Wat speelt er in onze gemeente?

Presentatie over: "Wat speelt er in onze gemeente?"— Transcript van de presentatie:

1 Wat speelt er in onze gemeente?
Goedenavond. Vanavond wil ik u vertellen wat er in onze gemeente speelt op het gebied van asbest en welke verantwoordelijkheid wij als gemeente hebben en welke rol wij willen spelen. 14 november Ivonne Bieleman

2 Onderwerpen Asbestdaken Asbestbodem
De twee onderwerpen die momenteel actueel zijn en projectmatig worden opgepakt zijn: Asbestdaken Asbestbodem Deze twee onderwerpen zal ik vanavond dan ook behandelen.

3 Asbestdaken Type asbestdak Golfplaten Dakleien Bitumen (beperkt)
Gezondheidsrisico’s bij Verweren Bewerken (zagen, breken, enz.) Calamiteiten (brand, enz.) Verbod per 2024 Type dak Grofweg zijn er drie typen asbestdak te onderscheiden: golfplaten, dakleien en bitumen. Daken van bitumen zijn zeer beperkt aanwezig. Wanneer we het hebben over asbestdaken gaat het hoofdzakelijk om golfplaten en in mindere mate om dakleien. Gezondheidsrisico’s Asbestdaken zijn schadelijk voor de gezondheid. Ze worden aan weer en wind blootgesteld en verweren daardoor. Bij dit verweren komen asbestvezels vrij, die kunnen bij inademen gezondheidsproblemen opleveren. Ook het bewerken van asbest zorgt ervoor dat asbestvezels vrij komen. Bij een brand of stormschade kunnen stukjes asbest en asbestvezels verspreid raken over de omgeving, waardoor er ook voor de omgeving gezondheidsrisico’s optreden. Daarom wordt door het Rijk een verbod ingesteld. Verbod Per 2024 zal het asbestdakenverbod gaan gelden. Om te zorgen dat al het asbest van het dak is voor 2024, is de nodige actie nodig van de pandeigenaren. Als gemeenten zien wij hier voor onszelf ook een rol in.

4 Rolverdeling (asbestdaken)
Verantwoordelijkheden Dakeigenaar Vervangen dak Gemeente (i.s.m. provincie) Informeren Bewustwording Faciliteren / ontzorgen Handhaven ( ) Dakeigenaar De dakeigenaar is verantwoordelijk voor vervanging of verwijdering van het dak. Hij is dan ook uiteindelijk degene die bepaalt of en wanneer het dak vervangen zal gaan worden. Gemeente Als gemeente vinden we (gezamenlijk met andere gemeenten in Overijssel) dat het onze verantwoordelijkheid is om pandeigenaren bewust te maken van het gevaar van een asbestdak (voor zover dat nog niet bekend is), te informeren over het verbod en daar waar mogelijk te faciliteren bij vervanging van het dak. Bij faciliteren / ontzorgen moet gedacht worden aan het ondersteunen bij de wijze waarop dakvervanging aangepakt kan worden: welke financieringsmogelijkheden zijn er, welke stappen moeten doorlopen worden, welke partijen kunnen helpen bij de uitvoering. Daarnaast blijken pandeigenaren soms nog vragen te hebben over bijvoorbeeld regelgeving, als gemeente proberen we deze vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Soms kunnen we dit zelf, andere keren zetten we de vragen uit naar andere partijen of kunnen we deze inbrengen in regionale overleggen.

5 Plan van aanpak (asbestdaken) Doelgroepen Bedrijven (niet-agrarisch)
Agrarisch vastgoed (incl. voorm. agrarisch) Maatschappelijk vastgoed (incl. gemeentelijk) Particulieren (incl. corporaties) Communicatie Om het saneren van asbestdaken behapbaar te maken zijn er een aantal doelgroepen onderscheidden. Deze doelgroepen hebben de aangegeven prioriteit gekregen. Dit wil zeggen dat we in de planning in deze volgorde als gemeente actief met deze partijen aan de slag gaan. Natuurlijk staat het elke pandeigenaar vrij om zijn dak eerder te saneren. Bedrijven (niet-agrarisch). Dit zijn de bedrijven op het bedrijventerrein ‘t Lochter, maar ook de solitaire bedrijven verspreid door de gemeente. Agrarisch vastgoed (incl. voormalige agrarisch) Maatschappelijk vastgoed (incl. gemeentelijk). Dit zijn de sportverenigingen, dorpshuizen, enz., maar ook ons eigen vastgoed valt hier onder. Particulieren (incl. corporaties). Dit zijn de percelen in kernen. Daarnaast voeren we acties uit onder de kop communicatie. Dit is bijvoorbeeld het informeren via de website of lokale kranten. Op de aanpak per groep zal ik hierna verder ingaan.

