Keuze van Anticonceptie in België: trends en invloed van counselling

Presentatie over: "Keuze van Anticonceptie in België: trends en invloed van counselling"— Transcript van de presentatie:

1 Keuze van Anticonceptie in België: trends en invloed van counselling
Keuze van Anticonceptie in Vlaanderen: trends en invloed van counselling Steven Weyers° Vrouwenkliniek UZ Gent °mede namens de andere leden van het CHOICE steering committee Pascale Grandjean, Mireille Merckx & Gilbert Donders Beste collega’s, Ik moet al onmiddellijk beginnen met mij te verontschuldigen over de inhoud van mijn presentatie: toen ik enkele weken terug op zoek ging naar cijfers over anticonceptie in Vlaanderen bleken die niet zo eenvoudig voorhanden te zijn. Ik heb me in eerste instantie dan maar toegespitst op anticonceptie in België en dit op basis van gegevens van het RIZIV en Sensoa. Alhoewel, via de resultaten van de CHOICE-studie zal ik straks toch ook iets kunnen zeggen over de subtiele verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië en zelfs verder in mijn presentatie ook iets over Europese trends. En zo wordt het dus inderdaad een typisch Belgisch verhaal.

2 Evolutie aantal abortussen
19.421 +44% 13.474 14.923 Eerst iets over waar het bij anticonceptie allemaal om te doen is: preventie van ongeplande zwangerschappen. Ondanks beschikbaarheid van goede anticonceptiva in alle prijsklasses en categorieën neemt het aantal geregistreerde abortussen in België jaar na jaar toe: in een tijdsspanne van 15 jaar zien we een toename van 44% van in 1993 over in 2000 tot in 2009 Bron: feiten en cijfers: abortus in België. Sensoa maart 2011.

3 Evolutie abortuscijfer en -ratio
Het abortuscijfer, wat staat voor het aantal zwangerschapsonderbrekingen per 1000 meisjes en vrouwen in de vruchtbare leeftijd, is op 10 jaar tijd van 7 naar 9 geëvolueerd. De abortusratio, of het aantal abortussen per 100 zwangerschappen, vertoont eveneens eenzelfde evolutie en bedraagt nu 13.42 Bron: feiten en cijfers: abortus in België. Sensoa maart 2011.

4 Contraceptivum in maand voor AAP
-6% +4% Wanneer we dan kijken naar de laatst gebruikte vorm van anticonceptie vóór de zwangerschapsonderbreking dan valt op dat er sinds 2004 een continue daling is van het aantal vrouwen die geen of zeer onveilige contraceptie toepasten, een daling van 6%, terwijl het aantal vrouwen die de pil als laatste contraceptivum gebruikte constant steeg (een toename met 4%). Toch wel zorgwekkend als blijkt dat het aantal abortussen toeneemt ondanks een stijging van het gebruik van de zogenaamde efficiënte contraceptiva! Bron: feiten en cijfers: abortus in België. Sensoa maart 2011.

5 Evolutie gebruik COC’s 2000-2010
Laat ons nu eens kijken naar de evolutie in het gebruik van hormonale contraceptiva in België. Ik heb deze cijfers via het RIZIV verkregen en heb dus geen afzonderlijke resultaten voor Vlaanderen en Wallonië. De cijfers zijn steeds over de laatste 10 jaar. In aantal cycli is er sinds 2000 maar een lichte stijging in het gebruik van gecombineerde orale contraceptiva. Wel blijkt dat het aandeel van de niet monofasische en de 50ug monofasische continu daalt, op dit moment maken zij minder dan 8% uit van de gebruikte COC’s. <8%

6 Evolutie gebruik HC’s 2000-2010
Deze dia toont de evolutie in gebruik van alle hormonale contraceptiva. We hebben de y-as kunstmatig wat moeten opsplitsen om ze allemaal op dezelfde dia te krijgen: in aantal cycli zien we dat er nog een enorm verschil is tussen de COC’s enerzijds en de andere vormen van HC’s anderzijds. Wanneer we nu het aandeel van de HC’s even uitvergroten wordt de evolutie daarvan visueel iets duidelijker.

7 Evolutie gebruik HC min COC’s 2000-2010
Op deze dia zien we dus de evolutie in het gebruik van de hormonale contraceptiva zonder de COC’s: uiteraard valt hierbij de sterke opmars van het LNG-IUD op (van 1 miljoen cycli in 2000 tot de huidige 3 miljoen cycli). Alhoewel, de laatste 3 tot 4 jaar lijkt er sprake te zijn van een stagnatie in de toename. De overige HC zijn slechts peanuts in vergelijking met de COC’s: hierbij valt de steile daling op van Implanon en een gespiegelde stijging van de POP’s tot bijna cycli in Een tweede opvallende trend is de sterke opgang van de vaginale ring, met de laatste 3 jaar een jaarlijkse stijging van 6% en eveneens bijna cycli op jaarbasis. Na een aanvankelijke stijging zien we sinds 2004 een stagnatie in het gebruik van de patch, depoprovera tenslotte vertoont een licht stijgende curve.

8 Evolutie gebruik HC’s 2000-2010
20% Deze dia toont het gebruik van de verschillende HC’s uitgedrukt in vrouwenjaren ditmaal, hierbij valt vooral op dat Mirena, ervan uitgaande dat elk spiraal 5 jaar zou blijven zitten, op dit moment ongeveer één zesde van de hormonale contraceptie voor zijn rekening zou nemen.

