Futureproof HR TNO P&O middag 21 april 2009

Presentatie over: "Futureproof HR TNO P&O middag 21 april 2009"— Transcript van de presentatie:

1 Futureproof HR TNO P&O middag 21 april 2009
Hoofddorp werken in de toekomst

2 Programma 12.30 - 13.00 Ontvangst met koffie
Welkom (Carla Mahieu) Film over de toekomst van werk Plenaire discussie Werken in de toekomst (Rob Gründemann) 14.15 – Vragen 14.30 – Opsplitsing in subgroepen - werving - binden, boeien en talentontwikkeling - generatieleren, samenwerken - leiderschap - gezondheidsmanagement Discussie Terugkoppeling Afsluiting en borrel werken in de toekomst 21 april 2009

3 Films over de toekomst A Future Vision AMERICAS FUTURE JOB MARKET werken in de toekomst 21 april 2009

4 Werken in de toekomst Hoofddorp, 21 april 2006
Rob Gründemann senior onderzoeker/adviseur TNO Kwaliteit van leven I Arbeid werken in de toekomst

5 Opzet van de presentatie
Introductie Overzicht van ontwikkelingen Werknemers Organisatie van het werk P&O afdeling Samenleving TNO in 2016 Dilemma’s werken in de toekomst 21 april 2009

6 Huidige economische recessie werken in de toekomst 21 april 2009

7 Stand van zaken mbt de economische crisis
werken in de toekomst 21 april 2009

8 Overzicht van ontwikkelingen Ontwikkelingen bij werknemers
werken in de toekomst 21 april 2009

9 Vergrijzing en krimp beroepsbevolking
werken in de toekomst 21 april 2009

10 Leeftijdsopbouw Nederland 2000 en 2050
werken in de toekomst 21 april 2009

11 Groene en grijze druk van 1950 tot 2050
werken in de toekomst 21 april 2009

12 Potentiële beroepsbevolking 1970 - 2050
werken in de toekomst 21 april 2009

13 werken in de toekomst 21 april 2009

14 Meer vrouwen op de arbeidsmarkt
werken in de toekomst 21 april 2009

15 Ontwikkelingen in de werkende bevolking in Nederland (1990 – 2008)
mannen vrouwen Totaal (* 1000) index 1990 3686 100 1958 1995 3814 103 2249 115 2000 4215 114 2848 145 2005 3982 108 2937 152 2008 4183 113 3253 166 werken in de toekomst 21 april 2009

16 Ontwikkeling arbeidsparticipatie 1990, 1995, 2000, 2005, 2007, 2011 bij mannen en vrouwen
werken in de toekomst 21 april 2009

17 Ontwikkeling netto arbeidsparticipatie 55 plus
werken in de toekomst 21 april 2009

18 Werkende bevolking naar geslacht en arbeidsduur (2008)
Meer dan 35 uur mannen 3,2% 12,2% 84,6% vrouwen 18,1% 51,7% 30,2% Taskforce deeltijd plus werken in de toekomst 21 april 2009

19 Meer allochtonen op de arbeidsmarkt werken in de toekomst
21 april 2009

20 Percentage westerse en niet westerse allochtonen 1996 – 2009
werken in de toekomst 21 april 2009

21 Aandeel niet-westerse allochtonen. onder jongeren (0-20 jaar) in 2006
Aandeel niet-westerse allochtonen onder jongeren (0-20 jaar) in (bron: CBS)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  werken in de toekomst 21 april 2009