6 Plan van aanpak (asbestdaken) Gemeentelijke focus 2017 2018 2019 2020
2021 2022 2023 2024 Ev. Communicatie Bedrijven Agrarisch vastgoed Maatschappelijk vastgoed Particulieren Handhaving In dit figuur ziet u een overzicht waar we als gemeente van plan zijn onze focus op te leggen gedurende de komende jaren.

7 Communicatie (asbestdaken)
Actie Uitvoeringsperiode Informatie op website 2017 Q3 Informatie op website afstemmen binnen provincie 2017 Q4 Actief promoten website Stimulerings- en financieringsmogelijkheden bepalen 2017 Q3 en Q4 Inzicht krijgen in hoeveelheid en locatie asbest in gemeente 2018 Q1 Website bijhouden en actief informeren doelgroepen 2018 en verder Informatie op website / afstemmen binnen provincie / actief promoten Rond de zomer en vlak daarna is de eerste informatie over het asbestdakenverbod op de website gepubliceerd. Vervolgens is in Q4 besloten dat we als Overijsselse gemeenten eenzelfde basisopzet gaan gebruiken voor onze website, die aangevuld kan worden met gemeente-specifieke informatie. Daarom zijn we momenteel bezig om de informatie op de website te actualiseren. Vervolgens willen we de website actief gaan promoten via o.a. het Hellendoorn Journaal en facebook. Deze activiteit wordt uitgevoerd samen met communicatie. Over de inhoud van de website wordt intern afgestemd. Het is goed om te weten dat de informatie voor bedrijven (niet-agrarisch en agrarisch) op bepaalde punten verschilt van de informatie voor particulieren, daarom is voor beiden een aparte pagina aangemaakt. Maatschappelijk vastgoed valt in veel gevallen onder de categorie bedrijven, waar nodig zal hier op de website specifiek aandacht aan worden besteed. Stimulerings- en financieringsmogelijkheden bepalen Afgelopen periode is wethouder Beintema bezig geweest met het inventariseren van financieringsmogelijkheden voor alle doelgroepen. Dit heeft hij gedaan in samenwerking met de betrokken wethouder van de gemeente Deventer en de provincie Overijssel. Inventaristiekaart Vanuit eerdere onderzoeken hebben we als gemeente enig inzicht in de asbestdaken op bedrijven en agrarische bedrijven. Begin 2018 zal een nieuw onderzoek worden opgeleverd, waarin dit inzicht geactualiseerd is.