9 Evolutie uitgaven HC’s 2000-2010
En deze dia geeft dan de jaarlijkse uitgaven aan hormonale contraceptiva weer. Ook hier valt weer de steile opmars in uitgaven op van vooral Mirena en Nuvaring, respectievelijk voor 6 en 5 miljoen euro op jaarbasis.

10 Evolutie uitgaven Emergency CC 2000-2010
Deze laatste grafiek tenslotte toont de evolutie in uitgaven aan noodanticonceptie. In 2010 bedroeg dit ruim één miljoen euro.

11 Conclusies omtrent evolutie gebruik HC’s in België (2000-2010)
Monofasische <50 ug 91% verkoop COC’s Bi- en trifasische <8% 90% verkochte COC verpakkingen (of 70% van de strips)=3m COC’s 70% totale kost HC In (potentiële) vrouwenjaren is Mirena goed voor bijna 20% van de HC Verkoop Mirena plateau stagneert 3 jaren ( stuks/j) ↓Implanon gecompenseerd door ↑ POP’s Verkoop van ring sinds introductie sterke ↑, laatste 3 jaren +6%/jaar Concluderend rond de evolutie van het gebruik van hormonale contraceptiva in België: De lichtere monofasische COC maken op dit moment 91% uit van de verkoop van COC’s Terwijl de bi- en trifasische goed zijn voor minder dan 8% van de verkoop Op dit moment zijn de driemaandelijkse verpakkingen nog goed voor 90% van de verkochte verpakkingen, anders berekend komt 70% van de strips uit een 3maand verpakking. De COC’s zijn goed voor 70% van de totale kost van HC In potentiële vrouwenjaren is Mirena goed voor 17% van de hormonale contraceptie De laatste 3 jaren zien we een stagnatie in de verkoop van Mirena (ongeveer stuks/jaar) De daling van Implanon is de voorbije 8 jaren volledig gecompenseerd door de stijging in de verkoop van POP’s De vaginale ring is een sterke stijger, de laatste 3 jaar met 6% per jaar

12 Gecombineerde Hormonale Contraceptiva (CHCs): key issues (1)
Ongewenste zwangerschapscijfers blijven onaanvaardbaar hoog, nochtans kunnen de meeste vrouwen in de Westerse wereld CHC’s bekomen1-4 Kans dat Belgische vrouw AAP ondergaat = 1/66 50% van de vrouwen die in België abortus ondergaan gebruikten geen/ onbetrouwbare vorm van AC, 15% gebruikte condooms en 33% een COC5 In de TEAM-studie (Spanje) rapporteerde 71% van de pil gebruiksters regelmatig de inname te vergeten dit in vergelijking met 32% van de patch gebruiksters en 22% van de ring gebruiksters (P < )6 Wat zijn key-issues in verband met het gebruik van gecombineerde hormonale contraceptiva (pil, ring en patch)? Het ongewenste zwangerschapscijfer blijft onaanvaardbaar hoog, en dit ondanks het feit dat de meeste vrouwen in de Westerse wereld zich efficiënte contraceptie kunnen veroorloven. In België is de kans dat een vrouw een AAP ondergaat 1 op 6. De helft van de vrouwen die een abortus ondergaan gebruikten geen of een onbetrouwbare vorm van AC, 15% gebruikte condooms en 33% een COC. In de Spaanse TEAM-studie rapporteerde meer dan 70% van de pilgebruiksters regelmatig de inname te vergeten, vergeleken met 32% van de patchgebruiksters en 22% van de ringgebruiksters. Henshaw, et al. Fam Plann Perspect 1998;30:24-9, 46. 5. Verougstraete A. Gunaikeia 2008: special number on contraception (in Dutch) Fu H, et al. Fam Plann Perspect 1999;31:56-63. 6.Lete I, et al. Contraception 2007;76:77-83. Finer LB, et al. Perspect Sex Reprod Health 2006;38:90-6. 4.Trussell J, et al. Contraception 2011;83:330-5.

13 Gecombineerde Hormonale Contraceptiva (CHCs): key issues (2)
Counselling kan contraceptieve compliance ↑ continuation rates ↑ tevredenheid van gebruiksters 7-10 ↑ al deze maatregelen kunnen de kans op ongewenste zwangerschap/AAP ↓ In de TEAM-06 studie bleek counselling vrouwen te helpen om een geïnformeerde beslissing te nemen > een alternatieve keuze (e.g patch en ring)7 Eerder onderzoek heeft aangetoond dat counselling omtrent contraceptie zowel de compliance, de continuation rates als de tevredenheid van de gebruiksters kan verhogen. Deze maatregelen kunnen de kans op een ongewenste zws verkleinen. In dezelfde TEAM-studie bleek counselling vrouwen te helpen om een geïnformeerde beslissing te nemen, en deze leidde dikwijls tot een alternatieve keuze. 7.Davie JE, et al. Clin Ther 1996;18:150-9. 8.Hubacher D, et al. Contraception 1999;60: 9.Canto De Cetina TE, et al. Contraception 2001;63:143-6. 10.Backman T, et al. Obstet Gynecol 2002;99:

