3 “dragende” technologieën 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

19 3 ‘dragende’ technologieën voor de komende tijd: • ICT – Faciliteert • Individualiteit • Communicatie noodzaak als gevolg van individualiteit • Levenswetenschappen /Life sciences – Fossielen  levende materie (zon en wind) • Nanotechnologie – Kleinste deeltjes bouwstenen voor materie Alle drie: -In beginsel: kleinschalig, fijner, zorgvuldiger -Nodig om lichter, zorgvuldiger te leven 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

20 • Belasting draagvermogen aarde veel te groot • Per jaar verbruiken we momenteel wat aarde duurzaam gedurende 1½ jaar kan produceren • We verbruiken 50 % boven wat aarde jaarlijks produceert • We leven vanaf 2-de helft augustus – niet van de rente = productie – Maar van de hoofdsom = natuurlijk kapitaal 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

21 Simpel sommetje: • 2000: 6 mld, cons. hoeveelheid gem. 1 = 6 mld matige econ. groei • 2050: 9 mld, cons. hoeveelheid gem. 2 = 18 mld Ver-3-voudiging van ons consumptie volume in 50 jaar In een situatie waarin we sinds 1985 1½ x vergen wat we per jaar opleveren. 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

22 • Gelukkig – met het ontstaan van de problemen – de oplossingen er ook al • Grote stroefheid: de bestaande belangen ! – Bijv. we bouwen kolencentrales – terwijl kan: • van omlaag in de aardkorst • naar omhoog vanuit boven • Transitie is “the name of the game” 2. Langs sociale en ecologische kant van duurzaamheid: Paar achtergronden

23 • Alles bij elkaar: – De tijd van exponentiele economische groei is voorbij (zeker in het Westen) (1) – De tijd van de klassieke hiërarchische, piramidale, mechanistische organisatiestructuren is voorbij. – De tijd dat je mensen dwong in dat soort contexten is voorbij (2a) – De tijd dat je ‘à volonté’ (naar believen) kon consumeren is voorbij (2b) • DisconituiTijd, DisconituiTijd, DisconituiTijd 2. Resumerend

24 Tussendoor Grote aanbeveling: • Niet (primair) vanuit extrapolatie, ook: stel nou dat het echt helemaal anders wordt • Vraagstukken vanuit 2 optieken bekijken: – Gangbare oude optiek (vanuit de historie) – Tegenovergestelde optiek (vanuit de toekomst). Veelal geeft 2-de optiek veel plausibeler uitkomsten dan de 1-ste optiek !

25 3. Rol van ondernemerschap in deze tijd • Basisstelling: ondernemers zijn uitgevonden om te doen wat er nu aan de orde is ! • Om de zoveel tijd is er een nieuwe set van mogelijkheden binnen bereik • Kern van ondernemerschap: luisteren naar nieuwe mogelijkheden en die in de materie brengen • Dat is de evolutionaire rol die ondernemers spelen in het leven

26 • Vergt een zekere afstand nemen van wat gangbaar is geworden: – Ondernemen gaat alleen maar om winst • Ook volgens de bedenkers van het stelsel van ondernemingsgewijze productie (Adam Smith e.v.a.) – Een omkering van doel en middel 3. Rol van ondernemerschap in deze tijd

27 • Het ging om een intelligente combinatie van – Eigen belang – Maatschappelijk belang • M.n. met de opkomst van het aandeelhouderskapitalisme omgedraaid: – Winst (i.c. aandeelhouderswaarde) vergroten doel – Iets doen in de maatschappij middel 3. Rol van ondernemerschap in deze tijd

28 • Een van de redenen van zoveel woede: – wij voor hen (daarboven in die grote organisaties) • Origineel: – Zij voor ons ! 3. Rol van ondernemerschap in deze tijd

29 • Ondernemerschap in een maatschappelijk perspectief plaatsen • ‘In waardigheid leven’ is het ultieme doel van de maatschappelijke ontwikkeling • Schone taak van ondernemende mensen: • Vorm geven aan – nieuwe • Fase in de maatschappelijke ontwikkeling • Cultuur fase – volgende draai in het lange proces van de beschaving der mensheid 3. Rol van ondernemerschap in deze tijd