Van zwerfstenen tot boeren op de Utrechtse Heuvelrug

Presentatie over: "Van zwerfstenen tot boeren op de Utrechtse Heuvelrug"— Transcript van de presentatie:

1 Van zwerfstenen tot boeren op de Utrechtse Heuvelrug
De Utrechtse Heuvelrug is er niet altijd geweest. Heel lang geleden was het hier vlak. Les bij de Geschiedeniscanon van de Utrechtse Heuvelrug

2 Ontstaan van de Utrechtse Heuvelrug
In het verleden was het klimaat hier anders dan nu. Er zijn verschillende koude periodes geweest. Die noemen we ijstijden. Tijdens één van die ijstijden is de Utrechtse Heuvelrug ontstaan. Dat was jaar geleden. Een groot deel van ons land lag toen onder een dikke laag ijs, zoals je hier ziet. Nu zie je dit soort ijspakketten alleen hoog in de bergen: gletsjers. Koude periodes: ijstijden Tijdens één van die ijstijden ontstond de Utrechtse Heuvelrug Dat was jaar geleden

3 Ontstaan van de Utrechtse Heuvelrug
In de zomer was het in die ijstijd gemiddeld 0o C. Vanuit het noorden (Scandinavië) werd Nederland bedekt onder een dikke laag ijs. Op deze kaart is te zien tot hoe ver het ijs kwam. De ijsgrens liep dwars door wat nu de provincie Utrecht is. Zelf in de zomer was het gemiddeld 0 graden Celsius. Uit: Berendsen, De vorming van het land, 98

4 Ontstaan van de Utrechtse Heuvelrug
Uit: Berendsen, De vorming van het land, 98 Het ijs was zwaar en duwde de grond opzij. Zo ontstonden er aan de zijkanten stuwwallen. Op de plek waar het ijs lag ontstond een dal. Met het ijs kwamen uit het noorden ook stenen mee. Dit gebeurde er toen het ijs vanuit het noorden onze kant op kwam. Aan de zijkanten duwde het ijs de grond opzij, waardoor er stuwwallen ontstonden. Het ijs was zwaar, waardoor de bodem onder het ijs lager werd. Daardoor ontstonden dalen. Zo kwam er hoogteverschil in het landschap. Net als een rivier sleepte het ijs ook allerlei stenen mee uit het noorden.

5 Ontstaan van de Utrechtse Heuvelrug
Uit: Berendsen, De vorming van het land, 98 Utrechtse Heuvelrug Gelderse Vallei Veluwe Het ijs baande zich vanuit het noorden een weg door de Gelderse Vallei. De grond die het ijs aan de linkerkant opstuwde vormde de Utrechtse Heuvelrug. De grond die het ijs aan de rechterkant opstuwde vormde de Veluwe. In onze omgeving ontstonden zo de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe als stuwwallen, met daar tussenin – op de plek waar het ijs had gelegen – de Gelderse Vallei.

6 Ontstaan van de Utrechtse Heuvelrug
Later werd het weer warmer en smolt het ijs. De stuwwallen en de dalen bleven bestaan en zijn er nog steeds. Aan deze ijstijd kwam ook weer een eind. Het werd weer warmer in onze omgeving. Het ijs smolt en verdween. Maar de stuwwallen en de dalen bleven bestaan. Die zijn er nog steeds. Hier bij de Darthuizerpoort kun je dat goed zien.