Www.fit2dive.nl Vrouwen en duiken Frank Tofield. www.fit2dive.nl Inleiding Fysiologie Menstruele cyclus en de pil Decompressieziekte Vrouwen en haaien.

Presentatie over: "Www.fit2dive.nl Vrouwen en duiken Frank Tofield. www.fit2dive.nl Inleiding Fysiologie Menstruele cyclus en de pil Decompressieziekte Vrouwen en haaien."— Transcript van de presentatie:

1 www.fit2dive.nl Vrouwen en duiken Frank Tofield

2 www.fit2dive.nl Inleiding Fysiologie Menstruele cyclus en de pil Decompressieziekte Vrouwen en haaien Zwangerschap Verantwoord duiken Negatief duikadvies voor vrouwen

3 www.fit2dive.nl Fysiologie Lichaamskracht minder Lichaamssamenstelling, anders –Vetpercentage, circa 12% hoger Longvolume kleiner –Vitale longcapaciteit, 30% minder –Maximale zuurstof opname, 15-20% minder Hart minuut volume, 15-20 % minder Koude tolerantie minder (hormonen, andere inspanningstolerantie)

4 www.fit2dive.nl Mogelijke effecten Fysieke inspanning kost meer moeite Eerder moe, uitputting Eerder koud Eerder hyperventilatie Theoretisch gevoeliger voor decompressieziekte –Echter geen wetenschappelijk bewijs –Niet van belang voor sportduiken

5 www.fit2dive.nl Aanpassingen Duikpak op maat Lichtere (kleinere) duikfles Minder lood Gebruik maken van hulp/ sterke buddy

6 www.fit2dive.nl Menstruatie en de pil Bij veel duiken/zwemmen dan; –Eerder keuze progesteron anticonceptivum Mirena Implanon (implantaat) Ivm het effect van minder bloedverlies Duiken gewoon toegestaan bij; –Tampon gebruik –Spiraaltje

7 www.fit2dive.nl Vrouwen en haaien Geen aantrekking menstruatie –Bij “verse” tampon gebruik –Menstruatie is “oud” bloed en niet “vers”

8 www.fit2dive.nl Zwangerschap Niet duiken –vanaf (geplande) bekende zwangerschap –1 tot 3 enkele maanden na bevalling –iets langer bij geven van borstvoeding Zwanger; ook geen (zwembad) proefduik Duiken en borstvoeding geven kan

9 www.fit2dive.nl Zwangerschap Literatuur; duiken en zwangerschap geen goede combinatie Onschuldige gasbel is potentieel levensbedreigend voor ongeboren kind Breath holding dives; 44% vroeggeboorte en laag geboorte gewicht

10 www.fit2dive.nl Risico voor zwangere Kans DCZ ++ ivm; –Verhoogde bloedsomloop –Geactiveerd stollingsmechanisme –Vocht vasthouden Kans longoverdruk letsel –Verminderde ademfunctie –Verhoogde luchtwegweerstand Kans luchtembolie Kans op squeeze –Slijmvlieszwelling o.a. Buis v Eustachius Misselijkheid klachten Risico gebroken vliezen (Sterk) verminderde fitheid Praktische ongemakken –Duikpak / loodgordel / duikfles / verhoogde kans kramp

11 www.fit2dive.nl Risico ongeboren kind (Silent) bubbels zijn potentieel levensbedreigend Verhoogde partiele zuurstofspanning Aanlegstoornis –Hart en skelet beschreven Netvliesafwijkingen ( evt. blindheid) Verhoogd risico bij DCZ behandeling

12 www.fit2dive.nl Duiken en zwangerschap Geen reden voor afbreken zwangerschap Wel, echo screening in 18 e week om grove aangeboren afwijkingen op te sporen

13 www.fit2dive.nl Borstvoeding Borstvoeding (01-01-2009) VRAAG Ik ben onlangs bevallen van een zoon en geef tot nu toe volledig borstvoeding. Op 2 januari staat een reis geboekt naar Bali en zou ik graag wat duiken maken. Mijn zoon is tegen die tijd ruim zes maanden en wellicht geef ik dan nog borstvoeding. Vraag is dus of ik kan duiken zolang ik borstvoeding geef? En hoelang na een bevalling kan men sowieso weer duiken? Mijn bevalling was zwaar, een vacuümextractie met knip en de placenta is manueel verwijderd. Jeanine Bruijn ANTWOORD De bevalling is een gebeurtenis die zowel op psychologisch als op lichamelijk niveau een forse impact heeft. De meeste jonge moeders moeten er niet aan denken om de eerste maanden na de bevalling weer te gaan duiken. Als je je echter weer goed voelt en je conditie is prima, kun je weer gaan duiken. De borstvoeding kan wel wat verminderen door het duiken. Dit is het gevolg van een hormoon dat minder aangemaakt wordt. Menno Gaastra