8 Informeren pandeigenaren (asbestdaken)
Asbestdakenverbod Gezondheidsrisico’s Verzekering Financiering en subsidies Asbest storten Gecertificeerde bedrijven Stappenplan Informatiebijeenkomsten Op onze website publiceren we informatie over het belang van en de wijze van saneren. Deze informatie communiceren we ook in gesprekken en bijeenkomsten naar pandeigenaren. Ik zal kort ingaan op deze informatie, zodat u hier ook een beeld bij krijgt. Asbestdakenverbod / Gezondheidsrisico’s Hier ben ik eerder al op ingegaan, dit zal ik nu dan ook niet herhalen. Verzekeringen De verzekeringsmogelijkheden worden steeds beperkter en de premies worden hoger. Dit kan voor pandeigenaren een stimulans zijn om zo spoedig mogelijk te gaan saneren. Financiering en subsidies Voor het verwijderen van asbest kan tot en met 2019 gebruik worden gemaakt van een verwijderingssubsidie van het Rijk (4,50/m2). Daarnaast zijn er subsidies, financieringsmogelijkheden en fiscale voordelen te verkrijgen als wordt geïnvesteerd in duurzame dakoplossingen. Bijvoorbeeld: Dakverhuur aan een partij die hier zonnepanelen op plaatst (eventueel het dak voor je vervangt) Btw terugvragen op aanschaf en installatie zonnepanelen Investeringsaftrekmogelijkheden voor bedrijven Goedkoop lenen met de energiebesparingslening van de provincie Asbest storten Particulieren kunnen momenteel de eerste 100 kg gratis storten. Voor elke volgende 100 kg betalen ze €12,-. Asbest mag niet zomaar worden gebracht, maar moet worden verpakt in doorzichtig plastic. De exacte voorwaarden staan op onze website. Asbestsaneerders brengen de asbestdaken zelf naar een stort. Gecertificeerde bedrijven De asbestinventarisatie, asbestsanering en nacontrole mogen enkel door een gecertificeerd bedrijf worden uitgevoerd. In de gemeente zijn deze bedrijven niet gevestigd. In de directe omgeving van de gemeente zijn echter diverse bedrijven gelegen waar pandeigenaren een beroep op kunnen doen. Via de website van Ascert kan bekeken worden welke bedrijven gecertificeerd zijn. Stappenplan Vanuit de provincie zijn algemene stappenplannen opgesteld voor dakoppervlaktes van particulieren onder de 35m2 en voor dakoppervlaktes groter dan 35m2. Dit onderscheid is gemaakt, omdat het voor particulieren is toegestaan om een dak tot 35m2 zelf te verwijderen. Hier zijn wel een aantal voorwaarden aan verboden, zo moet het bijvoorbeeld gaan om golfplaten. Op de website van Milieu Centraal worden diverse tips gegeven om als particulier het dak op een veilige manier te verwijderen. Bijvoorbeeld door het dragen van wegwerpkleding, een mondkapje en handschoenen. Ook wordt aangegeven dat door het dak nat / vochtig te maken verspreiding van asbestvezels kan worden tegengegaan en wordt een uitleg gegeven hoe het asbest te verpakken. Voor asbestdaken groter dan 35m2 of asbestdaken bestaande uit dakleien is verwijdering door een asbestsaneerder verplicht. Hiervoor moet eerst een inventarisatie worden gedaan. Vervolgens kan de saneerder aan de slag. Na verwijdering is een controle en vrijgave door een expert nodig. Vervolgens kan het nieuwe dak worden geplaatst. Informatiebijeenkomsten Om pandeigenaren bewust te maken en te informeren over de gevaren van asbest, het verbod en de financieringsmogelijkheden worden zij geïnformeerd door de gemeente. Hiervoor worden plenaire bijeenkomsten gehouden en / of individuele gesprekken gevoerd.

9 Informeren pandeigenaren (asbestdaken)
Particulieren (35m2) Bedrijven (2.000m2) in € Zelf vervangen in € Laten vervangen in € Fiscaal voordeel: voorziening op groot onderhoud (minder belasting, door minder winst) Verwijdering 20.000 Nieuw dak (zonder zonnepanelen) 40.000 Subsidie 9.000 Totaal 51.000 Bedrijf Kosten Belasting-voordeel voorziening Kosten na voorziening BV 25% 38.250 Gereedschap 50 Nieuw dak 350 Storten 60 Totaal 460 Inventarisatie 250 Verwijdering 750 Nieuw dak Storten 100 Subsidie 157,20 Totaal 1.692,50 Bij deze geef ik u een aantal voorbeelden van financieringsmogelijkheden. Zoals u ziet is het voor een particulier met een dakoppervlak van 35m2 goedkoper om dit zelf te vervangen. Voor bedrijven is het aantrekkelijk om bijvoorbeeld een voorziening op groot onderhoud te treffen. Het bedrijf zet dan elk jaar een bedrag opzij, waardoor de winst lager wordt. Het bedrag waarover dan belasting moet worden betaald is lager, waardoor de belasting dus ook lager is. In dit voorbeeld voert de ondernemer over 3 jaar het bedrag van als voorziening op groot onderhoud. Deze 3 jaar betaalt de ondernemer dus minder belasting. In totaal is het voordeel 25% van ,-. Dit bedrag zet hij aan de kant voor de investering, waardoor de overige kosten van de investering na drie jaar nog maar ,- euro bedragen.