14 De CHOICE studie (1) Objectief
De Contraceptive Health Research Of Informed Choice Experience (CHOICE) studie werd opgezet in 11 landen† met de bedoeling na te gaan wat de invloed is van counselling op de keuze van CHC’s Deelnemers (België) Vrouwen 18–40 jaar Vrouwen die consulteerden ivm contraceptie én het gebruik van een CHC overwogen Vrouwen die één of andere specifieke vorm van CHC niet uitsloten (een nieuwe vorm van CHC starten of switchen tussen CHC’s was toegelaten) In het tweede deel van mijn uiteenzetting zal ik het hebben over de Belgische resultaten van de CHOICE-studie. CHOICE staat voor Contraceptive Health Research Of Informed Choice Experience. De studie werd opgezet in 11, voornamelijk Europese, landen met als bedoeling na te gaan wat de invloed van counselling is op de keuze van CHC’s. In België werden vrouwen geïncludeerd van 18 tot en met 40 jaar, die consulteerden in verband met contraceptie én het gebruik van één of andere vorm van CHC overwogen. Indien ze één specifieke vorm uitsloten mochten ze niet deelnemen. † Austria, Belgium, the Netherlands, Sweden, Switzerland, the Czech and Slovak Republics and Poland, plus Israel, the St. Petersburg and Moscow regions of the Russian Federation (Russia) and Ukraine

15 De CHOICE studie (2) Counselling Procedures
Vrouwen gaven hun geprefereerd methode aan voor counselling: Dagelijkse CHC pil Wekelijkse transdermale patch maandelijkse vaginale ring Vervolgens werden de vrouwen gecounselled over de verschillende vormen van CHC (preferentieel dmv een specifieke counselling gids) Nadien werd aan de vrouwen gevraagd om een vragenlijst in te vullen met vragen omtrent: De uiteindelijke keuze De reden voor hun keuze Percepties over contraceptieve methodes 1.801 werden geïncludeerd ( in volledige cohorte) Enkel in België werd gepeild naar de mening van gynaecologen omtrent de specifieke counselling gids (In-Choice) Voor de counselling procedure gaven de vrouwen aan aan welke methode zij dachten de voorkeur te geven: pil, patch of ring. Vervolgens werden ze gecounselled over de verschillende vormen, preferentieel dmv een specifieke counselling gids. Nadien werd hen gevraagd een vragenlijst in te vullen met vragen omtrent hun percepties rond verschillende contraceptiva, hun uiteindelijke keuze en de reden voor hun keuze. In totaal werden 1801 vrouwen geïncludeerd (totaal in ganse studie werden er opgenomen). In-CHOICE was het unieke Belgische luik waarbij gepeild werd naar de mening van gynaecologen rond counselling en de specifieke gids.

16 Hierop staat de Engelse versie van de counselling-gids weergegeven
Hierop staat de Engelse versie van de counselling-gids weergegeven. Zoals werden de verschillende vormen van CHC grafisch voorgesteld en hun belangrijkste eigenschappen beschreven.

17 Belgische CHOICE studie...?
Wat zijn nu de belangrijkste resultaten van de Belgische CHOICE-studie? Resultaten van de Belgische CHOICE studie...?

18 Waarom werd België geïncludeerd in CHOICE?
België is een land waar: Een lange traditie bestaat in het voeren van klinische trials en artsen bekend staan als goede recruteerders. Er een ruime beschikbaarheid is van CHC’s. Toegang tot geneeskunde vrij laagdrempelig is (consultaties grotendeels vergoed door ziektekostenverzekering) Gynaecologen de voornaamste gesprekspartners zijn rond anticonceptie De abortuscijfers laag zijn (iets onder gemiddelde van West-Europa (12/1000 women/year) 1-3) Bij het ontwerp van de CHOICE-studie werd besloten België te includeren om volgende redenen: We een lange traditie hebben in het voeren van klinische trials en Belgische artsen bekend staan als goede recruteerders CHC’s ruim beschikbaar zijn Toegang tot de geneeskunde laagdrempelig is Gynaecologen de belangrijkste HCP’s zijn in het voorschrijven en counsellen van anticonceptie De abortuscijfers laag zijn, iets lager dan het gemiddelde in West-Europa en een stuk lager dan die van Oost-Europa. Sedgh G, Singh S, Henshaw SK and Bankole A. Int Perspect Sex Reprod Health 2011;37:84-94. Verougstraete A. Gunaikeia 2008: special number on contraception (in Dutch) Sedgh G, Henshaw S, Singh S, Ahman E and Shah I. Lancet 2007;370:

19 Targets CHOICE-België
Obtained Recruited women 1850 1801 Participating OB/GYN 121 Patients per OB/GYN 10-20 ~15 De studie beoogde 1830 vrouwen te recruteren, uiteindelijk waren er bij het afsluiten 1801 geïncludeerd. 121 gynaecologen hebben actief geïncludeerd met een gemiddelde van ongeveer 15 patiënten per gynaecoloog.

