© 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance Groeien door Private Equity! 10 juni 2013 Luc Daemen Partner Corporate Finance M06 – 152 20 875 E.

Presentatie over: "© 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance Groeien door Private Equity! 10 juni 2013 Luc Daemen Partner Corporate Finance M06 – 152 20 875 E."— Transcript van de presentatie:

1 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance Groeien door Private Equity! 10 juni 2013 Luc Daemen Partner Corporate Finance M06 – 152 20 875 E luc.daemen@gt.nl Michiel Knubben Consultant Corporate Finance / Debt & Equity Advisory M06 – 242 88 643 E michiel.knubben@gt.nl

2 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 2 Vandaag 1.Hoe versterkt u uw organisatie voor de toekomst? 2.Kan een financiële partner u hierbij helpen?

3 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 1.Welkom & introductie 2.Doelstelling onderneming en strategische invulling 3.Private Equity onder de loep 4.Samenvatting 3 Agenda

4 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 4 Focus: bereiken doelen DGA Grant Thornton Wereldwijd  Internationale accountancy- en adviesorganisatie; 35.000 werknemers  Vertegenwoordigd in 124 landen, met 521 kantoren  Omzet $4,2 miljard Nederland  800 werknemers, 10 kantoren (landelijk werkend)  ConQuaestor  Top-10 positie, positionering: “Challenger to the Big 4” Grant Thornton – Specialist Advisory Wereldwijd  3.600 professionals, waarvan meer dan 400 partners  Behoort wereldwijd tot de top van adviseurs met een focus op ondernemingen in het middensegment Nederland  30 professionals werkzaam in Amsterdam en Rotterdam

5 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 5 5 Restructuring & Performance Improvement Sector focus Automotive ICT & Business Services Financiële sector Haven, Handel & Logistiek Retail (on- en offline) Groeibedrijven Fusies & Overnames (M&A), inclusief search Financieringsadvies en – begeleiding (vreemd vermogen en eigen vermogen) Aandelenparticipatie key personeel Ondernemingswaardering Corporate Finance Transaction Advisory Services Forensic & Investigation Services Specialist Advisory Services Grant Thornton

6 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 6 Grant Thornton & Groeiondernemingen Snelle groeiers: Expertise Professionals met overname-ervaringen bij snelgroeiende bedrijven / acteren als strategische sparring-partner Sterk bij begeleiding van DGA bij (ver)koop en/of investeerder bij koop / ook Key Personeel aandelenparticipatie Efficiënte transactie-uitvoering Wereldwijd bereik en sterk ondernemend internationaal netwerk dat nauw samenwerkt om de best mogelijke service te bieden Marktfocus ‘Understanding’ van een snel ontwikkelend bedrijf, Team van sectorexperts met een uitgebreide marktkennis Proactieve rol in deal origination Organisatie van interactieve evenementen met partijen uit de markt Marktkennis Toonaangevende kennispartner van Port4Growth Wereldwijde kennisdeling vanwege het internationale netwerk (uitwisselen internationale mandaten) Contacten bij veel groeiondernemingen en overige experts (o.a. bij banken, Private Equity, Informal Investors) Gerelateerde publiciteit: uitgeven van sectorrapporten en artikelen Samen met relaties Thought Leadership opbouwen

7 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance Versterking Organisatie – 10 Succesfactoren Organisatie - Groei strategie 'in place' - Kwaliteit van het management - Solide kasstromen en toekomst bestendig verdienmodel - Sterke operationele en ICT infrastructuur - Sterke verwevenheid met klanten 7 Business - Groeimarkt met goede klanten - Onderscheidende en innovatieve producten/diensten - Schaalgrootte/schaalbaarheid - Toetreedbaarheid op de markt - Hoge winstgevendheid

8 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 8 Invulling Strategische opties Op eigen kracht doorgaan: - rationaliseren - doorgroeien autonoom - doorgroeien overnames Met een partner verder:- financiële partij - strategische partij - participatie key personeel Veilige haven:- (gedeeltelijke) verkoop van de onderneming

9 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance Strategische Partner Financiële Partner 9 Focus: business met synergievoordelen Belang: versterking eigen onderneming / of defensief Meerwaarde: interne versterking, structuur, marktkennis -> veel transactie ervaring (grotere corporates) en minder ervaring (kleinere familiebedrijven) en meer geld Focus: groei potentieel ondersteunen (bijvoorbeeld buy en build) of recovery insteek. Management is key. Belang: exit na 4-5 jaar door hogere waarde Meerwaarde: financieel sterk onderbouwd + netwerken met toegevoegde waarde + kennis -> veel transactie ervaring en veel geld

10 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 10 Wat is uw ervaring met Private Equity?