10 Aanpak bedrijven (asbestdaken)
Actie ‘T LOCHTER Uitvoeringsperiode Informatiebijeenkomst 2017 Q3 Vervolg bijeenkomst – energie (parkmanagement) 2018 Vervolg contact bedrijven (individueel) 2018 Q3 Actie SOLITAIRE BEDRIJVEN Uitvoeringsperiode Gesprekken bedrijven 2017 Q4 Vervolg contact bedrijven 2018 Q4 ‘T LOCHTER In oktober (16e) is een bijeenkomst geweest op ‘t Lochter, waarbij de bedrijven met een asbestdak geïnformeerd werden over het asbestdakenverbod en de mogelijkheden om dakvervanging aan te vliegen en te financieren. Deze bijeenkomst is door Parkmanagement georganiseerd i.s.m. de gemeente. De provincie Overijssel en een verzekeraar hebben een presentatie gegeven. In navolging hierop komt er een bijeenkomst (voor alle bedrijven op ‘t Lochter) gericht op duurzaamheidsmogelijkheden van daken. Ongeveer een jaar na de eerste bijeenkomst zal contact worden gezocht met de bedrijven, om te inventariseren wat de stand van zaken is en om te vragen welke knelpunten nog spelen. SOLITAIRE BEDRIJVEN Voor de solitaire bedrijven geldt een vergelijkbare aanpak. Hier wordt niet een plenaire bijeenkomst gehouden, maar wordt elk bedrijf afzonderlijk benaderd. Er hebben al verschillende gesprekken plaatsgevonden. Tot op heden is het beeld dat alle pandeigenaren bekend zijn met het verbod en allen bewust zijn van het belang om het dak te vervangen. Sommige bedrijven hebben al vrij concrete ideeën over de termijn waarop zij het dak willen vervangen. Anderen moeten dit nog bepalen. Vragen die bij de ondernemers leven hebben vooral betrekking op subsidiemogelijkheden, financieringsmogelijkheden en fiscale voordelen. Daarnaast is ook niet altijd bekend wat de eerste stappen moeten zijn: inventarisatie laten uitvoeren en inventariseren financieringsmogelijkheden, om vervolgaanpak te bepalen. De bedrijven die we tot nu toe bezocht hebben, hebben aangegeven dat zij de rekenvoorbeelden en financieringsmogelijkheden van meerwaarde vinden.

11 Aanpak agrarisch vastg. (asbestdaken)
Actie Uitvoeringsperiode N.a.v. inventarisatie indelen in categorieën VAB Agrariërs in bedrijf Stoppersregeling 2018 Q1 Inzicht krijgen in problemen op (voormalig) agrarische locaties 2018 Q2 Stappenplan (concreet) voor pandeigenaren opstellen Gesprekken aangaan met agrariërs (individueel?/bijeenkomst?) 2018 Q2 en verder Op agrarische percelen ligt nog circa m2 asbestdak (dit zijn circa 740 adressen). Categorieën Naar aanleiding van de inventarisatie van de provincie / gemeente, kunnen de agrarische panden in categorieën worden ingedeeld. VAB: allereerst de VAB categorie. Dit zijn de voormalige agrarische bedrijven. Deze kunnen nog de bestemming agrarisch hebben, maar hier worden geen bedrijfsactiviteiten uitgevoerd. Dit zijn als het ware particulieren, met mogelijk een groot oppervlakte asbestdak. Voor deze categorie kan het vervangen van het dak een kostbare aangelegenheid zijn, omdat zij niet de fiscale voordelen van een ondernemer hebben. Agrariërs in bedrijf: deze categorie bestaat uit de pandeigenaren met een agrarische onderneming. Afhankelijk van de financiële gezondheid van deze bedrijven, zal vervanging van dit dak wel of geen knelpunten kunnen opleveren. Stoppersregeling: verder zijn er nog agrariërs die momenteel nog in bedrijf zijn, maar gebruik maken van de stoppersregeling. Dit betekent dat zij mogelijk voor 2020 stoppen met hun bedrijf of een deel van het bedrijf. Voor de bedrijven die ook daadwerkelijk gaan stoppen is een grote investering waarschijnlijk niet gewenst. Inzicht in problemen Door de grote hoeveelheid asbestdak en de mogelijk beperkte financiële draagkracht bij een deel van deze doelgroep willen we als gemeente beter inzicht krijgen in de exacte problemen. Bovendien zijn er bij deze doelgroep vele haken en ogen op fiscaal gebied die we gezamenlijk beter moeten verkennen. Vervolgens kunnen we kijken hoe we als gemeente deze doelgroep kunnen ondersteunen. Hoe we dit precies gaan aanpakken zal nog worden bepaald. Hiervoor zal gesproken worden met andere gemeenten in de provincie en wellicht de provincie. Ook zal LTO betrokken worden in dit proces. Gezamenlijk kunnen ideeën worden uitgewisseld worden en kan worden gezocht naar de beste aanpak. Stappenplan N.a.v. de voorgaande stap zal bepaald worden of de eerder al genoemde stappenplannen voldoende bruikbaar zijn voor de agrarische doelgroepen. Zo niet, dan zal een aangepast stappenplan worden opgesteld. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan opnemen van alternatieve financieringsmogelijkheden. Gesprekken