20 CHOICE steering committee
Mie Zoals je kunt zien waren de steering committee-leden, met Mie voorop, serieus onder de indruk bij het zien van het uiteindelijke rapport. Het was een lijvig document van 535 bladzijden en het heeft dan ook wel wat moeite gekost om de belangrijkste info eruit te filteren! CHOICE steering committee

21 Karakteristieken gynaecologen
% Mean SD VVOG Vlaanderen Wallonië Total number of GYNs who have subjects included 121 Gender 119 F 67 56 49 60 M 52 44 51 40 Age 20-29 30-39 41 35 32 36 33 40-49 38 27 37 50-59 25 21 20 22 60 and above 15 13 10 17 8 Consultations for contraception/week on average 118 35,1 20,7 33,6 36,5 Requests for Combined Hormonal Method/week on average 24,3 13,7 21,7 26,7 Most frequently recommended contraceptive method 115 Combined Oral Contraceptive 103 90 81 98 Ring 4 7 Mirena 6 5 9 2 Cu-IUD 1 Progesterone Only Pill Condoms Patch Contraceptive implant Natural Family Planning Injection Sterilization Did use counseling leaflet during the consultation 1794 Yes 1440 80 83 78 No 354 Laat ons eerst eens kijken naar de karakteristieken van de deelnemende gynaecologen: Iets meer dan de helft waren vrouwen, met hier toch reeds een duidelijk verschil in de verdeling tussen Vlaanderen en Wallonië! Één derde van de gynaecologen waren tussen 30 en 40, grofweg één derde tussen 40 en 50 en één derde boven de leeftijd van 50 jaar. De verhouding lag ook hier ietwat anders in Wallonië dan in Vlaanderen met een gemiddeld jongere populatie deelnemende gynaecologen in Wallonië. De leeftijdsverdeling van de deelnemende gynaecologen kwam dan weer wel goed overeen met die van de VVOG-leden! 90% van de gynaecologen gaf aan meest frequent de pil aan te raden als contraceptivum, ook hier weer een duidelijk verschil tussen Vlaanderen en Wallonië: slecht 81% van de Vlaamse gynaecologen versus 98% van de Waalse, waarbij de ring en Mirena in Vlaanderen duidelijk meer populariteit geniet bij gynaecologen dan in Wallonië.

22 Logboek 70% 24% Table 2: Log of women consulting for contraception
Included in CHOICE? Yes No Missing answer n 1437 (24%) 4367 (74%) 102 (2%) 5906 Reason for contraceptive consult* repeat prescription 497 (35%) 1768 (41%) 35 (34%) 2300 periodic check 435 (30%) 2360 (54%) 49 (48%) 2844 problem with current contraceptive 319 (22%) 351 (8%) 9 (9%) 679 questions about current contraceptive 272 (19%) 304 (7%) 8 (8%) 584 wants to start new or switch 410 (29%) 374 (9%) 12 (12%) 796 emergency contraception 7 (1%) 36 (1%) 43 other 42 (3%) 459 (11%) 509 * multiple answers possible De gynaecologen werd gevraagd om tijdens de duur van de studie een logboek bij te houden met vermelding van alle vrouwen die wegens contraceptie op consult kwamen. Hieruit blijkt een duidelijk verschil in profiel tussen patiënten die werden geïncludeerd en niet werden geïncludeerd: Geïncludeerde vrouwen hadden significant meer problemen met of vragen over het gebruik van contraceptiva of kwamen vaker met de vraag tot switchen. Dit is uiteraard belangrijk bij het interpreteren van de resultaten. 70% 24%

23 Karakteristieken patiënten (1)
% Mean SD Vlaanderen Wallonië Age* 1800 27,8 6,3 28 27,6 20 y and below 274 15,2 13,7 16,6 21-25y 442 24,6 23,2 25,8 26-30y 472 26,2 29,1 23,5 31-35y 341 18,9 19,9 18 36-40y 271 15,1 14,1 16 Highest educational Level 1796 Primary school 34 1,9 3 0,9 High School 581 32,3 36,4 28,5 Advanced, non university 826 46 45 46,9 University 355 19,8 15,6 23,7 Employment Status 1769 Not employed 518 29,3 25,3 33,1 Parttime 263 14,9 11,8 Fulltime 988 55,9 56,7 55,1 Number of children 1712 845 49,4 40,3 57,8 1 380 22,2 27,5 17,2 2 371 21,7 24,9 18,7 98 5,7 6,4 >3 1,1 0,8 0,3 Future Childwish 1792 No 479 26,7 31,2 22,5 Yes 1027 57,3 52 62,3 Do not know yet 286 16,8 Unplanned pregnancies 1638 91,4 93 89,9 154 8,6 7 10,1 117 84,2 85,7 83,1 19 12,5 14,5 >2 2,1 1,8 2,4 missing 15 66% 66% 61% vs 71% 71% 75% vs 67% De gemiddelde leeftijd van de vrouwen was ongeveer 28 jaar, met een redelijk vergelijkbare leeftijdsverdeling in Vlaanderen en Wallonië en ruim tweederde van de patiënten jonger dan 31 jaar. Eveneens tweederde was hooggeschoold, met hierbij een verschil van 10% tussen Vlaanderen en Wallonië. Ruim 70% was tewerkgesteld, met hier dan weer een 8% hoger tewerkstellingspercentage in Vlaanderen. Eveneens ruim 70% had nog potentiële kinderwens, in Wallonië 8% meer dan in Vlaanderen. Minder dan 10% had ooit een ongewenste zwangerschap gehad. 73% 69% vs 77%