22 Aandeel niet-westerse allochtonen 1996 – 2006 (bron: CBS)
werken in de toekomst 21 april 2009

23 Niet-westerse allochtonen naar gemeente 2005 en 2025
werken in de toekomst 21 april 2009

24 Generatie Einstein Een andere kijk op werk werken in de toekomst
21 april 2009

25 Kenmerken nieuwe medewerker
Generatie Einstein (Boschma & Groen, 2006): sociaal, maatschappelijk betrokken, functioneel, trouw, op zoek naar intimiteit, zakelijk, mediasmart Werknemer 2.0 (Doodeman, 2007): ambiteus, flexibel, gewend aan virtueel werken en kennis delen via nieuwe media, open innovatie De nieuwe medewerker (Manpower, 2006): Stelt vooral niet-materiële eisen aan het werk, hecht weinig waarde aan status en positie, vrijheid, adwisseling, uitdaging en ruimte voor privé-leven; werk moet aansluiten bij levensdoelen Jongere werknemer (belangrijkste drijfveren volgens Orga, 2007): Zekerheid en stabiliteit; fysiek actief zijn, aandacht, balans werk-privé, financiële beloning werken in de toekomst 21 april 2009

26 Babyboomers Generatie X Generatie Y Geboren tussen 1945 - 1961
1978 – 1994 Formatieve gebeurtenis Na-oorlogse wederopbouw Economische depressie Groei, welvaart, internet gescheidenisfeit Maagdenhuis, Maanlanding, moord Kennedy Treinkaping Assen Val Berlijnse muur 9/11, Tsunami, Enschede Technologie TV, casetterecorder, bromfiets Kleuren TV, Videorecorder, CD Mobiele telefoon, Internet, MP3 (I-pod) Internetgebruik: introductie functie activiteiten op late leeftijd bibliotheek Surfen en info jong volwassene surfen en info mee opgegroeid sociale machine chatten, sharing werken in de toekomst 21 april 2009

27 Wat is in bij de nieuwe generatie? Wat is uit bij de nieuwe generatie?
Onafhankelijkheid, eigen ondernemerschap Eigenheid/creativiteit Zelf initiëren (zelfstandigheid) Afwisseling Boven alles staan (alles begrijpen/rationaliseren) Externe coach Anderen adviseren Eigen verantwoordelijkheid voor resultaten Geld dat rolt Leningen ‘wie dan leeft, die dan zorgt’ Afhankelijkheid, loonslaaf van een ander Conformiteit/afwachten Opdrachten uitvoeren Routine/herhaling Naïef zijn Intern leermeesterschap Je laten adviseren Rol achter de schermen Zegeltjes sparen Spaarrekening Zorgen over pensioengat werken in de toekomst 21 april 2009

28 Ontwikkelingen in de organisatie van het werk
Informatisering Flexibilisering in arbeidsrelaties Vervagen grenzen van de organisatie Internationalisering werken in de toekomst 21 april 2009

29 Informatisering in Nederland (eind 2007) (CBS, 2008)
Meeste huishouden beschikt over PC (88%) en aansluiting internet (86%; 11,7 miljoen personen); 74% heeft breedbandaansluiting Vrijwel alle bedrijven in Nederland aangesloten op internet (bijna 100%) Merendeel bedrijven heeft breedbandverbinding (86%) en eigen website (83%) Helft van de medewerkers (52%) gebruikt op het werk geregeld een computer met internet werken in de toekomst 21 april 2009

30 Bedrijven met telewerkers 2003 – 2007 (bron: CBS)
Aandeel bedrijven met telewerkers in vier jaar verdubbeld werken in de toekomst 21 april 2009

31 Invloed van ICT op de werkorganisatie
Werken los van tijd en plaats (telewerken) Telewerkers werken langer (+ meer stress) Vermenging van werk en privé Andere organisatie van het werk (maatwerk) Hogere eisen tav opleiding Snelle veroudering van kennis Permanente scholing en ontwikkeling Samenwerking in tijdelijke (virtuele) netwerken Nieuwe arborisico’s: RSI, (informatie)stress; schending privacy werken in de toekomst 21 april 2009

32 Ontwikkelingen in de organisatie van het werk
Informatisering Flexibilisering in arbeidsrelaties Vervagen grenzen van de organisatie Internationalisering werken in de toekomst 21 april 2009