12 Aanpak maatsch. vastg. (asbestdaken)
Actie Uitvoeringsperiode Indelen in categorieën Publiek vastgoed  gemeentelijk eigendom Commercieel maatschappelijk vastgoed Niet-commercieel maatschappelijk vastgoed 2018 Q1 (2017 Q3) Bepalen aanpak publiek vastgoed 2017 Q4 Bepalen aanpak commercieel maatschappelijk vastgoed (zelfde aanpak als solitaire bedrijven?) 2018 Q1 / Q2 Bepalen aanpak niet-commercieel maatschappelijk vastgoed Ook het maatschappelijk vastgoed kan worden ingedeeld in meerdere categorieën. Deze indeling zal plaatsvinden n.a.v. de inventarisatiekaart. Publiek vastgoed: hieronder verstaan we de panden met een asbestdak in gemeentelijk eigendom. Als gemeente hebben we ook nog enkele gebouwen met asbest. In overleg met team informatie en faciliteiten is afstemming geweest over de aanpak van onze eigen gebouwen, deze zullen in 2018 en 2019 worden gesaneerd. Commercieel maatschappelijk vastgoed: hierbij moet worden gedacht aan gebouwen met een maatschappelijke functie, met hoofdzakelijk commerciële activiteiten. Bijvoorbeeld maneges of zwembaden. Qua aanpak kan deze categorie vergeleken worden met die van bedrijven. Een verschil is dat deze categorie een hoger blootstellingsrisico heeft, omdat hier veel verschillende mensen komen. Niet-commercieel maatschappelijk vastgoed: dit is vastgoed niet in eigendom van de gemeente en waarbij geen sprake is van een hoofdzakelijk commerciële activiteit. Hierbij moet gedacht worden aan voetbalverenigingen, hondenclubs, moestuincomplexen, enz. Gezamenlijk met de Overijsselse gemeenten en de provincie wordt gezocht naar de beste aanpak voor deze categorie.

13 Aanpak particulieren (asbestdaken)
Actie PARTICULIEREN Uitvoeringsperiode 100 kg gratis afleveren aanvullen met volledige vergoeding afleverkosten (mits sloopmelding) 2018 Q1 Infomeren / bewustwording burgers 2018 Onderzoeken of collectieve verwijdering mogelijk is 2019 / 2020 Actie CORPORATIES Uitvoeringsperiode Woningbouwcorporaties benaderen over stand van zaken 2019 / 2020 PARTICULIEREN Storten Zoals eerder al aangeven kunnen particulieren momenteel de eerste 100 kg gratis storten. Voor elke volgende 100 kg betalen ze €12,-. De gemeente onderzoekt nu de mogelijkheden om de afleverkosten volledig te vergoeden, zodat particulieren gratis kunnen storten mits zij een sloopmelding hebben gedaan. Van belang hierbij is dat maximaal 35m2 gestort mag worden. Dit is vergelijkbaar met circa 500 tot 600 kg. Informeren Het is belangrijk om de burgers te informeren over de gevaren van asbest en het verbod. In welke vorm dit het best kan, aanvullend op de eerder genoemde website, moet nog worden bepaald. Collectief verwijderen Regionaal zal onderzocht worden of er mogelijkheden bestaan om collectieve verwijdering vorm te geven, zodat we dit ook in onze gemeente kunnen toepassen. CORPORATIES Een deel van de particulieren zal in panden van woningbouwcorporaties wonen. Wanneer uit de inventarisatie blijkt dat hier ook asbest op de daken ligt, zal contact worden gezocht met de woningbouwcorporaties om te bepalen hoe zij asbestdakenvrij kunnen zijn voor 2024.