24 Karakteristieken patiënten (2)
% Mean SD Vlaanderen Wallonië Steady relationship 1798 No 257 14,3 12,9 15,6 Yes 1541 85,7 87,1 84,4 Last contraceptive method 1788 Combined Oral Contraceptive 1206 67,4 65,9 68,9 Ring 128 7,2 6,1 8,2 Condoms 94 5,3 6,3 4,2 Progesterone Only Pill 91 5,1 6,2 4 Mirena 88 4,9 6,6 3,4 Never used contraception 72 3,1 Patch 39 2,2 2 2,4 Cu-IUD 35 2,1 Contraceptive implant 22 1,2 1 1,4 Natural Family Planning 11 0,6 0,7 Injection 0,1 X2 85% van de vrouwen hadden naar eigen zeggen een stabiele relatie en ruim tweederde gebruikte op dat moment de pil als contraceptivum. Hier nagenoeg geen verschillen tussen Vl en Wl. Wel een duidelijk verschil in het gebruik van Mirena als laatste contraceptivum: gemiddeld 4.9% in de studie met bijna het dubbele in Vlaanderen dan in Wallonië!

25 Correlatie keuze voor en na counseling (1)
Table 4: Crosstabulation of method woman intended to use before counseling and method chosen after counselling N=1799 n (%) Pill chosen Patch chosen Ring chosen Other method chosen Not decided yet Missing Patient had no preconceived idea 199 (11%) 59 (30%) 18 (9%) 63 (32%) 32 (16%) 25 (13%) 2 Patient intended to use pill 1202 (67%) 830 (69%) 52 (4%) 209 (18%) 42 (4%) 63 (5%) 6 Patient intended to use patch 47 (3%) 6 (13%) 20 (44%) 16 (35%) 2 (4%) 1 Patient intended to use ring 164 (9%) 8 (5%) 141 (86%) 14 (9%) 1 (1%) Patient intended to use other method 187 (10%) 38 (20%) 4 (2%) 53 (28%) 71 (38%) 21 (11%) Method Chosen 1799 941 (53%) 94 (5%) 482 (27%) 161 (9%) 112 (6%) 9 non-changers BOLD most frequently chosen in that group of preconceived choice Deze tabel geeft de correlatie weer tussen wat de vrouwen aangaven als zijnde hun initiële keuze, dus voor counselling, en hun uiteindelijke keuze na de counselling. 67% van de vrouwen dacht de pil te gaan gebruiken, uiteindelijk koos 53% voor de pil Slechts 3% dacht de patch te starten, uiteindelijk bleken dat er 5% 9% zou wellicht voor de ring gaan, dat werden er uiteindelijk 27% En 10% dacht een andere methode te gaan gebruiken, dat werden er finaal 9%. On het grijs staan de niet-switchers aangeduid, dus het percentage dat per methode bij het oorspronkelijk idee bleef: 69% voor de pil, 44% voor de patch, 86% voor de ring en 38% voor de andere methodes. Slechts 13% van die vrouwen die oorspronkelijk geen idee hadden konden geen keuze maken. Voorkeur voor counselling Methode gekozen na counselling

26 Counselling heeft een belangrijke impact op de keuze van vrouwen
Pill Patch Ring Other method No preference/undecided Intended method (pre-counselling) Selected method (post-counselling) 30% 6.25 11.1 8.98 32% 10.4 18% 9.1 26.95 52.57 Deze slide geeft dit nog eens op een andere manier weer: Er is een duidelijke afname van het aantal vrouwen die uiteindelijk voor de pil kiest, 18% van die vrouwen die denken te pil te gaan gebruiken kiezen uiteindelijk voor de ring en 4% voor de patch. Desalniettemin blijft de pil veruit de meest populaire vorm van CHC. Er is een sterke toename in patch en vooral ringgebruik Van die vrouwen die aanvankelijk geen idee of voorkeur hadden kiest ongeveer 30% voor de pil en een ruime 30% voor de ring 66.68 2.6 4% 5.25 % van de vrouwen (n = 1790) 26

27 +130% +100% +30% X3 X3 X2 -16% -14% -14% Pil

28 Wat is de invloed van counselling op de keuze van onbesliste vrouwen...?
Van de197 vrouwen die voordien geen voorkeur/geen idee hadden konden er 172 (87%) na counselling een finale keuze maken 34% koos de pil 10% koos de patch 37% koos de ring 19% koos een andere methode GYN undecided women Op de vraag of er een invloed is van counselling op de keuze van het contraceptivum kan dus zonder twijfel affirmatief worden geantwoord! Wat met de invloed op de keuze van onbesliste vrouwen? Van de 197 onbesliste vrouwen kon uiteindelijk 87% een keuze maken, 34% koos voor de pil, 10% voor de patch, 37% voor de ring en 19% voor een andere methode, vooral het LNG-IUS. Zou er een invloed zijn van counselling op de keuze Van het contraceptivum? JA!