11 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 11 De belangrijkste misverstanden op een rij Men schrijft / zegt: Korte termijn investeerders Uitmelken Niet transparant Overladen met schulden Geen toegevoegde waarde Een bedrijf maakt negatieve netto winst, dus het gaat slecht Dichter bij de waarheid en genuanceerder Gemiddeld > 5 jaar (beurs < 1 jaar) Groei, innovatie, internationalisatie, investeren Grote openheid tussen relevante partijen: beleggers, PE fondsen, bedrijven. Optimale financieringsstructuur, cash focus Hangt af van PE fonds: van zeer passief tot zeer actief Nee, dat oordeel op deze basis is niet mogelijk. Hangt samen met financieringsstructuur. Kijk naar operationeel resultaat en kasstroom

12 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 12 Wat is Private Equity? Risicodragend vermogen Niet-beursgenoteerde ondernemingen Tijdelijke aandeelhouder in het bedrijf (kapitaal in ruil voor zeggenschap) Inbreng kennis & ervaring Aandeelhouder géén interesse in dividend; maakt bij verkoop rendement (voorwaarde is schaalbaarheid business model) 1.407 bedrijven waarin geparticipeerd wordt door NL participatiemaatschappijen 1.087 bedrijven in NL met een omzet van € 56 miljard 225.000 werknemers in NL Bron: nvp Doel Private Equity: waarde creëren voor alle betrokkenen bij de onderneming

13 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 13 Private Equity is betrokken bij ca 1.000 NL bedrijven

14 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 14 Wanneer Private Equity? Financiering van de groei Verzelfstandiging van een bedrijf of bedrijfsonderdeel (MBO) Voortzetting van een bedrijf (MBI) Bedrijfsopvolging Herstructurering (turnaround) Private Equity past in diverse fasen van de ondernemingslevenscyclus Volwassenheid van de onderneming Seed Start-up Groei Volwassen Neergang Turnaround S-curve: investeren op transformatie van het bedrijf ? ? ? ?

15 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 15 Wat voegt Private Equity toe aan uw onderneming? (1) 1.Is er de afgelopen drie jaar waarde aan uw onderneming toegevoegd? 2.Voegt uw strategie voor de komende drie jaar waarde toe aan uw onderneming? Instap private equity, aandelenwaarde € 7 mln € 20 mln € 12 mln T= 0 T= 1 T= 5 Tijd de boot missen...?

16 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 16 Wat voegt Private Equity toe aan uw onderneming? (2) FINANCIEEL SUPPORT Kapitaalinbreng en structurering, herfinanciering Cashflow, werkkapitaal optimalisatie Management rapportages (sturen op KPI's, implementeren dashboard) MANAGEMENT SUPPORT Coaching & sparringpartner, netwerk en sector-expertise beschikbaar stellen Strategisch en product/markt mix verbetering / innovatiekracht M&A, integratie, (des)investeringen, groei, internationalisatie OPERATIONEEL SUPPORT Optimalisatie bedrijfsprocessen Inkoop, productie, verkoop / commercie, distributie, organisatie Margeverbetering door kostenreducering

17 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 17 Hoe selecteert Private Equity?  Fase in levenscyclus (groei, volwassen, turnaround, neergang)  Risicodragend kapitaal (aandelenkapitaal, achtergestelde lening etc.)  Omzetrange  Ondernemingswaarde  Aandelenbelang (meerderheidsbelang of groot minderheidsbelang)  Sectorfocus  Geografische locatie  Zeggenschap & passieve vs actieve inbreng (hands-on mentaliteit)  Exit-strategie / investeringsperiode (3 tot 7 jaar en soms ook langer)  Schaalbaarheid business model (bijv. internationalisatie)  Last but not least …….MANAGEMENT

