Verlies van de band van het Nederlanderschap

Presentatie over: "Verlies van de band van het Nederlanderschap"— Transcript van de presentatie:

1 Verlies van de band van het Nederlanderschap
Prof. Dr. Gerard-Rene de Groot NVVB-regiocongres Roermond 3 oktober 2018

2 Verlies Nederlanderschap wegens verblijf in het buitenland: ontwikkeling
BW 1838: verlies wegens vestiging in het buitenland met kennelijk oogmerk om niet terug te keren Wet 1850: verlies wegens verblijf van 5 jaren in het buitenland met kennelijk oogmerk om niet terug te keren Wet 1892: verlies wegens verblijf van 10 jaren in het buitenland, tenzij elke 10 jaren een kennisgeving Nederlander te willen blijven

3 Verlies Nederlanderschap wegens verblijf in het buitenland: ontwikkeling
De verliesbepalingen 1838/ 1850/ 1892 konden ook in Nederland geboren personen treffen Verlies kon ook staatloosheid tot gevolg hebben Verlengingsverklaring kon ook vormvrij (informeel) gebeuren Verlies had geen gevolgen voor reeds geboren kinderen

4 Verlies Nederlanderschap wegens verblijf in het buitenland: ontwikkeling
Grote problemen: kennelijk oogmerk om niet terug te keren liet flexibele uitleg mogelijk  handel met Nederland was voldoende om aan te nemen dat men wilde terugkeren Besef dat bezit van paspoort en verlenging daarvan in de 19de eeuw minder scherp geregeld was Soms toch heel strenge toepassing van de verliesbepaling

5 Verlies Nederlanderschap wegens verblijf in het buitenland: een voorbeeld
Guido Hermann Fridolin Verbeek * 23 januari 1830 Zeist  1852 naar Verenigde Staten Huwt in 1859 in de VS met Maria Manion  7 November 1859 in Nagasaki (Japan) als zendeling Overleden te Tokyo 10 maart 1898 Zeer belangrijke invloed op modernisering van Japan

6 Verlies Nederlanderschap wegens verblijf in het buitenland: een voorbeeld
Guido Hermann Fridolin Verbeek Dr h.c. Rutgers University 1875 Japanse Orde van de Rijzende Zon 1877 Trustee Meiji Gakuin University Bezoeken aan Zeist 1873 en 1890 1890: VS weigeren toelating omdat hij niet in bezit is van bewijs Nederlanderschap Krijgt vervolgens permanent verblijfrecht in Japan Begraven op Aoyama begraafplaats in Tokyo

7 Verlies Nederlanderschap wegens verblijf in het buitenland: een voorbeeld
Over Guido Hermann Fridolin Verbeek (Verbeck) William Elliot Griffs, A citizen of no country

8 Na inwerking treding Wet 1892
Heel veel problemen Nederlandse Kamer van Koophandel in Londen dringt herhaaldelijk aan op wijziging van deze verliesregeling Protest-vergadering in Londen: De Wet ter verstoting van Nederlanders In 1910 beperking tot personen geboren buiten Nederland en Nederlandse kolonies Degenen die Nederlanderschap kwijt waren en daardoor staatloos waren, krijgen dit terug

9 RwNed 1985 Drastische herziening:
Verlies uitsluitend indien zij geboren zijn in buitenland en ook de nationaliteit bezitten van het land van hun geboorte en daar woonachtig zijn Geen verlengingsverklaring meer mogelijk Als ouders het Nederlanderschap op deze wijze verliezen delen hun kinderen daarin Overgangsrecht: termijnen beginnen opnieuw te lopen op 1 januari  op 1 januari 1995 verloren zeer velen hun Nederlanderschap

10 Opnieuw drastische wijziging in 2003
art. 15 lid 1 sub c: tienjarig verblijf buiten Koninkrijk der Nederland en EU Ook weer voor in Nederland geboren personen : de geschiedenis herhaalt zich!!! In werking per 1 april 2003 Overgangsrecht : Termijnen begonnen opnieuw op 1 april 2003  grote verliesgolf op 1 april 2013

11 Permanent verblijf in buitenland
Stuiting termijn door verkrijging Nederlands paspoort/ ID-kaart/ bewijs bezit Nederlanderschap Géén stuiting door art. 17 procedure ter vaststelling bezit Nederlanderschap Voor verblijf binnen Europese Unie geldt uitzondering, maar niet voor Europese Economische Ruimte en Zwitserland N.B. wetsontwerp zou verjaringstermijn naar 15 jaar verlengen, maar verworpen in Eerste Kamer in oktober 2017

12 Permanent verblijf in buitenland
Onvoldoende voorlichting over dreigend verlies  zeer problematisch in licht van Europees recht Met name in Nederland geboren personen werden verrast door verlies Wat indien toch aanwijsbare band met NL? Veel klachten bij Nationale Ombudsman

13 Hoge Raad over verlies wegens permanent verblijf in buitenland
HR 27 maart 2015 ECLI:NL:HR:2015:761 Wat is bewijs bezit Nederlanderschap? Brief MBuiZa onvoldoende Zeer problematisch, vooral vanwege dwarsliggen Ministerie van bezit Nederlanderschap en zeer slechte voorlichting  art. 10 RwNed !!! ???

14 Nationale Ombudsman over verlies wegens permanent verblijf in buitenland
Is deze verliesgrond nog wenselijk, mede in licht van Europees Verdrag inzake Nationaliteit? Opheffen praktische problemen Instellen van spijtoptantenregeling Invoeren van regelingen voor oud-Nederlanders, zodat deze eenvoudig en goedkoop een visum en/ of een verblijfsvergunning kunnen verkrijgen

15 Raad van State over verlies wegens permanent verblijf in buitenland
Raad van State 19 april 2017: in re Tjebbes e.a. prejudiciële vraag aan Hof van Justitie EU: Is automatische werking van art. 15 lid 1 onder c in overeenstemming met EU recht? Immers geen proportionaliteitstoets Hearing op 24 april 2018 Conclusie Advocaat Generaal Mengozzi op 14 juli 2018

16 AG Mengozzi Art. 15 lid 1 onder c is aanvaardbaar voor volwassenen, omdat deze voldoende mogelijkheden hebben om verlies te voorkomen  jammer, maar afwachten is wat Hof beslist Het is echter niet acceptabel dat kinderen in dit verlies delen  legt een bom onder het gehele art. 16!

17 Wat zal het Hof van de Europese Unie beslissen
Heel spannend! Uitspraak Hof eind 2018 In afwachting van beslissing Hof: Zeer zorgvuldige voorlichting Eventueel afspreken dat mensen contact houden over mogelijke wijziging van hun nationaliteitsrechtelijke rechtspositie, misschien zelfs met terugwerkende kracht Na beslissing Hof wellicht: opnieuw behandelen van dossiers nodig