29 Correlatie keuze voor en na counseling (2)
Crosstabulation of method which the gynaecologist thought was best for woman without preconceived idea and method chosen after counselling n=156 n (%) Pill chosen Patch chosen Ring chosen Other method chosen Had no preconceived idea 83 (53%) 35 (42%) 7 (8%) 26 (31%) 15 (18%) Thought pill was best 12 (8%) 10 (83%) 1 (8%) Thought patch was best 6 (4%) 1 (17%) 5 (83%) Thought ring was best 40 (26%) 4 (10%) 3 (8%) 29 (73%) Thought other method was best 15 (10%) 2 (13%) 1 (7%) 11 (73%) same chosen as GYN intended to prescribe BOLD most frequently chosen in that group of GYN's preconceived idea Deze dia geeft bij vrouwen die geen idee of voorkeur hadden de correlatie weer tussen de methode die de gynaecoloog voor die vrouw in petto had en de uiteindelijke keuze. Voor alle methodes blijken de vrouwen in 70 tot ruim 80% de voorkeur van de gynaecoloog te volgen. GYN’s voorkeur Methode gekozen door vrouw

30 Vertrouwensrelatie tussen
De gynaecoloog heeft een belangrijke impact op de keuze van vrouwen (>onbesliste) GYN undecided women Belangrijke Vertrouwensrelatie tussen gynaecoloog en vrouw ! Uit de studie blijkt dat de invloed van de gynaecoloog op de contraceptieve keuze van vrouwen die geen voorkeur hebben enorm is. Dit suggereert dat er een belangrijke vertrouwensrelatie bestaat tussen de Belgische vrouwen en hun gynaecoloog. Dit kan van bijzonder belang zijn vermits eerder onderoek reeds heeft aangetoond dat de compliance van patiënten voor een groot stuk afhangt van de tevredenheid met betrekking tot het consult en de arts. Compliance~ Tevredenheid! 1 Rosenberg M, Waugh MS. Causes and consequences of oral contraceptive noncompliance. Am J Obstet Gynecol 1999;180:S276-9.

31 Percepties patiënt rond CHC methoden na counselling
Deze dia geeft de mate van instemming weer met een aantal uitdrukkingen rond contraceptie. Het grootste verschil in instemming wordt gevonden bij de uitdrukking: ‘wordt gebruikt door velen’ Verder is er voor alle uitdrukkingen voor wat betreft de pil de grootste mate van instemming! Dit wijst erop dat de kennis rond de pil veel groter is dan rond de patch en de ring.

32

33 Welke percepties rond CHC beïnvloeden keuze?
(Strongly) Agree (Strongly) disagree Ring Estimate % (95% CI) p Prevents pregnancy effectively 17,0 (12,8 to 21,3) <0,0001 -10,6 (-19,1 to -2,0) 0,015 Has many side effects -9,0 (-15,0 to -3,0) 0,0034 21,2 (16,4 to 26,0) Can be dangerous for health -0,5 (-10,2 to 9,3) 0,93 12,0 (7,7 to 16,2) Is easy to use 26,5 (22,1 to 30,9) -12,9 (-16,6 to -9,2) Is easy to forget -3,6 (-8,5 to 1,3) 0,15 17,2 (12,4 to 22,1) Gives regular bleeding 19,3 (15,3 to 23,4) 14,2 (-3,6 to 31,9) 0,12 Protects again cancer -0,1 (-6,7 to 6,5) 0,33 1,4 (-4,3 to 7,1) 0,63 Is used by many 14,8 (7,7 to 21,8) <0,001 -5,4 (-10,1 to -0,6) 0,026 Patch 5,7 (3,8 to 7,6) 1,7 (-3,0 to 6,4) 0,48 1,2 (-1,9 to 4,3) 0,31 8,0 (4,2 to 11,8) 3,2 (-1,9 to 8,3) 0,22 2,5 (0,2 to 4,8) 0,034 0,1 (-2,0 to 2,1) 0,95 7,4 (4,3 to 10,4) 3,5 (1,3 to 5,7) 0,0018 7,6 (-4,2 to 19,5) 0,21 -1,9 (-1,1 to 0,7) 0,67 0,9 (-2,2 to 3,9) 0,58 14,9 (7,1 to 22,7) 0,0002 -1,0 (-3,1 to 1,2) 0,37 Pill 26,1 (14,9 to 37,2) 17,8 (0,5 to 35,0) 0,044 -17,1 (-23,1 to -11,0) 13,8 (8,2 to 19,4) -8,4 (-15,3 to -1,5) 0,017 12,3 (7,7 to 17,5) 31,3 (24,6 to 38,0) -10,4 (-19,0 to -1,7) 0,019 -25,1 (-31,6 to -18,6) 4,4 (-3,4 to 12,3) 0,27 20,4 (10,1 to 30,7) 0,0001 -1,3 (-15,4 to 12,8) 0,86 9,3 (3,6 to 15,0) 0,0015 -0,3 (-6,0 to 5,4) 0,92 1,7 (-6,3 to 9,7) -20,2 (-45,4 to 5,1) Welke percepties zullen nu de keuze van contraceptie het meest bepalen? Vrouwen die voor een specifieke methode instemmen met de uitdrukking ‘is efficient in het voorkomen zwangerschap’ hebben significant meer kans om die methode te kiezen. Ook vrouwen die het niet eens zijn met die uitdrukking voor wat betreft de pil zullen vaker voor de pil kiezen! Dit heeft te maken dat veel vrouwen, zelfs als ze twijfelen over een methode, kiezen voor de methode die ze het beste kennen. De overtuiging dat een methode ‘regelmatig bloedverlies geeft’ is eveneens een reden om voor die methode te kiezen. De perceptie dat de ring en de patch ‘niet makkelijk te vergeten’ zijn is eveneens een reden om ervoor te kiezen; vrouwen die menen dat de pil makkelijk te vergeten is zullen significant minder vaak voor de pil kiezen.