18 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 18 Klassieke structuur Private Equity Huidige situatie Jansen Groep Uitgangspunt aandelenwaardering € 10 mio PE investeert € 3 mio Bank financiert € 3 mio PE verkrijgt 33% aandelenbelang Rationale: internationalisatie en managen grotere organisatie

19 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 19 Klassieke structuur Private Equity Nieuwe structuur Jansen Groep na participatie Private Equity Positie de heer Jansen 66% aandelenbelang Sparringpartner strategie en aansturing Newco groeiambities + 2mln cash Toekomstig exit-rendement bij behalen groeidoelstelling omzet en resultaat ….. en nu cash € 4 mio 66%33% € 4 mio € 3 mio 100%

20 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 20 Oude en Nieuwe situatie : ‘Voor- en tegens’ ‘Voor +’ -Groei strategie -Sturing op waardecreatie -Hogere investeringen -Sparringpartner / klankbord -Professionalisering organisatie -Financiële middelen voor overnames ‘Tegens -’ - Druk op organisatie - Bemoeienis met directie - Kostenbesparingen -Tegengesteld belang (tijd) -Druk op kasstroom door aflossing -Exit strategie vooraf bepaald

21 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 21 Samenvatting Rekening houdend met: Ambitie Eigen kwaliteit Markt- en winstgevendheid- potentieel Concurrentiekracht Bewegingsruimte 1 Value drivers ‘in place ’: Business Organisatie 2 De juiste partner: Strategische partner Financiële partner Participatie door key personeel 3 Succesvol partnership: Analyse juiste Strategie Transactie zelf: waardecreatie door gedegen proces Executie groeiscenario waardepotentieel 1.Hoe versterkt u uw organisatie voor de toekomst? 2.Kan een partner u hierbij helpen? 3.En hoe doet u dat succesvol?

22 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 22 VRAGEN? Grant Thornton helpt u graag bij uw groeiambities... Succes en hartelijk dank voor uw aandacht!

23 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 23 Amsterdam Postbus 71003 1008 BA AMSTERDAM Tel: +31 20 547 57 57 Fax: +31 20 547 57 00 www.gt.nl Rotterdam Van Vollenhovenstraat 3 Postbus 23278 3001 KG ROTTERDAM Tel: +31 10 270 51 08 Fax: +31 10 270 51 99 www.gt.nl Specialist Advisory Services De Passage 150

24 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 24 Roadshow, gesprekken investeerders Ontvangst niet-bindende biedingen Advisering rondom binnengekomen niet-bindende biedingen Onderhandelingen met partijen Vastleggen uitgangspunten in een intentieverklaring of termsheet Voorbereiden en coördineren due diligence (financieel, juridisch, fiscaal, commercieel etc.) Bespreken impact due diligence, heronderhandelingen Quick scan business plan en analyse financieringsbehoefte Afstemmen strategie en proces A.d.h.v. business plan het Investeringsmemorandum vervaardigen Optioneel: opstellen anoniem profiel (teaser) Optioneel: waardering onderneming Coördinatie vertalen issues due diligence in transactiedocumenten Finaliseren transactiedocumenten Kapitaalinjectie / funding Overdracht aandelen 1 - 2 Maanden2 - 6 Maanden Fase 1: Voorbereiding Fase 2: Procesbegeleiding Fase 3: Closing Investeringsinformatie Benaderen van investeerders Opstellen longlist met private equity partijen, venture capitalists, informal investors, (mezzanine) en andere financiers Geselecteerde partijen (shortlist) benaderen met anoniem profiel (teaser) Opstellen geheimhoudingsverklaring Investeringsmemorandum en procedurebrief versturen naar partijen Aanbiedingen en gesprekkenTransactiedocumenten en funding Overall regie over het investeringsproces (projectmanagement en coördinatie) Overall regie

25 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 25...en wat voegt Private Equity nog meer toe? PE draagt bij aan innovatiekracht door hogere investeringen in R&D PE slaagt erin de doorlooptijd van idee naar product te verkorten PE zorgt voor strategische focus van het management PE zorgt voor meer focus op operationele verbeteringen Bij de meerderheid van de bedrijven na investering door een PE fonds groeit de omzet, werkgelegenheid en winst

26 © 2013 Port4Growth | Grant Thornton Corporate Finance 26 Een kleine selectie uit ons netwerk