14 Naast de aanpak van asbestdaken hebben we als gemeente ook een rol in de asbestbodemsaneringsopgave.
Van dak naar bodem…

15 Asbestbodemsanering Het doel is om vanuit een integrale benadering de meest risicovolle asbestbodemsaneringslocaties aan te pakken. Risico Kans op blootstelling afhankelijk van functie / gebruik. Effect bij blootstelling, gekoppeld aan gehalte asbest in bodem. Vanuit de provincie Overijssel is een project opgezet over asbestbodemsanering. Dit project heeft betrekking op een zevental gemeenten in de provincie: Hof van Twente, Wierden, Rijssen-Holten, Borne, Haaksbergen, Twenterand en Hellendoorn. Deze gemeenten zijn geselecteerd, omdat hier naar verwachting de meeste asbest in de grond is gekomen. Het doel is ‘om vanuit een integrale benadering de meest risicovolle asbestbodemsaneringslocaties aan te pakken’. Het risico ontstaat op twee punten: De kans op blootstelling afhankelijk van de functie en / of het gebruik van de grond. Bij een tuin is de kans op blootstelling bijvoorbeeld vrij groot, terwijl dit bij een perceel diep in de bos minder is. Het effect bij blootstelling, gekoppeld aan de hoeveelheid asbest in de bodem. Hoe meer asbest in de bodem, hoe groter het risico. De genoemde gemeenten komen mogelijk allen met dezelfde problematiek in aanraking, omdat in deze regio veel asbest vanuit de Eternitfabriek in Goor in de bodem is gekomen. Daarom wordt een gezamenlijke aanpak bepaald, zodat niet elke gemeente apart hier mee aan de slag hoeft.

16 Samenwerkingsovereenkomst (asbestbodemsanering)
29 juni 2017 : ondertekening samenwerkingsovereenkomst Bijdrage gemeente €0,- Informatie verstrekken Communicatie Op 20 juni 2017 heeft B&W besloten deel te nemen aan het project asbestbodemsanering en de samenwerkingsovereenkomst te tekenen. In deze overeenkomst wordt ook ingegaan op de rol van de gemeenten. Financieel draagt de gemeenten niet bij, financiering komt uit de vergoeding van het Rijk. De gemeente draagt bij door capaciteit vrij te maken voor het project en waar nodig informatie te verstrekken en te communiceren naar de omgeving.

17 Het project (asbestbodemsanering)
Waarom deelnemen? Gezonde leefomgeving Vergoeding (80% - 100%) Eerste fase Overheden kunnen locaties aandragen voor het project. Binnen de gemeente Hellendoorn wordt onderzocht of een aantal locaties in aanmerking komen voor deelname aan het project en ingebracht kunnen worden. Maar ook particulieren kunnen locaties aandragen, om op deze wijze bij te dragen aan een gezonde leefomgeving. Momenteel kan de bodem gesaneerd worden met behulp van een vergoeding. De vergoeding bedraagt in principe tussen de 80% en 100% van de sanering. Uiteindelijk kan het zijn dat in de toekomst op basis van handhavend optreden gesaneerd moet worden. Door het projectenbureau zal uiteindelijk worden bepaald of een locatie voldoet aan de voorwaarden en in aanmerking komt voor een vergoeding. Dit bureau is in oprichting en zal bestaan uit de betrokken gemeenten en provincie. De eerste fase van het project loopt van 2016 tot en met 2022, voor deze periode is Rijksbudget beschikbaar gesteld van €38 miljoen euro. Er is een aanvraag ingediend voor budget voor een tweede fase.

18 Bedankt voor uw aandacht!
Bij deze wil ik u bedanken voor uw aandacht. Hebt u nog vragen over dit onderwerp?