34 Percepties van de GYN rond leaflet
Table 6: Perception of gynaecologists about the structured counselling (with counselling leaflet) as used in CHOICE More Equal Less Did the counselling take more time? 115 (46%) 131 (53%) 2 (1%) Did you inform her about more contraceptive methods? 93 (38%) 152 (62%) 1 (<1%) Did you give the woman more freedom to choose? * 16 (7%) 224 (91%) 3 (1%) Did you pay more attention to her medical history? 225 (92%) Did you pay more attention to her medical conditions? 12 (5%) 228 (94%) Did you pay more attention to possible contra-indications? 11 (5%) 229 (94%) Did you pay more attention to special contraceptive needs? 40 (17%) 198 (83%) Yes No Did you have a more open discussion? 37 (15%) 203 (85%) Did the counselling process uncover factors that made you change your precounselling opinion? 210 (14%) 34 (86%) Was the counselling more useful for the women? 132 (54%) 111 (46%) Was the counselling more useful for the gynaecologist? 27 (11%) 216 (89%) Was the counselling more time-consuming? 133 (54%) 112 (46%) Was the counselling leaflet complete? ** 207 (86%) 29 (12%) * 1% of answers missing ** 2% of answers missing Tenslotte iets over de percepties van de gynaecoloog over de counselling leaflet: Op 2 verschillende manieren werd gevraagd of de counselling met de leaflet meer tijd in beslag nam, ongeveer de helft vond dat dit niet het geval was. Verder vond de Belgische gynaecoloog dat door het gebruik van de leaflet er niet meer aandacht werd besteed aan zaken zoals contra-indicaties, voorgeschiedenis, etc. De vrouwen kregen ook evenveel vrijheid in de keuze van contraceptivum. Nochtans vond een kleine meerderheid dat de counselling dmv de leaflet nuttiger was voor de patiënte!

35 Andere opmerkelijke resultaten
5% ↓pilkeuze/5 jaar ↑leeftijd; trend ↑RING naarmate ouder 6 % van de vrouwen koos voor een LNG-IUS (nt in leaflet!) Van de 11 deelnemende landen had België: de hoogste gemiddelde leeftijd (27,8j vs 25,8 CHOICE global) het laagste percentage ongeplande zws (8,6% vs 20) het laagste percentage AAP’s (5,8% vs 17,8) Als laatst gebruikte AC veruit het grootste aantal pilgebruikers (67,4% vs 41,8) het laagste aantal condoomgebruikers (5,3% vs 25,2) laagste aantal vrouwen die nooit AC hebben gebruikt (4% vs 10,2) Nog enkele andere opmerkelijke resultaten van de Belgische Choice-studie: De kans dat een vrouw voor de pil koos daalde met 5% per 5 jaar leeftijdstoename; de ringkeuze daarentegen nam toe met de leeftijd 6% van de vrouwen koos voor het LNG-spiraal, wat nochtans niet werd besproken in de leaflet. Dan enkele vergelijkingen met de resultaten van de globale Choice-studie: Van alle landen had België de hoogste gemiddelde leeftijd van de vrouwen, het laagste aantal ongeplande zws en het laagste aantal AAP’s Van alle landen had België als laatst gebruikte AC veruit het hoogste aantal pilgebruiksters, het laagste aantal condoomgebruikers en het laagste aantal vrouwen die nooit een AC hadden gebruikt.

36 A perfect world...? Open dialoog tussen gynaecoloog en vrouw
Geïnformeerde contraceptieve keuze door de vrouw Keuze van een methode die beter is aangepast aan noden en levensstijl Een open dialoog tussen gynaecoloog en vrouw is een eerste voorwaarde om tot een geïnformeerde keuze te komen. Op die manier zal de vrouw een contraceptivum kiezen dat aangepast is aan haar individuele noden en verwachtingen. Daardoor neemt de tevredenheid van de patiënte toe wat dan weer de compliance verhoogt en het aantal ongewenste zws en bloedingsproblemen vermindert. Verhoogde tevredenheid en compliance Minder ongewenste zwangerschappen en bloedingsproblemen

37 Conclusies omtrent invloed van counselling op AC-keuze
Counselling heeft een groot impact op de AC-keuze van patiënten Vrouwen zonder specifieke voorkeur hebben zullen in 80% van de gevallen het advies van hun GYN volgen Counselling zal bij 39% van de vrouwen tot een wijziging in keuze leiden 31% van die vrouwen die dachten een pil te gaan gebruiken koos uiteindelijk een andere vorm van AC Belgische GYN hebben veel vertrouwen in hun eigen counseling skills en vinden een gestructureerde counseling guide overbodig De kennis rond alternatieve vormen van CHC (ring en patch) is over het algemeen een stuk lager dan die rond de pil Deze laatste dia geeft de belangrijkste conclusies weer: Counselling heeft een groot impact op de contraceptieve keuze van patiënten Vrouwen die geen specifieke voorkeur hebben zullen in ongeveer 80% van de gevallen het advies van hun gynaecoloog volgen Counselling leidt bovendien bij ruim één derde van de vrouwen tot een gewijzigde keuze Zo zal 31% van de vrouwen die dacht een pil te gaan gebruiken een andere vorm van AC kiezen Belgische gynaecologen hebben veel vertrouwen in hun eigen manier van counselling en vinden een gestructureerde counselling gids overbodig De kennis rond de alternatieve vormen van CHC is over het algemeen een heel stuk lager dan voor wat betreft de pil.

