§ 4 Het dagboek van de aarde Hoofdstuk 2 Aarde § 4 Het dagboek van de aarde

Fossielen Fossielen zijn versteende overblijfselen (of afdrukken) van organismen. Fossielen van complete organismen zijn zeldzaam. Meestal worden slechts delen van een organisme gevonden. Uit gevonden delen maakt men een reconstructie. Een reconstructie is een voorstelling van hoe het organisme er waarschijnlijk heeft uitgezien.

Een fossiel en een reconstructie van een dinosauriër.

Soms blijven ook sporen van organismen bewaard, zoals deze pootafdrukken van dinosauriërs.

Het gefossiliseerde skelet van een wolharige mammoet.

Een reconstructie van een wolharige mammoet.

Reconstructie van de schedel van Australopithecus africanus, een vroege voorouder van de mens.

Het ontstaan van fossielen Fossielen kunnen alleen ontstaan als de resten van een dood organisme niet wegrotten of vergaan. De zachte delen van een organisme vergaan meestal te snel om te kunnen fossiliseren.

Het proces van fossiliseren 1 2 3 4 1 Een dood organisme komt op het sediment terecht. 2 Zachte delen van het organisme vergaan. 3 De resten van het organisme raken bedekt met sediment. Onder druk, en over lange tijd, fossiliseren de resten van het organisme. 4 Wanneer het sediment met daarin het fossiel erodeert, dan komt het fossiel aan de oppervlakte te liggen.

Het fossiliseren van een dinosauriër.

Het fossiliseren van een boomstam.

Opgestapelde gesteentelagen, opgestapelde tijd Opgestapelde lagen sedimentge-steente, elke laag is gevormd als een laagje klei of schelpen op de zeebodem!

Opgestapelde gesteentelagen, opgestapelde tijd Als je alle gesteentelagen die achtereenvolgens op aarde zijn ontstaan op elkaar zou leggen, krijg je de volgende kolom met de oudste laag onderop en de jongste laag bovenop.

Opgestapelde gesteentelagen, opgestapelde tijd Uit de gesteentelagen heeft men afgeleid dat: verschillende planten- en diersoorten niet tegelijkertijd leefden maar na elkaar zijn ontstaan: evolutie van leven verschillende planten- en diersoorten op bepaalde momenten zijn uitgestorven

Geologische tijdvakken Met behulp van de verschillende fossielen in de gesteentelagen is de geschiedenis van de aarde ingedeeld in geologische tijdvakken. Tijdens elk tijdvak of periode leefden bepaalde planten en dieren.

Reconstructie van de meteorietinslag die 65 miljoen jaar geleden een einde maakte aan de bloeitijd van de dinosauriërs.

Reconstructie van het uitsterven van de dinosauriërs (65 miljoen jaar geleden).

Geologische tijdvakken Sommige soorten fossielen hebben gedurende meerdere geologische perioden geleefd. Zo vormen een aantal geologische tijdvakken samen geologische tijdperken.