Promotie van sport, fysieke activiteit en gezond bewegen Sport & gezondheid Uitdagingen? Actoren? Christophe Delecluse Faculteit bewegings- en revalidatiewetenschappen.

Presentatie over: "Promotie van sport, fysieke activiteit en gezond bewegen Sport & gezondheid Uitdagingen? Actoren? Christophe Delecluse Faculteit bewegings- en revalidatiewetenschappen."— Transcript van de presentatie:

1 Promotie van sport, fysieke activiteit en gezond bewegen Sport & gezondheid Uitdagingen? Actoren? Christophe Delecluse Faculteit bewegings- en revalidatiewetenschappen KU Leuven

2 Begrippen: Sport & Gezondheid
Sporten - Fysieke Activiteit - Bewegen Fitheid Van prestatie tot functionaliteit Risicofactoren Chronische aandoeningen Gezondheid Fysiek mentaal

3 Fysieke activiteit versus Fysieke fitheid
DEEL 1 Fysieke activiteit versus Fysieke fitheid

4 Epidemiologische studie 4 niveaus van activiteit

5 Conclusies (1) Wie zeer weinig beweegt, heeft meest kans op ziekte of vroegtijdig overlijden

6 Conclusies (2) Hoe fitter, hoe gezonder en hoe meer levenskwaliteit

7 zeer belangrijke conclusie
Wie weinig beweegt kan mits een kleine inspanning een stuk gezondheid terugwinnen

8 AANBEVELING Alle volwassenen dienen drie- tot vijfmaal per week gedurende 30 minuten per dag matig fysiek actief te zijn. De totale actieve tijd kan bekomen worden door oefenperiodes van 10 minuten te accumuleren.

9 Hoe belangrijk is Fysieke FITHEID uithouding kracht

10 Mortaliteit volgens fitheidsniveau
(Meyers et al., Circulation 2003)

11 Mortaliteit bij verschillende risicofactoren volgens fitheidsniveau
(Meyers et al., NEJM 2002)

12 Onderzoek toont aan dat
Lage fitheid een even hoge risicofactor is als: roken, hoge cholesterol, hoge bloeddruk Hoge fitheid is een gedeeltelijke bescherming tegen de andere risicofactoren bv overgewicht

13 Fysieke fitheid Kan op een korte termijn opgebouwd worden
Fysieke fitheid verhogen is een prioritaire doelstelling bij een bewegingsprogramma

14 Trainingsaanpak versus Lifestyle- benadering
DEEL 2 Trainingsaanpak versus Lifestyle- benadering

15 Bewegingspromotie niet-sporters activeren en liefst ook fitheid verbeteren
Sport-benadering Trainen Fitheid opbouwen Lifestyle-benadering Fysieke activiteit - integreren in levensstijl Minimum drempels

16 Cardiotraining Krachttraining
Trainingsaanpak Cardiotraining Krachttraining

17 Recrutering Doelgroep: personen die niet sporten en onvoldoende fysiek actief zijn Recrutering vertrekt vanuit infosessies rond ‘gezonde levensstijl’ Mensen overtuigen tot deelname is geen onoverkomelijk probleem

18 Effecten na 6 maanden Verhoogd ‘mentaal welbevinden’ na enkele trainingssessies Uithouding en kracht verbeteren na enkele weken Effect op risicofactoren (gezondheid) is zelfs na 6 maanden relatief beperkt: Lichaamssamenstelling Hypertensie Cholesterolwaarden …

19 na 6 maanden.. Participatie aan het fitnessprogramma is zeer hoog (weinig drop-out) Groot enthousiasme en algemene tevredenheid op het einde van het programma Gigantische drop-out na de begeleidde interventie

20 Trainingsaanpak: beperkingen
Drop-out -> niet-zelfredzaam Juiste doelgroep bereikt (gezondheidsgeoriënteerd)? Gezondheidsdoelstellingen nog niet volledig bereikt

21 Focus op gedragsverandering op vlak van fysieke activiteit
Lifestyle benadering Focus op gedragsverandering op vlak van fysieke activiteit

22 Op zoek naar de juiste doelgroep Op zoek naar lange termijn-effect
Lifestyle benadering Op zoek naar de juiste doelgroep Op zoek naar lange termijn-effect

23 Lifestyle-benadering via BEWEGINGSCOACHING
De efficiëntie van BEWEGINGSCOACHING nagaan op vlak van : Beleving: tevredenheid, drop-out Levenskwaliteit: Mentaal welbevinden Fysieke fitheid Gezondheid

24 Effecten na 1 jaar lifestyle-benadering
Toename in fysieke activiteit ? ↑ stappenteller bij lifestylebenadering Toename van fysieke fitheid? Uithouding ↑ Kracht ↑ (functioneel) Effecten op gezondheidsrisico’s? Zeer beperkt, bij fitness en lifestyle Effecten op psycho-sociaal functioneren? Positiever zelfbeeld Hoger zelfwaarde-gevoel

25 Effecten na 1 jaar bewegingscoaching
Hoe ervaarden de deelnemers dit programma? Weinig drop-out (volledig jaar) Globaal tevreden – zeer tevreden na 1 jaar Nood aan sociale ondersteuning!!!

26 Lifestyle-benadering versus Fitnesstraining
Grotere toename fysieke activiteit Minder efficiënt ifv fitheid Vergelijkbare effecten op: gezondheid mentaal welbevinden Gelijke nood aan sociaal en professioneel kader Grotere toename in ‘sportieve’ zelfredzaamheid Grotere kans op lange termijn effect?

