Motiverend leraarschap voor begaafde basisschoolleerlingen: percepties van begaafde leerlingen ORD, Nijmegen, 13 juni 2018.

Presentatie over: "Motiverend leraarschap voor begaafde basisschoolleerlingen: percepties van begaafde leerlingen ORD, Nijmegen, 13 juni 2018."— Transcript van de presentatie:

1 Motiverend leraarschap voor begaafde basisschoolleerlingen: percepties van begaafde leerlingen
ORD, Nijmegen, 13 juni 2018

2 Motiverend leraarschap voor begaafde basisschoolleerlingen: percepties van begaafde leerlingen
Anouke Bakx, Ton van Houtert, Maartje van den Brand & Lisette Hornstra ORD, Nijmegen, 13 juni 2018

3 Onderwijsonderzoekswerkplaats

4 begaafde basisschoolleerlingen:
Motiverend leraarschap voor begaafde basisschoolleerlingen: (percepties van begaafde leerlingen)

5 Begaafde leerlingen Begaafde leerlingen betreft een groep van ongeveer 10% van de leerlingen die (potentieel) hoog presteert (NAGC, 2011; OCW, 2014).

6 Praktische aanleiding
Perceptie van school als ‘saai’ Onderpresteren Moeilijk om goed te begeleiden Motivatieprobleem?

7 Theoretische aanleiding
Aandacht voor zwakkere leerlingen (Deunk et al., 2015) Handelingsverlegenheid leerkrachten (Doolaard & Oudbier, 2010) Lage prestaties van begaafde leerlingen (Driessen, Mooij, & Doesborgh, 2007; OECD, 2016) Motivatie van leerlingen is laag (Meelisen & Punter, 2016; Pisa, 2012; TiMSS, 2011)

8 Motivatie SelfDetermination Theory (Deci & Ryan, 2000)
Aansluiting bij basisbehoeften van leerlingen: A. Autonomie B. Binding/relatie C. Competentie

9 Behoefteondersteunend onderwijs
Aansluiten bij basisbehoeften Motivatie stijgt (Stroet, Opdenakker, & Minnaert, 2013)

10 Basisbehoefte autonomie
Leerkrachtkwaliteiten Keuzes bieden Beslissingen laten nemen Betrekken bij doelenstellen Relevant maken leeractivi. Autonomie Zelf keuzes maken Relevantie inzien

11 Basisbehoefte binding/relatie
Nabijheid Positieve lero Leerkrachtkwaliteiten Tijd voor leerlingcontact Empathie Positief klimaat creëren Fouten maken mag

12 Basisbehoefte competentie
Structuur/duidelijk- heid Feedback Leerkrachtkwaliteiten Regels Consistent gedrag Feedback geven Vragen stellen

13 Perspectief vanuit de leerling
Praktijk is benieuwd: wat zeggen leerlingen Theorie: relatief weinig open methodieken vanuit leerlingperspectief

14 Onderzoeksvragen Wat zijn kenmerken van een ‘goede leraar’ volgens (begaafde) basisschoolleerlingen? Zijn er verschillen tussen begaafde jongens en meisjes in de genoemde kenmerken?

15 Deelnemers 463 begaafde leerlingen 297 jongens, 163 meisjes, 3
bovenbouwleerlingen [9 – 12 jaar] voorzieningen voor begaafde leerlingen

16 (Bakx, Koopman, den Brok & de Kruijf, 2015)
Instrument (Bakx, Koopman, den Brok & de Kruijf, 2015)

17 Data-analyse Autonomie: keuzes maken relevantie toelichten respect
Binding: nabijheid en affectie gevoel van erbij horen afhankelijkheid Competentie: duidelijkheid begeleiding aanmoediging feedback (Stroet, Opdenakker, & Minnaert, 2013)

18 Resultaten Basisbehoefte Genoemd Binding / relatie 43,2% Competentie
39,0% Autonomie 9,5% Anders 8,4%

19 Meest genoemd Basisbehoefte Categorie Genoemd 1 Binding Affectie 30,8%
2 Competentie Begeleiding 20,9% 3 Duidelijkheid 15,4% 4 Nabijheid 11,9% 5 Anders Leuke dingen 8,4%

20 Voorbeelden Basisbehoefte Categorie Voorbeelden 1 Binding Affectie
Is aardig voor me 2 Competentie Begeleiding Geeft goede instructie 3 Duidelijkheid Heeft eerlijke regels 4 Nabijheid Begrijpt mij 5 Anders Leuke dingen Leuke dingen doen / avontuur

21 Genoemd door jongens - meisjes
Basisbehoefte Genoemd Jongens Meisjes 1 Binding Affectie 31,1% 30,6% 2 Competentie Begeleiding 22,3% 18,9% 3 Duidelijkheid 16,3% 14,3% 4 Nabijheid 10,4% 13,7%* 5 Anders Leuke dingen 8,7% 7,9% * Χ2=4.874, p=0.028

22 Conclusie Bindingsapecten worden het meest vaak genoemd - leerkracht begrijpt me - iets vaker genoemd door meisjes Competentie ook vaak genoemd - instructie (alleen indien nodig) - begeleiding (op maat) - eerlijke regels (past bij beschrijving van begaafde lln?) Autonomie minst genoemd - keuzes

23 Praktijkimplicaties Binding voor alle begaafde leerlingen belangrijk - begaafden: leerkracht begrijpt me pedagogische sensitiviteit [NB: pabo] Competentie: weten waar ze aan toe zijn - goede begeleiding (op maat), duidelijkheid en regels didactische kwaliteit klassenmanagement Rekening houden met - relatief kleine groep deelnemers - alleen leerlingen basisonderwijs

24 Discussie Meerwaarde van onderwijsonderzoek - praktijk - wetenschap
Spanningsveld - praktijk: korte termijn, handelinsgericht advies - wetenschap: lange(re) termijn, inzichten, theorievorming

25 Dank voor uw aandacht