14 www.fit2dive.nl Borstkanker VRAAG Sinds 1996 doe ik met plezier aan sportduiken. Helaas is bij mij borstkanker DCIS graad 3 vastgesteld met borstamputatie als gevolg. Of alle lymfeklieren verwijderd moeten worden, is nog niet bekend. Schildwachtklier-procedure vindt tijdens de operatie van de amputatie plaats. Als de wond na amputatie van de linkerborst geheeld is, kan en mag ik dan weer duiken? Ik overweeg reconstructie van de borst door middel van implantaten of met lichaamseigen materiaal. Kan reconstructie problemen opleveren in verband met sportduiken? Kunnen implantaten bijvoorbeeld de druk doorstaan? ANTWOORD Borstkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij vrouwen. Voor behandeling is het vaak nodig de borst geheel of gedeeltelijk te amputeren. In veel gevallen volgt ook nog medicamenteuze ondersteuning. Bij de schildwachtklier-procedure wordt gekeken of de lymfeklieren in de oksel ook borstkankercellen bevatten. Als dit zo is, worden deze verwijderd. Als de wond geheeld is, kun je weer duiken. Het gebruik van implantaten in welke vorm dan ook leveren voor de duiker geen problemen op. Bij sommige mensen is het echter wel zo dat na het verwijderen van lymfeklieren in de oksel, de arm dikker wordt. Het zogenaamde lymfoedeem dat dan ontstaat (dit is een ophoping van lymfevocht in de arm), zorgt ervoor dat de arm gevoeliger is voor infecties bij kleine verwondingen. Dit is dus wel iets om bij stil te staan.

15 www.fit2dive.nl Borstbesparende operatie VRAAG Ik heb een borstbesparende operatie ondergaan. Vervolgens kreeg ik chemokuren bestaande uit vier keer Adriamycine en Cyclofosfamide, medicijnen tegen misselijkheid en vier keer taxol plus medicijnen tegen misselijkheid. De laatste van deze kuren vond plaats eind april 2006. Tegelijkertijd met de chemokuren Taxol is begonnen met Herceptin. Na de chemokuren is gestart met bestralingen en daarna de hormoonbehandeling Femara. Deze laatste duurt in ieder geval voort tot 2011. Ik wil graag weten of ik veilig kan duiken in het zwembad en later natuurlijk in open water. Hetty Scheiuit ANTWOORD Borstkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij vrouwen. De behandeling kan uit een aantal onderdelen bestaan. Chirurgie, chemotherapie, bestraling en hormoontherapie worden hierbij wisselend ingezet voor de genezing. Het is van het grootste belang deze vorm van kanker zo vroeg mogelijk op te sporen. Om die reden worden er borstfoto’s gemaakt en is het advies regelmatig zelf de borsten te onderzoeken om te zien of er geen knobbeltjes ontstaan. Na de uitgebreide behandeling ben je vaak nog een periode zwaar vermoeid. Het lijkt mij dan niet verstandig te duiken. Zodra je je weer beter voelt, wil ik je adviseren om je opnieuw te laten keuren door een sportduikmedisch arts. Als je longfunctie en de algehele toestand in orde zijn, kan er met de beschreven medicatie gedoken worden.

16 www.fit2dive.nl Borstamputatie Borstamputatie onderhuids (00-00-0000) VRAAG Mijn vrouw heeft een onderhuidse borstamputatie ondergaan vanwege de ­ aanwezigheid van een pijnlijke vorm van masthopathie. Ze is voor de amputatie al meerdere keren geopereerd om de tot nu toe goedaardige knobbels te verwijderen. Ze heeft geen kanker, dus ze hebben bij de onderhuidse borstamputatie de tepel kunnen behouden. Ze hebben op dit moment expanders ingebracht, die over verloop van weken weer gevuld worden tot +/- 400 cc. Na de verwijdering van de expanders, over enkele maanden, worden de definitieve protheses geplaatst. Onze vragen zijn dan ook: mag ze ooit weer duiken? En zo ja, zijn er beperkingen en waar moeten we rekening mee houden? Theo en Patricia ANTWOORD De borstprotheses zijn geheel gevuld en bevatten geen lucht. Om die reden kan er dan ook veilig mee gedoken worden. Wel is het belangrijk dat de littekens goed genezen zijn. Dit om infecties te voorkomen. Jullie kunnen dus gewoon gaan duiken en hebben niet te maken met eventuele beperkingen.