27 Deel 3 hoe bereiken we de cruciale doelgroep?
onvoldoende fysieke actief sedentair

28 zeer belangrijke conclusie
Wie weinig beweegt kan mits een kleine inspanning een stuk gezondheid terugwinnen

29 Problematiek De minst actieven in beweging krijgen, levert de grootste winst op… Sedentaire personen actief krijgen – moeilijk maar haalbaar via andere communicatiekanalen en benaderingen Verder toegelicht door Filip Boen via aangepaste programma’s Verder toegelicht door Ingrid Peeters

30 Alternatieve benadering
Recrutering via andere sectoren: gezondheidssector – sociale sector Gezondheidssector is zich steeds meer bewust van het belang van bewegen in het kader van preventieve gezondheidszorg

31 Uitdagingen Gezondheidssector en sportsector spreken nog niet steeds dezelfde taal Professionele expertise binnen de sportsector Samenwerking tussen sectoren kan tot een grote meerwaarde leiden

32 SPORT EN BEWEGEN VOOR OUDEREN. MET ALLE SPELERS ROND DE TAFEL
Situering en kader Marc Theeboom (VUB) - Christophe Delecluse (K.U.Leuven)

33 Achtergrond Vernieuwd beweeg- en sportbeleid voor ouderen.
Een duurzame en actieve levensstijl ontwikkelen en/of onderhouden.

34 DOELGROEPEN DOELSTELLINGEN Hoe? ACTOREN RANDVOORWAARDEN

35 Fysiek welzijn Mentaal welzijn Sociale aspecten Preventie/gezondheid
Doelstellingen/motieven Fysiek welzijn Preventie/gezondheid Behoud: fitheid  functionaliteit, zelfredzaamheid Mentaal welzijn Genieten, ontspannen  preventie Sociale aspecten Sociale contacten, zingeving Integratie

36 DOELGROEPEN DOELSTELLINGEN Hoe? ACTOREN RANDVOORWAARDEN

37 Typologie Uit het Delphi-onderzoek blijkt:
 gediversifieerd beleid nodig  aandacht voor 5 groepen ouderen Vereenzaamde ouderen Allochtone Financieel zwakkere Niet-actieve Actieve

38 DOELSTELLINGEN Actieve ouderen Niet-actieve Vereenzaamde Allochtone Financieel zwakkere Hoe? Wie? ‘aanbod op maat’ ACTOREN samenwerking RANDVOORWAARDEN

39 Aanbod Aanbieders: Lokaal – provinciaal – landelijk
Vanuit verschillende sectoren

40 Actoren Uni- & Recreatieve sportfederaties en OSV
Senioren- sportfederaties Lokale sportdiensten Regionale sportdiensten Welzijnssector Gezondheids- sector Sociale sector

41 Senioren- sportfederaties
Samenwerking actieve ouderen Uni- & Recreatieve sportfederaties Senioren- sportfederaties Lokale sportdiensten Regionale sportdiensten Welzijnssector Gezondheids- sector Sociale sector

42 Samenwerking niet-actieve ouderen
Uni- & Recreatieve sportfederaties Senioren- sportfederaties Lokale sportdiensten Regionale sportdiensten Welzijnssector Gezondheids- sector Sociale sector

43 Samenwerking kansengroepen
Uni- & Recreatieve sportfederaties Senioren- sportfederaties Lokale sportdiensten Regionale sportdiensten Welzijnssector Gezondheids- sector Sociale sector

44 DOELSTELLINGEN Actieve ouderen Niet-actieve Vereenzaamde Allochtone Financieel zwakkere Hoe? Wie? ‘aanbod op maat’ ACTOREN samenwerking RANDVOORWAARDEN

45 DOELSTELLINGEN Actieve ouderen Niet-actieve Vereenzaamde Allochtone Financieel zwakkere Hoe? Wie? ‘aanbod op maat’ ACTOREN samenwerking Toegankelijkheid Begeleiding Communicatie

46 Toegankelijkheid en aanbod
Hoe kan het beweeg- en sportaanbod beter afgestemd worden op de noden en verwachtingen van de verschillende profielen van ouderen? Wat is er? Knelpunten? Oplossingen?

47 Toegankelijkheid en aanbod
Knelpunten: Weinig aangepaste producten ifv de noden Nood aan structureel aanbod en afstemming Niet elke oudere wordt bereikt Nabijheid, bereikbaarheid Sportinfrastructuur en materiaal Kostprijs Kwaliteit dienstverlening

48 DOELSTELLINGEN Actieve ouderen Niet-actieve Vereenzaamde Allochtone Financieel zwakkere Hoe? Wie? ‘aanbod op maat’ ACTOREN samenwerking Toegankelijkheid Begeleiding Communicatie

49 Begeleiding Welke vormen van omkadering voor aanmoediging en begeleiding zijn aangewezen voor de diverse groepen van ouderen? Wat is er? Knelpunten? Oplossingen?

50 Begeleiding Knelpunten: Opleidingen en statuten Middelen
Sportgekwalificeerde begeleiders Professionele medewerkers Vrijwilligers

51 DOELSTELLINGEN Actieve ouderen Niet-actieve Vereenzaamde Allochtone Financieel zwakkere Hoe? Wie? ‘aanbod op maat’ ACTOREN samenwerking Toegankelijkheid Begeleiding Communicatie

52 Communicatie Hoe worden ouderen het best bereikt? Welke communicatiestrategieën moeten gevolgd worden? Wat is er? Knelpunten? Oplossingen?

53 Communicatie Knelpunten: Bereiken Motiveren Informeren

54

55