33 Ontwikkelingen in de arbeidsrelatie
Grotere flexibiliteit (contract, werktijden, functies, locaties, ad-hoc) en los-vaste dienstverbanden Werkgever – werknemer wordt opdrachtgever – opdrachtnemer Meer eigen verantwoordelijkheid werknemer (employability, vitaliteit en duurzame inzetbaarheid) Grotere mobiliteit (horizontaal en verticaal) werken in de toekomst 21 april 2009

34 Ontwikkeling flexibele arbeid (Goudswaard et al. 2008)
Omvang flexibele arbeid (2008): 20% tijdelijk contract 12% Uitzendkrachten 4% ZZP-ers 5% Verwachte groei in periode tot 2015: 25% Flexibiliteit naar sector Horeca 51% Handel 20% Transport 19% Zorg en welzijn 17% Flexibiliteit naar bedrijfsgrootte Klein ( werkn.) 20% Middelgroot ( werkn.) 24% Groot (. 200 werkn.) 23% werken in de toekomst 21 april 2009

35 Ontwikkelingen in de organisatie van het werk
Informatisering Flexibilisering in arbeidsrelaties Vervagen grenzen van de organisatie Internationalisering werken in de toekomst 21 april 2009

36 Ontwikkelingen in het P&O werk
Informatisering P&O werk Krimp P&O afdeling Toename adviesfunctie werken in de toekomst 21 april 2009

37 Ontwikkelingen in de samenleving
Individualisering en eigen verantwoordelijkheid Meer aandacht voor duurzaamheid Globalisering werken in de toekomst 21 april 2009

38 TNO in 2016 Krappe arbeidsmarkt (vervangingsvraag tot 2018 17%)
Geringere beschikbaarheid jongere werknemers Meer oudere werknemers (inclusief 65 plussers) Meer vrouwelijke werknemers Meer allochtonen Meer internationale werknemers Minder vaste werknemers; meer flexibele werknemers Op grote(re) schaal telewerken (los van tijd en/of plaats) Kleinere organisatie-eenheden (flexplekken) Meer wisselende (internationale) samenwerkingsverbanden Kleinere publieke organisatie; grotere private/commerciële organisatie werken in de toekomst 21 april 2009

39 Dilemma’s Aantrekken en behouden van goede werknemers
Balans vinden tussen wensen en behoeften werkgever versus werknemer Idem ten aanzien van plichten en verantwoordelijkheden werkgever versus werknemer Voorkomen van vroegtijdige uitval of vertrek Aansturen en samenwerken van diverse werknemers Idem van wisselende samenwerkingsrelaties Omgaan met flexibiliteit in de arbeidsrelatie Ondersteunen van eigen verantwoordelijkheid werken in de toekomst 21 april 2009

40 Vragen voor de subgroepen
Bespreek met elkaar het beeld van de toekomst van TNO in 2016  aan de hand van je thema   Wat zijn voor jullie de belangrijkste kenmerken van die TNO organisatie (evt. in relatie tot de omgeving ? )  Wat betekent dit voor het P&O-beleid van TNO in het algemeen en voor het beleid op het betreffende P&O thema in het bijzonder? Wat zijn de doelstellingen van het beleid op dit onderdeel in 2016 en welke creatieve ideeën/oplossingen/richtingen kun je met elkaar bedenken?   Maak je daarbij onderscheid tussen verschillende personeelscategorieën (jong of oud; man of vrouw; vast of flexibel; nationaal of internationaal; ontwikkelingslijnen; etc.) Welke maatregelen moet P&O de komende strategieperiode nemen om de organisatie voor te bereiden op de situatie in 2016?   werken in de toekomst 21 april 2009

41 Dank voor uw aandacht Wilt u meer weten?
Dr. Rob Gründemann TNO Kwaliteit van Leven - Arbeid Postbus 718 2130 AS Hoofddorp T tno.nl Website: werken in de toekomst 21 april 2009