17 www.fit2dive.nl Vrouwen in de overgang VRAAG Hebben jullie informatie over vrouwelijke duikers in de overgang? Ik merk dat het veel invloed kan hebben op mijn duikprestaties; zowel in positieve als negatieve zin. Ik heb aardig wat brevetten en duiken gelogd staan, maar ik voel het verschil voor en tijdens de overgang. Angst voor de diepte en de duisternis, dan weer niet. Paniek ligt eerder op de loer. Daarnaast neemt mijn spierkracht af en bij een duik tegen de strook in ondanks een normale conditie. Duiken wordt een ´mindgame´. Ik vertrouw mezelf niet meer, behalve als mijn buddy in gevaar komt, dan ben ik koelbloedig en handel ik volgens de procedures. Allemaal nogal een hoop gedoe als je met jonge mensen aan het duiken bent, die onverschrokken de veertig meter willen aantikken. Is er meer over vrouwelijke duikers bekend in de overgang? ANTWOORD Over duikende vrouwen in de overgang wordt veel gesproken, maar serieus onderzoek op dit punt is niet voorhanden. De angstaanvallen en verminderde conditie die je beschrijft komen veel voor, ook bij dames boven water. Wat je heel goed doet, is je eigen grenzen aangeven. Het duiken is natuurlijk niet leuker of beter als je een duik naar dertig of veertig meter maakt. Duiken betekent plezier beleven en geen dingen doen die je niet leuk vindt. Dit staat overigens los van de overgang. Als je conditioneel minder voelt, moet je niet gaan duiken of een duik maken die aangepast is aan je niveau op dat moment. Misschien hebben de zaken die je beschrijft al eerder gespeeld maar in deze levensfase laat je je niet meer vertellen door anderen hoe een en ander moet gaan. Ook zie je bij mannen in deze leeftijd dat de grenzen niet meer zo nodig opgezocht hoeven te worden om toch plezier te beleven. Ik kom zeker een keer uitgebreider terug op dit fenomeen in de website rubriek.

18 www.fit2dive.nl Referenties Zwangerschap en duiken De NVD is als grootste wetenschappelijke Nederlandstalige vereniging op het gebied van de Duikgeneeskunde van mening dat zwangere vrouwen NIET moeten duiken. In 1997 heeft dr. S.M.Dermout, gynaecoloog en voorzitter van de NVD, een 20 bladzijden omvattend artikel geschreven in het N.V.D. Bulletin genaamd Vrouwen en Duiken: gynaecologie en obstetrie in relatie tot duiken, waarin dit standpunt wordt gemotiveerd. Zeer kort samengevat beschrijft het gedeelte over zwangerschap o.a.: De theoretische gevaren van zwangerschap en duiken met de relevante anatomie en fysiologie van de foetus De risicofactoren voor zwangeren bij duiken: decompressieziekte, schade door belvorming (ook silent bubbles), hyperbare zuurstoftherapie, hypoxie, problemen met klaren van de oren, gebroken vliezen, aangeboren afwijkingen bij de foetus, toegenomen incidentie van luchtembolie. De theoretische gevaren van zwangerschap en sportbeoefening: algemene gevaren, kramp, misselijkheid, mechanische bezwaren. Het officiële advies van de NVD is het volgende: Duiken wordt ontraden tijdens de gehele zwangerschap Indien een vrouw gedoken heeft en achteraf reeds zwanger bleek te zijn, is er geen duidelijke reden om tot zwangerschapsafbreking over te gaan. Een echoscreening in de 18e week zou een mogelijkheid kunnen geven om grove aangeboren afwijkingen op te sporen, zekerheid is echter hiermede niet te verkrijgen. Ons in 1997 opgesteld standpunt wordt inmiddels geheel onderschreven in de laatst verschenen derde druk van de Medical Examination of Sport Scuba Divers van A.A. Bove en J.C. Davis, een van de belangrijkste Amerikaanse duikmedische keuringsadviesgevers en in de in 2002 verschenen 2e editie van The Sports Diving Medical van J. Parker, Australische duikgeneeskunde. Ook zij raden duiken van welke diepte of duur totaal af. Handboek Duikgeneeskunde, Theorie en Praktijk, Elsevier, ISBN-13: 978.90.6228.6386 Duiken Magazine, Menno Gaastra, diverse edities