38 Vragen?

39 CHOICE global: vrouwen die voordien geen voorkeur /nog niet beslist hadden kozen significant vaker voor patch of ring† Pill Patch Ring Other method No preference/undecided % of women (n = 18,787) † Prior to counselling, nearly 42% of women used the pill as their last main contraceptive method, while only 2.7% and 3.7% used the patch and ring, respectively.

40 CHOICE global: Top 4 redenen waarom vrouwen een specifieke methode wel of niet verkozen
Top 4 reasons why women selected the daily pill % (n=9418) Top 4 reasons why women who selected the daily pill did not select the monthly ring Easy to use 67.4 Don’t like to use foreign body 47.0 Regular menstrual bleeding 65.7 More convenient methods are available 38.5 Relief from menstrual pain 48.4 Not comfortable inserting ring in vagina 37.6 Convenience 44.6 Don’t know anybody who uses it 34.6 Top 4 reasons why women selected the weekly patch (n=1541) Top 4 reasons why women who selected the weekly patch did not select the daily pill 75.6 Daily use 70.0 Weekly use 68.3 Will forget to take it 65.6 46.8 Will not forget it 53.1 Efficacy reduced by vomiting, diarrhoea 43.1 Top 4 reasons why women selected the monthly ring (n=5520) Top 4 reasons why women who selected the monthly ring did not select the daily pill Monthly use 74.8 72.6 60.9 68.4 Recommended by my doctor 60.5 47.9 Steady, low hormone levels 58.8 45.3 Top 4 reasons why women selected the daily pill % (n=9418) Top 4 reasons why women who selected the daily pill did not select the monthly ring Easy to use 67.4 Don’t like to use foreign body 47.0 Regular menstrual bleeding 65.7 More convenient methods are available 38.5 Relief from menstrual pain 48.4 Not comfortable inserting ring in vagina 37.6 Convenience 44.6 Don’t know anybody who uses it 34.6 Top 4 reasons why women selected the weekly patch (n=1541) Top 4 reasons why women who selected the weekly patch did not select the daily pill 75.6 Daily use 70.0 Weekly use 68.3 Will forget to take it 65.6 46.8 Will not forget it 53.1 Efficacy reduced by vomiting, diarrhoea 43.1 Top 4 reasons why women selected the monthly ring (n=5520) Top 4 reasons why women who selected the monthly ring did not select the daily pill Monthly use 74.8 72.6 60.9 68.4 Recommended by my doctor 60.5 47.9 Steady, low hormone levels 58.8 45.3

41 Reasons women selected a particular method
CHOICE global: Andere redenen† waarom vrouwen de pil, patch of ring verkozen Reasons women selected a particular method Pill (%) (n=9,418) Patch (%) (n=1,541) Ring (%) (n=5,520) Daily use 37.1 NA Weekly use 68.3 Monthly use 74.8 Will not forget it 21.7 53.1 56.8 Convenience 44.6 67.4 60.9 Easy to use 75.6 58.6 My friend uses it 27.1 20.4 18.6 I am used to it 35.7 5.2 3.8 Discrete 25.1 32.9 Can check it, visible 41.0 Recommended by my doctor 33.3 37.7 60.5 Low hormone levels 21.5 32.3 Steady, low hormone levels 58.8 Well-researched method 39.5 Still effective if I experience vomiting 43.5 49.3 Still effective with certain antibiotics 32.2 Regular menstrual bleeding 65.7 45.0 Low chance of side effects 20.0 37.0 48.3 Not dangerous 33.7 Relief from menstrual pain 48.4 22.3 Relief from acne 29.9 7.9 8.5 Other 4.4 2.5 2.6 †The top 4 reasons women chose the daily pill, weekly patch, or monthly ring are shown in red

42 CHOICE global: Percepties van vrouwen omtrent pil, patch en ring na counselling *
% of women who strongly agreed with statement *Includes all women in the CHOICE study

43 Resultaten CHOICE-global (1)
N=18787 (waarvan 1801 uit België) 47% veranderde uiteindelijk van AC (vs 39% België) 25% van diegenen die dachten de pil te gaan gebruiken kozen een andere vorm van AC (vs 31% België) Van alle deelnemende landen had België de hoogste gemiddelde leeftijd (27,8j vs 25,8) het laagste percentage ongeplande zws (8,6% vs 20) het laagste percentage AAP’s (5,8% vs 17,8) Als laatst gebruikte AC veruit het grootste aantal pilgebruikers (67,4% vs 41,8), het laagste aantal condoomgebruikers (5,3% vs 25,2) en het laagste aantal vrouwen die nooit AC hebben gebruikt (4% vs 10,2) >80% van HCP’s waren GYN (>< Nl >95% GP en Sw >95% VV)

44 Resultaten CHOICE-global (2)
Bij 85% van de HCP’s is de pil de meest frequent voorgeschreven vorm van AC (vs 90% België) 51% van de deelnemers koos uiteindelijk voor pil (vs 53% België) 30% koos uiteindelijk voor ring (vs 27% België) 8% koos uiteindelijk voor patch (vs 5% België) Leaflet werd gebruikt bij 86% van de contacten (vs 80% België) Er waren geen sigificante verschillen in keuzes tussen die vrouwen die met de leaflet en die zonder leaflet werden gecounseld